Η Ανοιξη, η αναγέννηση της φύσης λόγω μάλιστα και της μεγάλης χλωρίδας που χαρακτηρίζει την βορειοευβοϊκή βιοποικιλότητα, ήταν πάντα αντικείμενα θαυμασμού, ερμηνείας αλλά και λατρείας για τους κατοίκους της από αρχαιοτάτων χρόνων μέχρι σήμερα. Το έθιμο της πιπεργιάς που ανάγεται στους χρόνους της μητριαρχίας, δεν είναι τίποτα άλλο από τις λατρευτικές εκδηλώσεις των Αρχαίων Ελλήνων και επικλήσεις τους στην ανώτερη δύναμη για να βρέξει κατά την περίοδο των ανοιξιάτικων καλλιεργειών.
Ύστερα ήρθε ο χριστιανισμός όπου πολλά ήθη και έθιμα του Ελληνισμού απορροφήθηκαν και συγχωνεύτηκαν. Έτσι δημιουργήθηκε το νέο που μας χαρακτηρίζει μέχρι σήμερα, ο Ελληνοχριστιανικός πολιτισμός. Αλλωστε η ίδια η Ανάσταση συμβολίζει την αναγέννηση μετά από μια μακρά περίοδο χειμώνα. Στα χωριά μας φέτος έγιναν πολλές τέτοιες εκδηλώσεις. Σε όλες σχεδόν πρωτοστάτησαν Σύλλογοι.
ΤΑΞΙΑΡΧΗΣ Στο προαύλιο της εκκλησίας αφού συγκεντρωθούν μεγάλες ποσότητες από κορμούς δέντρων την Μεγάλη Παρασκευή ανάβονται και η φωτιά διατηρείται μέχρι την Κυριακή του Πάσχα. Η φωτιά αυτή συμβολίζει, την φωτιά που είχαν ανάψει οι μαθητές του Χριστού κατά την διάρκεια της Δίκης. Οι μεγαλύτεροι του χωριού μας είπαν ότι το έθιμο το έφεραν οι παππούδες τους από τα πάτρια εδάφη της Μικράς Ασίας. Οι τεράστιες φλόγες που αναπηδούν από τους κορμούς των δένδρων φωτίζουν την εκκλησία και δημιουργείται μια απόκοσμη ατμόσφαιρα που ταιριάζει με το ύφος της Μεγάλης Εβδομάδας.
ΙΣΤΙΑΙΑ Τρεις επιτάφιοι στολίζονται από τους πιστούς των τριών ενοριών της πόλης. Οι επιτάφιοι με τους πιστούς που τους ακολουθούν συναντώνται στην κεντρική πλατεία. Τότε οι πιστοί που τους κρατούν συναγωνίζονται για το ποιος Επιτάφιος θα σηκωθεί πιο ψηλά. Συγχρόνως φαίνεται ποιος και είναι ο καλύτερα στολισμένος. Το θέαμα των τριών στολισμένων Επιταφίων είναι φαντασμαγορικό. Πάντως φέτος ο Επιτάφιος του Αγίου Αθανασίου ήταν ο καλύτερα στολισμένος.
ΑΓΙΟΣ Μπροστά από την εκκλησιά έγινε η καύση του Ιούδα. Ένα έθιμο που απαντάται σε πολλά μέρη της Ελλάδας, όμως μας ήταν τελείως άγνωστο ότι γινόταν και στην Βόρεια Εύβοια.
ΗΛΙΑ Το έθιμο της Αγάπης διοργανώθηκε από τον δραστήριο Πολιτιστικό Σύλλογο. Μετά από το εκκλησίασμα την Κυριακή του Πάσχα όλοι οι Ηλιώτες γλέντησαν και χόρεψαν μαζί. Το έθιμο αυτό γιορταζόταν σε όλα τα χωριά της Βόρειας Εύβοιας. Το μήνυμα της Αγάπης που δίδαξε ο Χριστός αυτή την ημέρα πρέπει να γίνει πράξη για τους Χριστιανούς. Θυμάμαι ότι μετά την Λειτουργία φίλοι και εχθροί ασπαζόντουσαν μεταξύ τους, παραμερίζοντας πικρίες και διαφορές. Στην συνέχεια μόνο οι νέες και οι νέοι του χωριού παρέμεναν στο προαύλιο της εκκλησίας όπου τραγουδούσαν, χόρευαν και γάμπριζαν.
ΒΑΡΒΑΡΑ Την Κυριακή του Πάσχα στην πλατεία του χωριού όλοι οι κάτοικοι του έψησαν μαζί τον οβελία τους και στην συνέχεια ακολούθησε χορός.
ΚΕΡΑΣΙΑ Την δεύτερη μέρα του Πάσχα έγινε και φέτος το έθιμο της Γκαμήλας. Από τα σπανιότερα έθιμα της Βόρειας Εύβοιας, ανεξήγητη η ερμηνεία του και για να το καταλάβει κανείς πρέπει να το δει από κοντά. Πάντως άνδρες του χωριού κατασκευάζουν με ξύλα, κουρελούδες, κρανίο αλόγου ομοίωμα ζώου φοβερού με σκοπό να περιφέρεται σε όλα τα σπίτια του χωριού να απαιτεί " φίλεμα" γιατί αλλιώς θα " τσακίσει τα κλίματα". Το τελετουργικό περιέχει ακόμη το τραγούδι του εθίμου, που τραγουδιέται σε όλα τα σπίτια. Το πέρασμα της Γκαμήλας αναμένεται από όλα τα νοικοκυριά που προσφέρουν κρασί, αυγά και τυρί. Στο τέλος μαζεύονται όλα τα φιλέματα και στήνεται γλέντι τρικούβερτο για αυτούς που " γύρισαν την Γκαμήλα"
ΛΙΧΑΔΑ Το πασχαλιάτικο εορταστικό διήμερο τείνει πλέον να καθιερωθεί στον Αγιο Γεώργιο Λιχάδας. Την διοργάνωση φέτος την ανέλαβε η Κοινότητα και στέφτηκε με μεγάλη επιτυχία. Στην όμορφη παραλία του χωριού μπροστά από την εκκλησία, Κυριακή και Δευτέρα του Πάσχα, ντόπιοι και πολλοί επισκέπτες ξεφάντωσαν μαζί με τα συγκροτήματα της Νάσιας Κονιτοπούλου και Μαρίας Νομικού.
ΑΡΤΕΜΗΣΙΟ- ΜΟΝΟΚΑΡΥΑ- ΚΕΡΑΣΙΑ Την πρωτομαγιά έγινε το κατεξοχήν Βορειοευβοιώτικο έθιμο της πιπεριάς σε αρκετά χωριά μας. Στο Αρτεμίσιο διοργανώθηκε από τον Πολιτιστικό Σύλλογο. Στην Μονοκαριά έγινε από τους νέους και νέες του χωριού, ενώ συγχρόνως πολλά αρνιά ψήθηκαν στην πλατεία του χωριού και ακολούθησε γενικός χορός.
Στην Κερασιά το έθιμο της πιπεργιάς γίνεται μόνο από κορίτσια και μάλιστα ανύπανδρα.
ΣIΝΑΣΣΟΣ Ο πολιτιστικός σύλλογος διοργάνωσε στην πλατεία του χωριού κοινό ψήσιμο αρνιών, γλέντι και χορό.
ΜΗΛΙΕΣ Οι Μηλιώτες κατά γενική ομολογία έχουν καθιερώσει το καλύτερο πρωτομαγιάτικο γλέντι. Την ευθύνη της διοργάνωσης την έχει ο πολιτιστικός σύλλογος, όμως συμμετέχει όλο το χωριό. Αλλοι γυρίζουν την πιπεργιά, άλλοι ετοιμάζουν τα αρνιά, το σούβλισμα, την φωτιά, οι γυναίκες τις πίτες. Όλοι χαρούμενοι, μονιασμένοι το ζουν αυτό που κάνουν. Αφού ψηθούν, προσφέρουν ότι έχουν και στους επισκέπτες αντί μικρού αντιτίμου για ενίσχυση του συλλόγου και ακολουθεί χορός.
|