Το σχέδιο Καπποδίστρια ως ιδέα αναμφίβολα ήταν πρωτοποριακή με αναπτυξιακούς προσανατολισμούς αφήνοντας πίσω την μιζέρια των αδύναμων κοινοτήτων, ανοίγοντας νέες προοπτικές και ορίζοντες για την τοπική αυτοδιοίκηση.
Σήμερα εύκολα διαπιστώνει κανείς ότι έχουμε επανέλθει στην προηγούμενη κατάσταση.
Πριν την εφαρμογή του Σχεδίου είχαμε τις κοινότητες και τους Δήμους και μια ισχυρή Νομαρχία με διορισμένο Νομάρχη.
Ο κάθε κοινοτάρχης απευθυνόταν στον νομάρχη και στις υπηρεσίες της. Αν ήταν δραστήριος, έξυπνος, αν είχε και κανένα κόκορα, κάτι κέρδιζε.
Ο κατακερματισμός όμως αυτός δεν έδινε αναπτυξιακή προοπτική. Ωφελημένοι της κατάστασης ήταν οι βουλευτές που δια μέσω των κοινοταρχών μάζευαν ψήφους.
Οι συνενώσεις φαινόταν ότι θα δημιουργούσαν υπερδημάρχους. Αυτό κάποιοι δεν το ήθελαν.
Ο αρχικός σχεδιασμός προέβλεπε τρεις Δήμους, με όλα τα οφέλη αλλά και τους κινδύνους του συγκεντρωτισμού. Μετά την προσάρτηση της Εύβοιας στην Ελλάδα εφαρμόστηκε ανάλογη διοικητική διαίρεση που όμως ήταν κομμένη και ραμμένη στα μέτρα των τσιφλικάδων που είχαν βλέψεις για βουλευτικό αξίωμα. Η σημερινή, αρχική σχεδίαση που προέβλεπε τρεις Δήμους δεν έγινε. Υποδαυλίστηκε από τις φιλοδοξίες των τοπικών παραγόντων, από τους βουλευτές που δεν ήθελαν υπερδήμαρχους, από το τοπικιστικό ένστικτο κάποιων. Στην Αγια Αννα διοργανώθηκε συλλαλητήριο για να μην ενταχθεί η περιοχή σε ευρύτερο Δήμο.
Κάτω από αυτή τη λογική προέκυψαν επτά Δήμοι και μια κοινότητα.
Η στάση της κεντρικής διοίκησης.
Το κράτος δυστυχώς αντί να στηρίξει όπως θα έπρεπε τη νέα κατάσταση, απεναντίας φόρτωσε με υποχρεώσεις τους Δήμους.
Έτσι σήμερα καλούνται οι Δήμοι για να αντεπεξέλθουν στις υποχρεώσεις τους να προσφεύγουν στις τσέπες των δημοτών τους. Χαμένοι της υπόθεσης τα δημοτικά διαμερίσματα. Ασυντήρητοι αγροτικοί δρόμοι, προβλήματα στα δίκτυα ύδρευσης, εγκατάλειψη. Ζητήματα δηλαδή που έλυναν οι πρώην κοινότητες τώρα χρονίζουν.
Επιπλέον χάθηκε το προνόμιο της αυτοδιοίκησης και αυτοδιαχείρησης που τόσο σημαντικοί παράγοντες ήταν σε αυτές τις μικρές κοινωνίες.
Επί πλέον δημιουργήθηκαν χρεωκοπημένοι Δήμοι με πλήθος απλήρωτων τιμολογίων προς ιδιώτες πολίτες, επαγγελματίες.
Υπολογίζεται ότι πολύς χρόνος καταναλώνεται, από τους Δημάρχους για να αντιμετωπίσουν αυτό το πρόβλημα.
Τι πρέπει να γίνει;
Η κεντρική διοίκηση συζητά και επεξεργάζεται τρόπους για ένα νέο σχέδιο.
Όμως οι αλλαγές που προτείνονται ξεκινούν από την Ν.Α και πάνω. Συζητείται δηλαδή ο περιφερειάρχης να μην ορίζεται αλλά να ψηφίζεται. Αραγε τι σημασία έχει αυτό; Η ουσία στην λειτουργία της τοπικής αυτοδιοίκησης είναι κατά πόσο είναι οικονομικά αυτοτελής. Δηλαδή μέρος της φορολογίας που υποχρεώνονται να καταβάλουν οι πολίτες στο κράτος θα πρέπει απευθείας να πηγαίνουν στους Δήμους. Μόνο έτσι θα μπορούν να είναι αυτοτελείς και αποτελεσματικοί. Αυτό που γίνεται σήμερα είναι διακωμώδηση του θεσμού. Βέβαια θα πρέπει να καταλάβουν και οι πολίτες ότι πρέπει να ψηφίζουν αυτοδιοικητικά και όχι μόνο για το προσωπικό τους συμφέρον. Όλοι έχουμε τις ευθύνες μας. Φυσικά θα πρέπει να επανεξεταστεί το θέμα της δημιουργίας τριών δήμων σε όλη την Βόρεια Εύβοια για να γίνει ισχυρότερος ο θεσμός. Γιατί διαφορετικά δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν ζητήματα που σήμερα παραμένουν άλυτα εξ αιτίας του τέλματος και του αδιεξόδου που έχουν περιέλθει οι δήμοι.