«Η αμπελοκαλλιέργεια στην Βόρεια Εύβοια» Η καλλιέργεια της αμπέλου και η παραγωγή κρασιού στην Β. Εύβοια είναι τόσο παλιά όσο και η ιστορία της.
Αναφορές γίνονται από τον Όμηρο για την «Πολυστάφυλο Ιστιαία» καθώς στους ελληνιστικούς και στους χρόνους της ενετοκρατίας.
Η περιοχή των Γιάλτρων «ευαενος» και «ευκλιος» όπως είναι με γόνιμα εδάφη ακολούθησε την ιστορική διαδρομή της καλλιέργειας με τη διαφορά ότι την διατηρεί μέχρι σήμερα.
Κατά την αγορά της γης, του τσιφλικιού από τους Τούρκους το 1834 υπήρχαν ήδη εκτεταμένες αμπελοκαλλιέργιες. Η ποικιλία που ευδοκιμούσε και καλλιεργούταν ήταν η ερυθρή γνωστή ως «Γιαλτρανή» ή «Μουδιάτης». Η ποικιλία αυτή έδινε πολύ καλό κρασί με αποτέλεσμα να γίνει περιζήτητο και πασίγνωστο. Στο χωριό όλοι σχεδόν ήταν παραγωγοί και η άμπελος ήταν μονοκαλλιέργεια.
Όλοι είχαν στα σπίτια «πατητήρια» και «βαρελόσπιτα». Τα «βαρελόσπιτα» ήταν κελάρια με πολλά βαρέλια όπου αποθήκευαν το κρασί.
Οι μεσίτες ερχόντουσαν στο χωριό δοκίμαζαν τα κρασιά και στη συνέχεια έκλειναν ποσότητες από τους παραγωγούς. Το Γιαλτρανό κρασί έφτανε σ' όλη την Ελλάδα και στο εξωτερικό.
Η μεταφορά γινόταν από το χωριό έως το «Λιμανάκι» με γαϊδουράκια φορτωμένα με «τουλούμια» γεμάτα κρασί.
Εκεί φορτωνόταν σε ιστιοφόρα που έκαναν τη μεταφορά.
Η ποικιλία «Γιαλτρανή» υπήρχε μέχρι το 1950 που καταστράφηκε από «φυλλοξέρα». Σήμερα υπάρχουν μικρές εκτάσεις μ' αυτή την ποικιλία. Οι συνηθισμένες ποικιλίες που καλλιεργούνται είναι το «Σαββατιανό» και ο «Ροδίτης» που δίνουν λευκό κρασί. Τη γνωστή «Γιαλτρανή Ρετσίνα».
Ο Οινοποιητικός Συνεταιρισμός Γιάλτρων Ιδρύθηκε από 22 μέλη το 1938. Τότε συγκέντρωναν στα σπίτια τους την παραγωγή, όμως ο Συνεταιρισμός είχε την ευθύνη της εμπορίας.
Το 1965 ο Συνεταιρισμός απέκτησε το δικό του οινοποιείο. Συγκέντρωνε όλη την καλλιέργεια και αποθήκευε το κρασί. Στη συνέχει το εμπορευόταν και μοίραζε τα κέρδη στα μέλη του.
Μέχρι το 1987 ο Συνεταιρισμός ανθούσε. Τότε η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν είχε εντάξει την αμπελοκαλλιέργεια στις προωθούμενες καλλιέργειες και επιδοτούσε τον ξεριζωμό τους. Έτσι τα επόμενα χρόνια από τα 1700 στρ. αμπελώνων έμειναν περίπου 400, και τη θέση τους πήραν οι ελαιώνες. Το άμεσο αντίκτυπο στο Συνεταιρισμό ήταν να μειωθεί η παραγωγή κρασιού στο 1/5.
Το 2001 η Ε.Ε. εκπονεί νέα προγράμματα. Αυτή τη φορά χαρακτηρίζει την αμπελοκαλλιέργεια ως προωθούμενη και την επιδοτεί!
«Τώρα όμως ποιος θα υλοποιήσει αυτά τα προγράμματα αφού η νεολαία έχει φύγει; δηλώνει ο Γραμματέας του Συνεταιρισμού Κώστας Βρυνιώτης.
Β.Ε. Τι προοπτικές υπάρχουν για το μέλλον της αμπελοκαλλέργειας στα Γιάλτρα; Θα πρέπει να ασχοληθεί η νεολαία μ' αυτή τη δραστηριότητα, όπως γινόταν παλιότερα. Επίσης θα πρέπει να εφαρμοστούν νέες τεχνικές, να ενθαρρυνθεί η βιολογική καλλιέργεια, να τυποποιηθεί και να προωθηθεί με την κατάλληλη διαφήμιση. Μεγάλες ποσότητες υπάρχει η δυνατότητα να απορροφηθούν από την ντόπια αγορά.
Έτσι έχουν τα πράγματα με την αμπελοκαλλιέργεια στα όμορφα Γιάλτρα. Η ιστορική αναφορά που κάναμε μαζί με τον Γραμματέα του Συνεταιρισμού Κώστα Βρυνιώτη μας θυμίζει και την πορεία της ελληνικής υπαίθρου: Εγκατάλειψη, ερήμωση, άδεια σπίτια, κλειστά σχολεία. Τι άλλο να πει κανείς!
Ευτυχώς όμως δε μελαγχολήσαμε πολύ αφού μερικά ποτηράκια Γιαλτρανού κρασιού που ήπιαμε στα γραφεία του Συλλόγου μας τόνωσαν το ηθικό.
Αντε παιδιά στην υγεία μας και άσπρο πάτο...
|