Μπηθικώτσης Γρηγόρης

Γεννήθηκε στις 11 Δεκεμβρίου του 1922 στο Περιστέρι. Η καταγωγή του ήταν από την Κάρυστο . Πέθανε στις 7 Απριλίου 2005 σε ηλικία 83 ετών. Είχε αποκτήσει μια κόρη, την Αννα, και ένα γιο, το Γρηγόρη, ο οποίος είναι επίσης τραγουδιστής.

Μόλις τέλειωσε το δημοτικό σχολείο πήγε να μάθει την τέχνη του υδραυλικού και, παράλληλα, ασκούταν πάνω στις χορδές της κιθάρας του μεγαλύτερου αδελφού του Χρήστου και σιγά σιγά άρχισε να παίζει κάποιες νότες. Η μελωδία είχε γεννηθεί μέσα του. Οι γονείς του ήθελαν να συνεχίσει τις σπουδές του, να πάει στο γυμνάσιο. Ο νεαρός Γρηγόρης, όμως, πάντα έβρισκε την ευκαιρία να ξεφεύγει και να παίζει κιθάρα, κυρίως αργότερα, στα μαύρα χρόνια της Κατοχής. Μετά την απελευθέρωση, από την κιθάρα πέρασε στο μπουζούκι και τραγουδούσε ερασιτεχνικά τα μοντέρνα τραγούδια της εποχής μαζί με τον αειθαλή τροβαδούρο Φώτη Πολυμέρη και τον αξέχαστο Γιώργο Κεφαλά, που αργότερα - μαζί με τον Σ. Ζαφειρίου και τον Γ. Δημάκη - δημιούργησε το περίφημο «Τρίο Κιτάρα».

Υπηρέτησε πιστά για περισσότερες από πέντε δεκαετίες το ελληνικό τραγούδι και, πριν από τη συνάντησή του με τον Μίκη Θεοδωράκη, που αναμφίβολα στάθηκε σταθμός στην καριέρα του, ήταν ένας λαϊκός καταξιωμένος τραγουδιστής και συνθέτης, έχοντας ερμηνεύσει τραγούδια του Μάρκου Βαμβακάρη, του Βασίλη Τσιτσάνη, του Γιώργου Μητσάκη, του Γιάννη Παπαϊωάννου και του Ακη Πάνου.

Το 1937 έχει ακούσει στην ταβέρνα του Παρλιάρα τους Μάρκο Βαμβακάρη, Μανώλη Χιώτη και Στράτο Παγιουμτζή και, όπως ο ίδιος αφηγείτο, η συνάντησή του με τον πρώτο ήταν αυτή που πάντα τον συγκινούσε, γιατί του άλλαξε τη σχέση του με τη μουσική. «Υπεράνω όλων ο Μάρκος Βαμβακάρης» έλεγε συχνά.

Η γνωριμία του με τον Μίκη Θεοδωράκη το 1959, όταν ήταν εξόριστοι στη Μακρόνησο, και η ερμηνεία του Επιταφίου του Γιάννη Ρίτσου χάραξε νέους δρόμους στο λαϊκό τραγούδι.

Στο απόγειο της δόξας του φτάνει ερμηνεύοντας μελοποιημένη, από τον Μίκη Θεοδωράκη, ποίηση. Τον Επιτάφιο και τη Ρωμιοσύνη του Γιάννη Ρίτσου, το Αξιον Εστί του Οδυσσέα Ελύτη και το Τραγούδι του νεκρού αδελφού του Μίκη Θεοδωράκη.

Σημαντική στιγμή στη σπουδαία καριέρα του ήταν και η συνεργασία του με τον Μάνο Χατζιδάκι, ενώ αξιοσημείωτη είναι η ερμηνεία του σε μουσικούς δίσκους του συνθέτη, όπως «Της γης το χρυσάφι» και η «Επιστροφή».

Ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης συνεργάστηκε και με άλλους μεγάλους Έλληνες συνθέτες, όπως ο Σταύρος Ξαρχάκος και ο Δήμος Μούτσης, ερμηνεύοντας αξέχαστα τραγούδια σε ποίηση του Νίκου Γκάτσου, του Λευτέρη Παπαδόπουλου και άλλων.

Ο Δημήτρης Ψαθάς έγραψε ένα χρονογράφημα για τον Γρηγόρη Μπιθικώτση στη στήλη του στην εφημερίδα Τα Νέα και τον χαρακτήριζε «σερ Μπιθί», ένας τίτλος που έμελλε να τον συνοδεύσει σε ολόκληρη τη μετέπειτα πορεία του.

Την εποχή που τραγουδούσε στα λαϊκά κέντρα τον άκουγαν όλα τα μεγάλα ονόματα του διεθνούς «τζετ σετ» που επισκέπτονταν τη χώρα μας, μεταξύ των οποίων, ο Αλέν Ντελόν και η Σοράγια, αλλά και ο Αριστοτέλης Ωνάσης.

Ο μουσικολόγος Κώστας Μυλωνάς τον χαρακτήρισε ως τον τραγουδιστή «που χάρισε στο ελληνικό τραγούδι τις συγκλονιστικότερες στιγμές του».

Τον Ιούνιο του 1997 οργανώθηκε λαϊκή συναυλία για να τιμηθούν τα 50 χρόνια προσφοράς του μεγάλου βάρδου στο λαϊκό τραγούδι, ενώ ανάλογη συναυλία διοργανώθηκε από το υπουργείο Πολιτισμού το 2002.

Ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης είχε τιμηθεί από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κωστή Στεφανόπουλο τον Ιανουάριο του 2003 με το Χρυσό Σταυρό του Τάγματος του Φοίνικα, καθώς και με το Χρυσό Μετάλλιο της Πόλης των Αθηνών.

Τιμώντας το λαϊκό τραγουδιστή, ο Κωστής Στεφανόπουλος είχε δηλώσει ότι ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης είναι «ένας σπουδαίος μουσικός που εξέφρασε τη δυστυχία και την ευτυχία, τον πόνο και τα βάσανα του ελληνικού λαού».

Τραγούδησε τραγούδια πασίγνωστα κι αγαπημένα που έχουν περάσει στα χείλη γενιών και γενιών, τραγούδια έντεχνα-λαϊκά σημαντικών δημιουργών.

Με το Μίκη Θεοδωράκη: «Είναι μεγάλος ο καημός», «Μαργαρίτα, Μαργαρώ», «Βρέχει στη φτωχογειτονιά», «Γωνιά γωνιά σε καρτερώ», «Σαββατόβραδο», «Δραπετσώνα», «Απρίλη μου ξανθέ», «Στο περιγιάλι το κρυφό», «Στρώσε το στρώμα σου», «Και δόξα τω Θεώ», «Ομορφη πόλη», «Θα γίνεις δικιά μου», «Χρυσοπράσινο φύλλο», «Μέσα στα μαύρα σου μαλλιά», «Βάρκα στο γιαλό», «Στράτα τη στράτα», «Το φεγγάρι κάνει βόλτα».

Ο ερμηνευτής ήταν παρών και στους τρεις ποιητικούς «σταθμούς» του Μίκη, ήτοι στα έργα του Γιάννη Ρίτσου «Επιτάφιος», «Ρωμιοσύνη» και στο έργο του Οδυσσέα Ελύτη «Αξιον Εστί».

Ενδεικτικά:

• «Μέρα Μαγιού μού μίσεψες»,
• «Ησουν καλός, ήσουν γλυκός» από το πρώτο.
• «Σώπα, όπου να 'ναι θα σημάνουν οι καμπάνες»,
• «Οταν σφίγγουν το χέρι»,
• «Αυτά τα δέντρα δεν βολεύονται» από το δεύτερο.
• «Ενα το χελιδόνι»,
• «Της δικαιοσύνης ήλιε νοητέ»,
• «Της αγάπης αίματα» από το τρίτο.

Με το Μάνο Χατζιδάκι:

• «Είμαι αητός χωρίς φτερά»,
• «Μίλησέ μου»,
• «Γαρύφαλλο στ' αυτί»,
• «Η κυρά».

Με το Σταύρο Ξαρχάκο:

• «Βάλε κι άλλο πιάτο στο τραπέζι»,
• «Καισαριανή»,
• «Υπομονή»,
• «Απονη ζωή»,
• «Φτωχολογιά»,
• «Μάτια βουρκωμένα»,
• «Ασπρη μέρα και για μας»,
• «Δεν σου χρωστάω τίποτα».

Με το Δήμο Μούτση: «Αύριο πάλι», «Μ' ένα παράπονο».

Με το Γιάννη Σπανό: «Μια Κυριακή».

Τραγούδια δημοφιλών συνθετών του λαϊκού και ρεμπέτικου τραγουδιού έχει ερμηνεύσει ο Μπιθικώτσης.

Ενδεικτικά:

• Βασίλης Τσιτσάνης: «Δώδεκα η ώρα θα 'ρθω βρε Μαριώ», «Στα Τρίκαλα τα δυο στενά», «Ο, τι κι αν πω δεν σε ξεχνώ», «Γεια σου τσολιά μου».
• Μάρκος Βαμβακάρης: «Φραγκοσυριανή», «Τα ματόκλαδά σου λάμπουν», «Αντιλαλούν οι φυλακές», «Ολοι οι ρεμπέτες του ντουνιά», «Τα δυο σου χέρια πήρανε».
• Απόστολος Χατζηχρήστος: «Παραπονιάρικό μου».
• Μανώλης Χιώτης: «Το χρήμα δεν το λογαριάζω».
• Κώστας Καπλάνης: «Ενας αλήτης πέθανε», «Ομορφη Πειραιώτισσα», «Φέρε μου κάπελα κρασί».
• Γιώργος Μητσάκης: «Στον Πειραιά συννέφιασε», «Που 'σαι καημένε Περικλή».
• Απόστολος Καλδάρας: «Στου Αποστόλη το κουτούκι», «Μου σπάσανε τον μπαγλαμά», «Μάγκας βγήκε για σεργιάνι».
• Ακης Πάνου: «Οταν σημάνει η ώρα», «Ρολόι-κομπολόι».

Με την Αλίκη Βουγιουκλάκη και την Τζένη Καρέζη.

Ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης έχει συνθέσει κι ο ίδιος λαϊκά τραγούδια που έγιναν επιτυχίες σε ερμηνεία δική του όπως: «Σε τούτο το στενό», «Τρελοκόριτσο», «Του Βοτανικού ο μάγκας», «Το μεσημέρι καίει το πρόσωπό σου», «Επίσημη αγαπημένη», «Μια γυναίκα φεύγει».

Επίσης έχει γράψει κι ερμηνεύσει αρκετά λαϊκά τραγούδια σε στίχους Κώστα Βίρβου, όπως: «Καράβι με σημαία ξένη», «Ο κυρ-Θάνος πέθανε», «Μια βαθιά υπόκλιση», «Ο μπατίρης ο Λουκάς», «Εγνατίας 406», «Το θύμα ο Νικόλας», «Ρίξε μια ζαριά καλή», «Σάντα Μαρία», «Ενα όμορφο αμάξι με δυο άλογα», «Στου Μπελαμή το ουζερί», «Οσα έρθουν κι όσα πάνε».