Παπαστρατής Σωτήρης

Ο Σωτήρης Παπαστρατής ήταν γιος του Θρασύβουλου Παπαστρατή, βουλευτή του κόμματος των φιλελευθέρων επί σειρά ετών. Γεννήθηκε στη Χαλκίδα το 1915 και πέθανε στην Αθήνα στις 4 Φεβρουαρίου 2000. Φοίτησε στη Νομική Σχολή του Καποδιστρίου Πανεπιστημίου. Το 1940 πτυχιούχος επέστρεψε στη Χαλκίδα, όπου εργάστηκε ως ασκούμενος δικηγόρος στο γραφείο του Κωνσταντίνου Καλλία.

Ιδρύει στις 5 Αυγούστου 1943 μαζί με άλλους φίλους στη Χαλκίδα την Ακαδημαϊκή Συντροφιά, σύλλογο που είχε ως σκοπό την πνευματική καλλιέργεια των μελών του. Η Ακαδημαϊκή Συντροφιά εργάστηκε για τη συγκέντρωση βιβλίων από προσφορές Χαλκιδέων αλλά και Ακαδημαϊκών Διδασκάλων. Έτσι δημιουργήθηκε η πρώτη βιβλιοθήκη στη Χαλκίδα, η οποία έγινε στη συνέχεια δημοτική.

Όταν με το κίνημα της 1ης Μαρτίου 1935 κινδύνεψε η δημοκρατία, η Ακαδημαϊκή Συντροφιά αποφάσισε την έκδοση της εφημερίδας "Δημοκρατία", στην οποία ο Σωτήρης Παπαστρατής αρθρογραφούσε υπέρ της δημοκρατίας. Η εφημερίδα αυτή είχε μικρή διάρκεια ζωής, εφόσον μετά το τέταρτο τεύχος της σταμάτησε να εκδίδεται εξαιτίας της κήρυξης του στρατιωτικού νόμου από τον Κονδύλη.

Κατά τη διάρκεια της Κατοχής, ο Σωτήρης Παπαστρατής έπαιξε πολύ σημαντικό ρόλο. Ονειροπόλος και ευαίσθητος στον πόνο του συνανθρώπου του συγκλονίστηκε με το θέαμα του θανάτου μικρών παιδιών από την πείνα, που πλανιόταν παντού στα δύσκολα χρόνια της Κατοχής. Αψηφώντας τον κίνδυνο και τη σωματική κούραση ρίχτηκε με νεανικό πάθος στον αγώνα. ΥΠήρξε έφορος της "Ειδικής Επιτροπής για το παιδί" στη Χαλκίδα, που διοργάνωσε η Κεντρική Επιτροπή του Διεθνού Ερυθρού Σταυρού. Από τη θέση αυτή είχε ενεργό συμμετοχή στη διανομή γάλατος από το Διεθνή Ερυθρό Σταυρό. Αγωνιούσε και αγωνιζόταν να συμπεριλάβει στο συσσίτιο, όσο το δυνατόν περισσότερα παιδιά. Προκειμένου να πετύχει το στόχο αυτό δεν δίστασε με τη συνεργασία της Αννας Καπνίση και άλλων Χαλκιδέων συναγωνιστών να μεταχειριστεί και "μη νόμιμα μέσα". Με αγώνες προσωπικούς το συσσίτιο εξελίχτηκε σε εστιατόριο "Το πιάτο του πεινασμένου παιδιού" με τη βοήθεια και την οργάνωση του Νότη Καπνίση και τη συμπαράσταση του Μητροπολίτη Γρηγόριου. Μια φιλόδοξη προσπάθεια που ξεκίνησε με στόχο να ταϊσει πεντακόσια παιδιά και σύντομα συμπεριέλαβαε τρεις χιλιάδες παιδιά.

Λίγες μέρες μετά τα Χριστούγεννα του 1943 αποχαιρέτησε τα παιδιά και ανέβηκε στο βουνό, όπου εντάχθηκε στις δυνάμεις του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ Ευβοίας. Έλαβε μέρος στην Πανευβοϊκή Αντιστασιακή Συνδιάσκεψη στις 14 Αυγούστου 1943, η οποία υπήρξε ορόσημο στην εδραίωση της οργάνωσης στην Εύβοια. Από τη θέση αυτή εργάστηκε μαζί με άλλους Χαλκιδέους για την οργάνωση της δύναμης του Εφεδρικού ΕΛΑΣ της Χαλκίδας. Ο αγώνας υπήρξε επίπονος και επικίνδυνος. Είναι η εποχή που τα Τάγματα Ασφαλείας και η δύναμη των Γερμανών που στάθμευε στη Χαλκίδα έσπερναν την τρομοκρατία στις πόλεις και στην ύπαιθρο Εύβοια.

Το ΕΑΜ τον όρισε υπεύθυνο των αποστολών του εξωτερικού. Το Φεβρουάριο του 1944 μαζί με εκπρόσωπο της Κεντρικής Επιτροπής του ΕΑΜ, το Δημήτρη Ραπίδη, πηγαίνουν στη Μέση Ανατολή προκειμένου να τακτοποιήσουν τα των αποστολών στη Μέση Ανατολή. Μετά από απουσία δυο μηνών, ο Σωτήρης επέστρεψε στην Εύβοια και οργάνωσε τις διαφυγές στη Μέση Ανατολή.

Οι ανατολικές ακτές της νοτίου Ευβοίας υπήρξαν ο κατεξοχήν τόπος διαφυγής Αγγλων αξιωματικών και οπλιτών, και Εβραίων προς την Τουρκία και από εκεί στη Μέση Ανατολή. Ένα πλήθος Εβραίων διέφυγε γλιτώνοντας έτσι τη σύλληψή του και τη βέβαιη αποστολή στα κρεματόρια.

Τον Αύγουστο του 1944 τοποθετήθηκε Γραμματέας της Νομαρχιακής Επιτροπής του Αγροτικού Κόμματος και μέλος της Νομαρχιακής Επιτροπής του ΕΑΜ. Με την ίδια αυταπάρνηση και αποτελεσματικότητα εργάστηκε και για την απαλλαγή του λαού της Χαλκίδας και όλης της Εύβοιας από την τρομοκρατία του "Στρατιωτικού Διοικητή" Παπαθανασόπουλου, ο οποίος με τις εντολές και τη βοήθεια των Γερμανών αιματοκυλούσε την Εύβοια.

Μετά το τέλος του πολέμου όλη η οικογένεια Παπαστρατή κυνηγήθηκε. Ο ίδιος και ο μεγαλύτερος αδελφός του ο Στρατής, εξορίστηκαν στην Ικαρία ως αντιστασιακοί. Ο μικρότερος αδελφός, ο Ορέστης, φυλακίστηκε.

Με την επιστροφή του από την εξορία εγκαταστάθηκε στην Αθήνα. Το 1954 παντρεύτηκε τη Χαλκιδέα Μυρτώ Τσεκούρα με την οποία απέκτησε δυο γιους, το Θρασύβουλο και το Χαράλαμπο.

Με την απελευθέρωση το κράτος του Ισραήλ ευγνωμονώντας το Σωτήρη Παπαστρατή και άλλους πατριώτες τους απένειμε το τίτλο του "Δικαίου των Εθνών" σε μια εκδήλωση που έγινε στο δημαρχείο της Αθήνας, το 1988. Όταν το 1989 αναγνωρίστηκε η Εθνική Αντίσταση του απονεμήθηκε από την Κυβέρνηση βραβείο για τις υπηρεσίες που πρόσφερε στην πατρίδα.

Παρόλο ότι έζησε και σταδιοδρόμησε στην Αθήνα ούτε στιγμή δεν έσβησε η αγάπη του για την ιδιαίτεραη πατρίδα του, τη Χαλκίδα και την Εύβοια γενικότερα. Εργάστηκε με συνέπεια και συνέχεια για την αναβάθμιση την πνευματική και πολιτιστική των κατοίκων της μέσα από τους κόλπους της Εταιρείας Ευβοϊκών Σπουδών. Για ένα τέταρτο του αιώνα υπήρξε μέλος των Διοικητικών Συμβουλίων της.