Νεοπτόλεμος

Γιος του Αχιλλέα και της κόρης του βασιλιά της Σκύρου Λυκομήδη, της Δηιδάμειας. Ο Αχιλλέας είχε ερωτική σχέση με τη Δηιδάμεια, όταν κρυβόταν στη Σκύρο από τη Θέτιδα για να μη συμμετέχει στην εκστρατεία στην Τροία.

Ο Νεοπτόλεμος οδηγήθηκε στην Τροία, κατ' εντολή των Αχαιών, από το Φοίνικα και τον Οδυσσέα, μαζί με τους Δόλοπες στρατιώτες από τη Σκύρο, σε ηλικία δώδεκα ετών, για να εκδικηθεί το θάνατο του πατέρα του. Ο Οδυσσέας κάτοχος των όπλων του Αχιλλέα, πήγε στη Σκύρο και τα παρέδωσε στο Νεοπτόλεμο.

Ο Νεοπτόλεμος διακρίθηκε στην Τροία σαν γενναίος πολεμιστής, σκοτώνοντας πολλούς Τρώες, ενώ στα συμπόσια των Ελλήνων θαυμάστηκε για τη φρόνηση και τη ρητορική του ευφράδεια και αναδείχτηκε αντάξιος του πατέρα του.

Μετά την άλωση της Τροίας, ο Νεοπτόλεμος σκότωσε αναίτια το γέρο Πρίαμο κοντά στο βωμό του Έρκειου Δία. Την Ανδρομάχη, νύφη της Εκάβης και σύζυγο του Έκτορα, την πήρε σκλάβα του, λάφυρο του πολέμου. Τον Αστυάνακτα, το γιο του Έκτορα, τον πέταξε από τις πολεμίστρες των τειχών της Τροίας, την κόρη του Πριάμου, Πολυξένη, τη θυσίασε στον τάφο του πατέρα του.

Μετά, ο Νεοπτόλεμος επέστρεψε με τους Μυρμιδόνες του στη Φθία, όπου νυμφεύθηκε την κόρη της Ωραίας Ελένης, την Ερμιόνη. Έκαναν μεγαλοπρεπείς γάμους στη Σπάρτη. Ο γάμος αυτός απέβη στείρος και η Ερμιόνη εγκατέλειψε το Νεοπτόλεμο για να παντρευτεί τον ξάδελφό της Ορέστη.

Κατ' άλλη εκδοχή, ο αρραβώνας της με τον Ορέστη έγινε πριν από την άλωση της Τροίας από τον παππού της Τυνδάρεω στη Σπάρτη. Επειδή ο Ορέστης τρελάθηκε, την άρπαξε ο Νεοπτόλεμος και την έκανε γυναίκα του. Από το γάμο της με τον Ορέστη γέννησε τον Τισαμενό. Κατ' άλλη παράδοση, επειδή ο Νεοπτόλεμος έχασε το κράτος του, που του το πήρε ο Αντιφος με τους Δωριείς, το γέροντα παππού του Πηλέα τον είχαν εξορίσει στην Κω, αναγκάστηκε να πάει στη Σκύρο. Επειδή και η Σκύρος βρισκόταν σε ξένα χέρια αναγκάστηκε να πλεύσει με τα πλοία του στην Ήπειρο, ύστερα από χρησμούς του Έλενου, γιου του Πριάμου, που είχε μαζί του. Στην Ήπειρο άρπαξε τη Λανάσσα, εγγονή του Ηρακλή, κόρη του Κλεοδαίου, από την οποία απέκτησε οκτώ παιδιά. Έγινε γενάρχης των Αιακιδών και ίδρυσε το βασίλειο των Μολοσσών.

Όσο αφορά το τέλος του, κατά μυθική παράδοση, σφάχτηκε στους Δελφούς, πάνω στο βωμό, από τον ιερέα του Απόλλωνα, πληρώνοντας με το ίδιο νόμισμα τη σφαγή του Πριάμου στο θυσιαστήριο του Έρκειου Διά στην Τροία. Η δίκαιη ανταπόδοση της τιμωρίας του ονομάζεται "Νεοπτολέμειος τιμωρία ή Νεοπτολέμειος τίσις".

Πριν το τέλος του, γύρισε μετά από πολλές περιπέτεις πάλι στη Φθία, νίκησε τον άρπαγα του πατρικού βασιλείου του Ακαστο, βασιλιά της Ιωλκού, επανέφερε από την εξορία τον παππού του Πηλέα και τον εγκατέστησε στο θρόνο.

Πολλά έργα φιλοτεχνήθηκαν κατά την αρχαιότητα από γλύπτες και ζωγράφους, που απεικόνιζαν το Νεοπτόλεμο και τα κατορθώματά του.