Toυ Βαγγέλη Αποστόλου, πρώην βουλευτή Ευβοίας του ΣΥΝ
Δέκα χρόνια μετά την ψήφιση του Ν. 2244/94, που εξασφάλισε ικανοποιητική τιμή πώλησης στην ανανεώσιμη κιλοβατώρα και έδωσε το κίνητρο για την ευρεία διάδοση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ), και πέντε χρόνια μετά την ψήφιση του Ν. 2733/1999, που απελευθέρωσε την ηλεκτρική ενέργεια, ο ενεργειακός τομέας της χώρας μας βρίσκεται σε αδιέξοδο: Όχι μόνο ανταγωνισμός στην ηλεκτροπαραγωγή δεν αναπτύσσεται, αλλά ούτε και οι ανανεώσιμες πηγές προωθούνται, με αποτέλεσμα η εξάρτηση από το πετρέλαιο καλά να κρατεί.
Ενώ το διάστημα 1995-2001 υπήρξε κάποια δραστηριότητα στην ίδρυση αιολικών πάρκων, τα τρία τελευταία χρόνια οι επενδύσεις έχουν βαλτώσει και ο στόχος του 10% -σήμερα είναι στο 1%- για το 2010 παραμένει απρόσιτος. Και είναι απορίας άξιο γιατί το αυταπόδεικτο κέρδος από την προώθηση της αιολικής ενέργειας, τόσο από περιβαλλοντικής σκοπιάς όσο και από πλευράς απεξάρτησης από το πετρέλαιο, συναντά τόσες αντιδράσεις στις τοπικές κοινωνίες.
Ίσως πολλοί δουν πίσω από αυτές τις αντιδράσεις την έλλειψη πληροφόρησης ή ακόμη και την εξυπηρέτηση προσωπικών συμφερόντων, όμως η αλήθεια είναι διαφορετική: δυστυχώς η πολιτεία με τις επιλογές της κατόρθωσε το ακατόρθωτο... Τη φιλική προς το περιβάλλον αιολική ενέργεια την κατέστησε εχθρό των τοπικών κοινωνιών!
Οι λόγοι για τους οποίους αντιδρούν οι τοπικές κοινωνίες είναι κυρίως δύο:
α) Η απουσία χωροταξικού σχεδιασμού. Μια επίσκεψη στη Νότια Εύβοια θα πείσει και τον πιο ένθερμο υποστηρικτή των αιολικών πάρκων για την αναρχία στην τοποθέτησή τους. Οι ανεμογεννήτριες έχουν εγκατασταθεί στις βουνοκορφές παράλληλα με το κεντρικό οδικό δίκτυο κι έχουν αναπτυχθεί σε μορφή που θυμίζει συστοιχίες αντιαεροπορικών πυραυλικών συστημάτων. Όχι μόνο δεν έγινε καμιά χωροθέτηση σ' αυτές τις περιοχές, αλλά και η τελευταία νομοθετική ρύθμιση για την απλοποίηση των διαδικασιών που αφορούν τις ΑΠΕ έδωσε περιθώρια για νομιμοποίηση ακόμη κι αυτών που είχαν εγκατασταθεί παράνομα και μάλιστα εις βάρος των προβλεπόμενων περιβαλλοντικών ρητρών.
β) Τα χαμηλά αντισταθμιστικά οφέλη. Με υπουργική απόφαση αποδίδεται στους δήμους που φιλοξενούν τα αιολικά πάρκα το 2% των εσόδων, ένα ποσοστό που είναι πολύ μικρό σε σχέση με τα κέρδη και την επιδότηση των εγκαταστάσεων. Με δεδομένα ότι το κόστος εγκατάστασης για δυναμικότητα 1 MW ανέρχεται στα 1.000.000 ευρώ, εκ των οποίων τουλάχιστον τα μισά θα καλυφθούν από επιδοτούμενα προγράμματα και ότι τα ετήσια έσοδα -ανάλογα βέβαια με την τοποθεσία- θα ανέλθουν στα 180.000 ευρώ, εκ των οποίων τουλάχιστον τα 150.000 ευρώ αποτελούν καθαρά κέρδη, τότε μιλάμε για ετήσια απόδοση περί το 30%, ενώ αποδίδονται ως αντισταθμιστικό όφελος μόνο 3.600 ευρώ, δηλαδή το 2% των εσόδων.
Αν πραγματικά θέλει η κυβέρνηση να εκμεταλλευθεί την αιολική ενέργεια, οφείλει, σε συνεργασία με την Τοπική Αυτοδιοίκηση, να προχωρήσει άμεσα:
- Στην κατά περιφέρεια οριοθέτηση των περιοχών εγκατάστασης και μόνον όταν οριστικοποιηθούν οι θέσεις να προχωρήσει στην έκδοση αδειών. Βέβαια πολλοί θα πουν ότι η διαδικασία αυτή απαιτεί χρόνο... είναι όμως μόνον αυτή που μπορεί να αντιμετωπίσει την άναρχη ανάπτυξη των αιολικών πάρκων, αλλά και τις προσφυγές στο ΣτΕ.
- Στη σταδιακή αύξηση του ποσοστού των αντισταθμιστικών οφελών. Πρέπει να αυξηθούν οι αντισταθμιστικές εισφορές, αλλά και να υπάρξουν δεσμεύσεις για επενδύσεις αναπτυξιακές και αναβάθμισης του περιβάλλοντος.
Μόνον έτσι θα διασκεδαστούν οι αντιδράσεις των τοπικών κοινωνιών και θα αποτελέσουν οι ΑΠΕ βασικό εργαλείο στην άσκηση της ενεργειακής πολιτικής της χώρας μας.
|