"Καυτά ερωτήματα για τη βιοξήρανση" - οι αντιδράσεις στην Εύβοια

Πηγή: Ελευθεροτυπία - Του Παναγιώτη Μπουγάνη

Μπορεί η βιοξήρανση να βρίσκεται υπό συνεχή έρευνα και ανάπτυξη, φαίνεται ωστόσο να αποτελεί τη «ναυαρχίδα» του περιφερειακού σχεδιασμού για τη διαχείριση των σκουπιδιών της Αττικής.
Παρ' όλα αυτά, πρόσφατη επιστημονική μελέτη θέτει το εξής μείζον ζήτημα: Που θα διατεθούν οι εκατοντάδες χιλιάδες τόνοι SRF, όπως ονομάζεται το ανακτημένο υλικό που θα παράγεται; Κι αυτό γιατί, αν καταλήγουν στον ΧΥΤΑ, όπως συνέβαινε μέχρι σήμερα, με το συγγενές υλικό RDF που παρήγαγε το εργοστάσιο μηχανικής ανακύκλωσης στα Λιόσια, τότε θα επιδεινωθούν τα περιβαλλοντικά προβλήματα.

Το εργοστάσιο βιοξήρανσης που προωθείται για να κατασκευαστεί στον ΧΥΤΑ Φυλής θα επεξεργάζεται 700.000 τόνους σκουπίδια το χρόνο και θα βγάζει περίπου 250.000 τόνους SRF. Πρόκειται για ένα καύσιμο υλικό που, αν αξιοποιηθεί σωστά, μπορεί να βοηθήσει στη μείωση των ρύπων, όπως τονίζει η ίδια επιστημονική έρευνα με τίτλο «Σενάρια για τη διαχείριση των αστικών στερεών απορριμμάτων στην Αττική και η επίδρασή τους στο φαινόμενο του θερμοκηπίου».

Δημοσιεύτηκε το 2009 στην έγκυρη επιθεώρηση «Waste Management & Research». Οι συγγραφείς είναι οι Αστέριος Παπαγεωργίου, Αβραάμ Καραγιαννίδης, Τζον Ρ. Μπάρτον και Ευστράτιος Καλογήρου. Επιστήμονες οι οποίοι προειδοποιούν: Σε περίπτωση που το SRF δεν αξιοποιείται και θάβεται στον ΧΥΤΑ, δεν θα πραγματοποιούνται υψηλά ποσοστά ανάκτησης ενέργειας και -το κυριότερο- θα δημιουργηθεί κίνδυνος για το περιβάλλον, αφού «αναμένεται αρκετή παραγωγή μεθανίου».

Σημειώνουν πως το SRF είναι συγγενές υλικό με το RDF. Τα δύο υλικά προορίζονται για να αντικαταστήσουν τον άνθρακα στους τσιμεντοκλιβάνους και το λιγνίτη στις μονάδες της ΔΕΗ. Πρόκειται για τη μοναδική προοπτική που υπάρχει από τη στιγμή που δεν λειτουργούν εργοστάσια καύσης στη χώρα. Ποσότητες RDF βγαίνουν από το Εργοστάσιο Μηχανικής Ανακύκλωσης (ΕΜΑΚ) που βρίσκεται στην Οργανωμένη Εγκατάσταση Διαχείρισης Απορριμμάτων (ΟΕΔΑ) Ανω Λιοσίων και κατέληγε στον ΧΥΤΑ. Πρόκειται για μεγάλη μονάδα, η οποία εδώ και χρόνια λειτουργεί αποσπασματικά και δεν παράγει τις ποσότητες RDF που θα έπρεπε (περίπου 100.000 τόνοι το χρόνο), ενώ ό,τι βγάζει θάβεται στον ΧΥΤΑ.

«Ενα ΕΜΑΚ παράγει ελάχιστο σίδηρο και αλουμίνιο αμφίβολης αξίας, κομπόστ πολύ κακής ποιότητας, που μπορεί να περιέχει επικίνδυνες ουσίες, και προβληματικό καύσιμο RDF, που περιέχει πλαστικό ή άλλες τοξικές ουσίες και εκπέμπει διοξίνες και ενώσεις υδραργύρου. Ξοδεύονται λοιπόν τεράστια ποσά για να παραχθούν άχρηστα προϊόντα που τελικά θάβονται, γεμίζοντας πιο γρήγορα τον μοναδικό ΧΥΤΑ της Αττικής», επεσήμανε τον Φεβρουάριο του 2008, σε άρθρο του στην «Ε», ο καθηγητής του ΕΜΠ Κίμωνας Χατζημπίρος.

Εργοστάσιο συν ΧΥΤΑ

Εξηγούσε ότι «πρόκειται για αποτυχημένη τεχνολογία, ανεπίδεκτη βελτιώσεων. Παραδόξως, οι δήμαρχοι Αθήνας και Πειραιά, σε αγαστή σύμπνοια, πιστεύουν ότι αποτελεί την ιδανική λύση. Επιπλέον, το μοντέλο των Λιοσίων, δηλαδή εργοστάσιο συν ΧΥΤΑ, προωθείται κατά προτεραιότητα, σύμφωνα με τον Εθνικό και Περιφερειακό Σχεδιασμό του 2003, σε όλους τους νομούς της χώρας, για να χωροθετηθεί αναπόφευκτα σε περιοχές κοινωνικά αδύναμες».

Στην Εύβοια οι κάτοικοι αντέδρασαν όταν έμαθαν ότι το παραγόμενο RDF του ΕΜΑΚ Ανω Λιοσίων θα μεταφερόταν για καύση σε εργοστάσιο της ΑΓΕΤ-Lafarge στο Αλιβέρι. Μάλιστα, έχει κατατεθεί προσφυγή στο Συμβούλιο της Επικρατείας, την οποία στηρίζουν, εκτός από όλους σχεδόν τους τοπικούς φορείς, και αρκετοί επιστήμονες.

Πρόσφατα υπογράφηκε σύμβαση για τη διάθεση του RDF στην ΕΠΑΝΑ Α.Ε. (θυγατρική της ΗΛΕΚΤΩΡ), προκειμένου να υπόκειται σε περαιτέρω επεξεργασία, για να μπορέσει να αποτελέσει καύσιμο υλικό καλύτερης ποιότητας ώστε να το δέχονται οι τσιμεντοβιομηχανίες.

Η έρευνα των τεσσάρων καθηγητών υποστηρίζει πως στην Ελλάδα η ζήτηση για τα καύσιμα SRF και RDF είναι πάρα πολύ ρευστή και χαμηλή.

Αναφέρουν ότι το 2007 στη Γερμανία παράχθηκαν 7.000.000 τόνοι SRF, αλλά μόλις 3.200.000 χρησιμοποιήθηκαν ως δευτερογενές καύσιμο. Δηλαδή περισσότερο από το μισό παραγόμενο SRF δεν αξιοποιήθηκε, αλλά αποθηκεύτηκε για μελλοντική χρήση. Γι' αυτό και εξηγούν πόσο σημαντική είναι η πρόβλεψη για το τι θα γίνει όλο αυτό το παραγόμενο ανακτημένο υλικό (περίπου 250.000 τόνοι) που θα παράγει το εργοστάσιο βιοξήρανσης στον ΧΥΤΑ Φυλής. Θα γεμίζει το χώρο διάθεσης όπως συνέβαινε με το RDF του ΕΜΑΚ;

Τέλος, το οικόπεδο που πρόκειται να κατασκευαστεί το εργοστάσιο βιοξήρανσης είναι πολύ μικρό (90 στρέμματα) για να χωρέσει μονάδα με άλλη τεχνολογία όπως του ΕΜΑΚ, το οποίο, αν και έχει κάτω από τη μισή δυναμικότητα, καταλαμβάνει έκταση λίγο μικρότερη από 200 στρέμματα.