...η Εύβοια στο διαδίκτυο από το 1999
|
Μια ολοκληρωμένη πρόταση για τη βιώσιμη ανάπτυξη της περιοχής του Αλιβερίου κατατέθηκε από το σύλλογο Προστασίας Περιβάλλοντος Αλιβερίου και Περιχώρων με την υποστήριξη της Greenpeace. Παρατίθεται στη συνέχεια το κείμενο της πρότασης: α. Η κατάσταση στην περιοχή μέχρι σήμερα Μετά τον Β' παγκόσμιο πόλεμο - και ειδικά μετά το 1955, η οικονομία της περιοχής ατά κύριο λόγο στηρίχτηκε στη λειτουργία του λιγνιτωρυχείου Αλιβερίου και των εγκατεστημένων μονάδων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Το 1975 σημειώθηκε περαιτέρω ανάπτυξη της βιομηχανίας στην περιοχή. Η βιομηχανική απασχόληση επεκτάθηκε με την εγκατάσταση της μονάδας παραγωγής τσιμέντου ΑΓΕΤ-ΗΡΑΚΛΗΣ και μερικών μικρότερων βιομηχανιών (π.χ. Γαλβανιστήριο, ΒΙΔΟΜΕΤ...). Έτσι, μια πρώην αγροτική περιοχή μετεξελίχθηκε άναρχα σε βιομηχανική, χωρίς κάποιο σχέδιο, προγραμματισμό και οποιοδήποτε διάλογο με την τοπική κοινωνία και κυρίως χωρίς τη δημιουργία στοιχειωδών υποδομών υποδοχής τέτοιας δραστηριότητας. Το οικονομικό επίπεδο των 30.000 περίπου κατοίκων της ευρύτερης περιοχής ανέβηκε σημαντικά εκείνη την περίοδο. Η βελτίωση όμως του κοινωνικού και πολιτιστικού επιπέδου της περιοχής και των κατοίκων της, δεν ήταν ανάλογη, κυρίως λόγω της ανεύθυνης και ανεξέλεγκτης συμπεριφοράς των δύο μεγάλων βιομηχανιών (ΔΕΗ και ΑΓΕΤ). Το πολιτιστικό και κυρίως το φυσικό περιβάλλον υπέστησαν σοβαρότατη υποβάθμιση, έως και ανεπανόρθωτες βλάβες και καταστροφές σε ορισμένες περιπτώσεις. Οι τοπικές αρχές, που διοίκησαν διαχρονικά την περιοχή με τη στήριξη των δύο αυτών εταιρειών, φέρουν σοβαρότατες ευθύνες για τη σημερινή κατάσταση, αφού δεν ενέργησαν ποτέ προς το γενικότερο συμφέρον του τόπου. β. Το σημερινό περιβαλλοντικό προφίλ της περιοχής Το περιβαλλοντικό προφίλ της περιοχής έχει σημαδευτεί από τον υπερβολικά συγκεντρωμένο και ρυπογόνο βιομηχανικό φόρτο και τη μερίδα του λέοντος να αποδίδεται στην παρουσία των δύο μεγάλων βιομηχανιών, ΑΓΕΤ και ΔΕΗ. Τα εργοστάσια με τη σταθερή και αδιάλειπτη λειτουργία τους, δίπλα στο δεύτερο αστικό κέντρο του Νομού και σε ελάχιστη απόσταση από τον οικισμό Μυλάκι, δημιούργησαν συγκρουόμενες χρήσεις γης και εξαιρετικά υψηλή όχληση στις υπόλοιπες, παραδοσιακές μέχρι τότε, δραστηριότητες. Η ΔΕΗ και η ΑΓΕΤ κατανάλωναν και καταναλώνουν μεγάλο όγκο ιδιαίτερα ρυπογόνων καυσίμων όπως: λιγνίτη, λιθάνθρακα, pet-coke και μαζούτ, ρυπαίνοντας ανεξέλεγκτα τον αέρα, το έδαφος και τη θάλασσα. Η ρύπανση επηρεάζει αρνητικά την παραγωγή του εγχώριου πρωτογενούς τομέα και το κύκλωμα διατροφής. Η κατάσταση καταγράφεται ανησυχητική στις λίγες και περιορισμένου βάθους μελέτες που έχουν πραγματοποιηθεί στην περιοχή. Ταυτόχρονα η ΔΕΗ εμφανίζει σοβαρά στοιχεία επικινδυνότητας: - Τρεις γραμμές πυλώνων Υπερυψηλής Τάσης διασχίζουν τον πολεοδομικό ιστό της πόλης του Αλιβερίου, καταλαμβάνοντας δημόσιες και ιδιωτικές εκτάσεις που υποβαθμίζονται. Ταυτόχρονα, στερείται από την πόλη ένα πολύτιμο κομμάτι εδάφους που θα έδινε αναπνοή στο οξύτατο κυκλοφοριακό πρόβλημα και θα προσέφερε ζωτικό ελεύθερο χώρο που τόσο ανάγκη έχει αυτός ο τόπος. Το κυριότερο όμως, η ακτινοβολία που εκπέμπουν δεν έχει καταμετρηθεί ποτέ επίσημα. - Εκατοντάδες χιλιάδες τόνοι τέφρας έχουν εναποτεθεί σε μια περιοχή έξω από το χωριό Αγιος Λουκάς (Καθούμενη), που στην πορεία σκεπάστηκε από αστικά και -το χειρότερο- συμπληρώθηκε από βιομηχανικά απόβλητα (κλοφέν, υπολείμματα πλύσης καζανιών ΔΕΗ). Ακόμα περισσότεροι τόνοι έχουν καλύψει ένα πανέμορφο αλιευτικό καταφύγιο του οικισμού Μηλάκι, ανάμεσα στη ΔΕΗ και την ΑΓΕΤ, ρυπαίνοντας με βαρέα μέταλλα τον υδροφόρο ορίζοντα και το θαλάσσιο χώρο. - Εκατοντάδες στρέμματα ασταθούς εγκαταλειμμένης γης από τις καθιζήσεις που έχουν προκληθεί λόγω της υπόγειας αλλά και επιφανειακής εξόρυξης λιγνίτη στο παρελθόν, στην κτηματική περιφέρεια Αγίου Λουκά. Παράλληλα, η τσιμεντοβιομηχανία ΑΓΕΤ που επί 30 χρόνια ρύπαινε ανεξέλεγκτα γη και θάλασσα, σήμερα ενάντια σε όλους τους κοινωνικούς φορείς, με άδεια της προηγούμενης πολιτικής ηγεσίας του τότε ΥΠΕΧΩΔΕ κ. Σουφλιά, επιδιώκει να υποκαταστήσει την καύση του άνθρακα με καύση R.D.F. Κάτι που θα επιβαρύνει περαιτέρω περιβαλλοντικά την περιοχή, με σημαντικές συνέπειες και στη δημόσια υγεία, λόγω του κίνδυνου αύξησης των συνήθων ρύπων προϊόντων καύσης (ΝΟx, CO2, SΟx), αλλά και της αυξημένης πιθανότητας εκπομπής διοξινών, φουρανίων, και βαρέων μετάλλων. Αυτή την αυθαιρεσία οι τοπικές κοινωνίες την έχουν απορρίψει προσφεύγοντας στο Σ.τ.Ε. Την ίδια στιγμή: - Στην περιοχή λειτουργούν σήμερα 3 μεγάλα λατομεία, ενώ παραμένουν εγκαταλελειμμένα πολλά μικρά ανενεργά λατομεία μαρμάρου. Από αυτά που λειτουργούν, τα δύο ανήκουν στην τσιμεντοβιομηχανία (ετήσια παραγωγή ~2 εκατ. τόνοι) και το τρίτο λειτουργεί ως λατομείο αδρανών (και αυτό ιδιοκτησίας LAFARGE) και εκτείνεται σε απόσταση 500 μ. από τα όρια της πόλης του Αλιβερίου. Πρόσφατες είναι οι καταγγελίες για την ταφή επικίνδυνων για την ανθρώπινη υγεία υλικών και αποβλήτων σε παλιό λατομείο, το οποίο βρίσκεται στα όρια της πόλης. - Η πόλη του Αλιβερίου διαθέτει έναν υποτυπώδη Βιολογικό Καθαρισμό, που εκβάλλει επεξεργασμένο μεν, πλην όμως κακής ποιότητας νερό και το διοχετεύει στη θαλάσσια περιοχή όπου βρίσκονται οι πλαζ, καθώς και 10 τουλάχιστον ιχθυοτροφικές μονάδες. - Οι πέριξ του Αλιβερίου Δήμοι, ρίχνουν τα αδιάλεχτα αστικά απορρίμματα σε 2 μεγάλους και αρκετούς μικρούς ΧΑΔΑ. Η δημιουργία ενός σύγχρονου Χ.Υ.Τ.Υ. καρκινοβατεί με ευθύνη των Δημοτικών αρχών. Υπάρχουν καταγγελίες για ρίψη σε αυτούς λυμάτων, βοθρολυμάτων, αποθέσεων αγνώστου ταυτότητας βιομηχανικών αποβλήτων κλπ. - Στον κόλπο του Αλιβερίου όπου εκβάλει ο βιολογικός καθαρισμός και λειτουργούν δύο μεγάλα βιομηχανικά λιμάνια και ένα εμπορικό, λειτουργούν σχεδόν ανεξέλεγκτα 10 ιχθυοτροφικές μονάδες, που τροφοδοτούν την εγχώρια και ξένη αγορά με τα τρία βασικά είδη ψαριών (τσιπούρα, λαβράκι και σαργό). - Η περιοχή υπέστη τεράστιες καταστροφές από τις πρόσφατες πυρκαγιές, αφού η αποτέφρωση των δασικών, καλλιεργήσιμων εκτάσεων και βοσκοτόπων έφτασε συνολικά τα 164.000 στρέμματα. - Τα υπόγεια νερά της περιοχής, ύστερα από την πολυετή υπεράντληση από τις βιομηχανίες, εμφανίζουν γρήγορη τάση υφαλμύρωσης, αφού η θάλασσα, ιδιαίτερα στις περιοχές Κάραβος - Μάννα, διεισδύει γρήγορα στη στεριά. - Τα οικοσυστήματα της περιοχής με τα ιδιαίτερα οικολογικά χαρακτηριστικά τους (Λίμνη Δύστου, νερόλακκος Πλάκες Αποκάλυψης, περιοχή Προστασίας Αγριας Ζωής Προφήτη Ηλία, φυσικός σταθμός αναπαραγωγής ιχθυοειδών Κόλπου Αλιβερίου) και που τμήματά της τελούν θεσμικά υπό προστασία, καθίστανται εξαιρετικά ασταθή και ευάλωτα. Αυτό οφείλεται κυρίως στους ρύπους βιομηχανικής προέλευσης, στη διαρκή πίεση που ασκεί η κτηνοτροφία με την υπερβόσκηση, στην αλόγιστη χρήση αγροχημικών στη γεωργία, στα αστικά απόβλητα και στην υπερεκμετάλλευση των υδάτινων αποθεμάτων. Μία από τις σημαντικότερες επιτυχίες του περιβαλλοντικού κινήματος τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα ήταν η ακύρωση των επενδυτικών σχεδίων για την κατασκευή θερμοηλεκτρικών μονάδων με καύσιμο εισαγόμενο λιθάνθρακα. Ο Σύλλογος Προστασίας Περιβάλλοντος Αλιβερίου και Περιχώρων σε συνεργασία με την Greenpeace πρωτοστάτησαν στους αγώνες της ευβοϊκής κοινωνίας κατά της κατασκευής λιθανθρακικών μονάδων στο Αλιβέρι και το Μαντούδι. Το όραμά μας για το μέλλον του Αλιβερίου δεν εξαντλείται όμως στη νίκη κατά του λιθάνθρακα. Αγωνιζόμαστε για ένα διαφορετικό μέλλον που εγγυάται την προστασία του περιβάλλοντος, τοπική και περιφερειακή ανάπτυξη, δημιουργία νέων, πράσινων θέσεων εργασίας και ουσιαστική συμβολή στην εθνική προσπάθεια για την έξοδο από την οικονομική κρίση. Η ολοκληρωμένη πρόταση που κατατίθεται παρακάτω, χωρίς να ανατρέπει υφιστάμενους εθνικούς σχεδιασμούς στρατηγικού χαρακτήρα, αντιμετωπίζει σημαντικά τα σημερινά αδιέξοδα.
Η πρόταση αποτελεί αντικείμενο λεπτομερούς επεξεργασίας από ομάδα τεχνοκρατών - μελών του Συλλόγου Περιβάλλοντος, με στόχο να παρουσιαστεί στην τοπική κοινωνία και να αποτελέσει τη βάση των διεκδικήσεων από την πολιτική ηγεσία σε εθνικό και τοπικό επίπεδο. 1. Μονάδα Φυσικού Αερίου στο Αλιβέρι Με δεδομένη την οριστική ακύρωση της κατασκευής λιθανθρακικών μονάδων στην Εύβοια (Αλιβέρι και Μαντούδι), το ενδιαφέρον στρέφεται στην κατασκευή και λειτουργία της μονάδας φυσικού αερίου της ΔΕΗ στο Αλιβέρι. Σήμερα η Επιχείρηση έχει φέρει το μηχανικό εξοπλισμό της μονάδας φυσικού αερίου, χωρίς να έχουν ολοκληρωθεί οι διαδικασίες για την έκδοση των σχετικών αδειών. Η κατασκευή ξεκίνησε πάνω στα ερείπια της αρχαίας πόλης Πορθμός και μια νέα γραμμή Υπερυψηλής Τάσης ζώνει το Αλιβέρι από Βορρά (η 4η κατά σειρά), ενώ ο αγωγός φυσικού αερίου δεν έχει ξεκινήσει να κατασκευάζεται ακόμα. Αν και η κατασκευή της μονάδας αυτής αρχικά είχε προγραμματιστεί για το 2010, κανείς δεν γνωρίζει τελικά το πότε θα ολοκληρωθεί. Υπάρχει λύση. Η πρόταση μας ήταν και είναι η χωροθέτηση μιας ή και δύο μονάδων φυσικού αερίου στις εκτάσεις ιδιοκτησίας ΔΕΗ του παλιού λιγνιτωρυχείου, όπου δεν υφίστανται προβλήματα πολεοδομικά, αλλά και οι γραμμές Φυσικού Αερίου και μεταφοράς ρεύματος Υπερυψηλής Τάσης διέρχονται έξω από ιδιοκτησίες και πολεοδομικά συγκροτήματα. Η πρόταση αυτή αποτελεί μια ρεαλιστική, εφικτή και μικρής καθυστέρησης λύση, που δυνάμενη να εξασφαλίσει την ευρεία συναίνεση του πολιτικού κόσμου και της τοπικής κοινωνίας, θα ξεμπλοκάρει τη σημερινή αδιέξοδη κατάσταση. Στην περίπτωση όμως που η αλλαγή θέσης δεν είναι πλέον εφικτή, θα πρέπει η κατασκευή της νέας μονάδας, όχι μόνο να μην αποκλείσει την προστασία και ανάδειξη των αρχαιολογικών ευρημάτων (αρχαία πόλις Πορθμός), αλλά να αποτελέσει υποχρεωτικά συνοδό έργο της επένδυσης. Απαράβατος όρος παραμένει ότι κάθε νέα επέκταση του Ενεργειακού κέντρου θα πρέπει να οριοθετείται στις εκτάσεις του παλιού λιγνιτωρυχείου. Ακόμα, επιβάλλεται η κατάργηση και η αποξήλωση των παλαιών μονάδων της ΔΕΗ, με απόδοση του αρχαιολογικού χώρου, πάνω στο οποίο είναι φτιαγμένες. Τέλος, η είσοδος φυσικού αερίου στην περιοχή πρέπει να σχεδιαστεί με τέτοιον τρόπο ώστε να διευκολύνει τη γενικευμένη χρήση του για αστική και βιομηχανική - βιοτεχνική χρήση. 2. Συμπαραγωγή - τηλεθέρμανση - τηλεψύξη Όπως είναι γνωστό, ένα μεγάλο ποσοστό ενέργειας από ένα σταθμό παραγωγής, χάνεται με το νερό ψύξης συνήθως στη θάλασσα. Η αξιοποίηση μέρους αυτής της θερμότητας για την τηλεθέρμανση του Αλιβερίου και τη λειτουργία μιας δημοτικής θερμοκηπιακής μονάδας παραγωγής φυτωρίων ανθέων και θάμνων για δημοτικά έργα πρασίνου στην ευρύτερη περιοχή, θα βελτίωνε σημαντικά το βαθμό απόδοσης. Επιπλέον, θα καταργούσε τη λειτουργία 2.000-3.000 καυστήρων πετρελαίου, με την εξοικονόμηση πρωτογενούς ενέργειας και τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. 3. Πυλώνες Υπερυψηλής Τάσης Τρεις γραμμές Υπερυψηλής τάσης (150ΚV) διασχίζουν τα τελευταία 40 χρόνια τον πολεοδομικό ιστό της πόλης του Αλιβερίου. Οι γραμμές αυτές με την τεράστια ακτινοβολία, ήδη αντικαθίστανται με μια γραμμή 400 ΚV που διέρχεται περιμετρικά την πόλη. Η αποξήλωσή τους είναι απαραίτητη προκειμένου να δημιουργηθούν κοινόχρηστοι χώροι και να "αναπνεύσει" η πόλη. 4. Υπεράντληση γλυκού νερού - Βιολογικός Καθαρισμός Ο Βιολογικός Καθαρισμός πρέπει να αναβαθμιστεί ποσοτικά και ποιοτικά, ώστε:
5. Αποθέσεις τέφρας λιγνίτη και χημικών (κλοφέν, αμίαντος κ.α.) Η ΔΕΗ πρέπει στο πλαίσιο της κοινωνικής και περιβαλλοντικής της πολιτικής, να αποκαταστήσει πλήρως τις τρεις περιοχές απόθεσης τέφρας και χημικών, ώστε κατόπιν να αποδοθούν ως δημόσια γη για αξιοποίηση. 6. Αξιοποίηση του υπό εγκατάλειψη λιγνιτωρυχείου Στην περιοχή του πρώην λιγνιτωρυχείου, η ΔΕΗ διαθέτει σήμερα:
Όλα αυτά σήμερα απαξιώνονται! Οι προτάσεις μας αφορούν στην αξιοποίηση αυτών των πολύτιμων στοιχείων. Όλη αυτή η μεγάλη έκταση που μπορεί να αυξηθεί με γειτονικές δημόσιες θαμνώδεις εκτάσεις, μπορεί να γίνει από τη ΔΕΗ μια πράσινη ΒΙ.ΠΕ, όπου θα περιλαμβάνονται:
Το έργο ανάπλασης του χώρου έχει απασχολήσει και παλιότερα τη ΔΕΗ. Η παραπάνω πρόταση αποβλέπει στην εκμετάλλευσή του, με φιλικές προς στο περιβάλλον επενδύσεις. Σχετικά θέματα:
|
|
|
