Η Σκυριανή αποκριά αναφέρεται στο έθιμο του "γέρου" και της "κορέλας" και βιώνεται από τους Σκυριανούς τα τέσσερα Σαββατοκύριακα της αποκριάς με κορύφωση τα δύο τελευταία.
Οι "γέροι" που κάθε άλλο παρά ηλικιωμένοι μπορεί να είναι αφού το βάρος της στολής μπορεί να ξεπερνά τα τριάντα κιλά, φορούν μαύρη κάπα σαν φλοκάτη, άσπρη υφαντή βράκα, 25-30 κουδούνια στη μέση, και περπατούν με ξεχωριστά, μικρά κοφτά βήματα και με μαεστρία καταφέρνουν από τα κουδούνια τους να ακούγονται χαρακτηριστικοί σκληροί μα συντονισμένοι ήχοι.
Τους "γέρους" που διέρχονται τα στενά σοκάκια του νησιού για να ξεσηκώσουν τον κόσμο, συνοδεύουν οι "κορέλες" που είναι ντυμένες με κομμάτια από παλαιές παραδοσιακές Σκυριανές στολές.
Η "κορέλα" έχει επίσης χαρακτηριστικό τρόπο βαδίσματος και σχεδόν χορεύοντας θέλει να συντροφέψει τον "γέρο" και να τον τιμήσει τραγουδώντας του όταν αυτός θα σταματήσει κάπου να ξεκουραστεί, με το δύσκολο αλλά μελωδικότατο τραγούδι της κορέλας, και θα του πει παινέματα για την αξιοσύνη του, την ομορφιά της ζωής κ.α.
Τον "γέρο" και την "κορέλα" συνοδεύει και ο "φράγκος", μια παρωδία του ντυσίματος του νησιώτη που φόρεσε τα φράγκικα παντελόνια παρατώντας την παραδοσιακή βράκα.
Το έθιμο αυτό στην Σκύρο διατηρήθηκε σχεδόν αναλλοίωτο μέχρι σήμερα αποκλειστικά και μόνο χάρη στην αγάπη και την διάθεση των Σκυριανών για την συνέχιση του.
Διονυσιακά δρώμενα χαρακτηρίζουν οι μελετητές το έθιμο αυτό. Οι γεροντότεροι μιλάνε όμως για ένα τσοπάνη που από θεομηνία έχασε το κοπάδι του και τότε ζώστηκε τα κουδούνια των ψόφιων ζώων του και χτυπώντας τα ήρθε να ειδοποιήσει τους υπόλοιπους για την καταστροφή. Όποια και να είναι όμως η προέλευση αυτού του αλήθεια μοναδικού εθίμου, γεγονός είναι ότι τόσο οι Σκυριανοί όσο και οι επισκέπτες του νησιού βιώνουν μια ξεχωριστή αποκριά.
Την τελευταία Κυριακή της αποκριάς στην πλατεία του χωριού φτάνει η "τράτα". Ένα μπουλούκι κυρίως από ψαράδες διακωμωδούν με έμμετρο σατυρικό λόγο πρόσωπα και γεγονότα που αφορούν την μικρή κοινωνία του νησιού, χωρίς όμως να διστάσουν την κριτική και την όποια Κυβέρνηση.
Τέλος την Καθαρή Δευτέρα όλοι οι κάτοικοι της Σκύρου ντύνονται με τα αρχαία παραδοσιακά τους ρούχα και χορεύουν στην πλατεία του χωριού ή τραγουδούν παρέες παρέες περιδιαβαίνοντας τα καλντερίμια, Σκυριανά αποκριάτικα τραγούδια όπως... ¨Χαρείτε νιοί χαρείτε νιές χαρείτε παλικαριά και εγώ του χάρου του 'βαλα σίδερα στα ποδάρια».
Οι "γέροι" και οι "κορέλες" είναι οι χαρακτηριστικές φιγούρες της Σκυριανής αποκριάς. Οι "γέροι" που κάθε άλλο παρά γέροι μπορούν να είναι, φοράνε χοντρά υφαντά ρούχα (μαύρο φλοκάτο, καπότο και άσπρη βράκα), δένουν στη μέση τους περίπου 30 κουδούνια και καλύπτουν τα πρόσωπα τους με μάσκα από δέρμα πρόωρα γεννημένου κατσικιού.
Με ξεχωριστό βάδισμα, σχεδόν χορεύοντας, καταφέρνουν να συντονίσουν τα κουδούνια τους για να ηχούν με ένα χαρακτηριστικό θόρυβο, και ας αναλογιστεί τώρα κανείς τι σημαίνει αυτό όταν συμβαίνει να είναι μαζί μια παρέα γέρων στα στενά σοκάκια του χωριού.
Συντρόφισσες τους οι "κορέλες" ντυμένες με κομμάτια από παραδοσιακές Σκυριανές στολές, με καλυμμένο επίσης, το πρόσωπο τους με ένα λεπτό άσπρο ύφασμα, ακολουθούν ή προπορεύονται από τους "γέρους" με το δικό τους επίσης ξεχωριστό χορό.
Ο συνδυασμός του βάρους της στολής του "γέρου", του χορευτικού περπατήματος του και των ανηφορικών δρόμων του χωριού, κάθε άλλο παρά εύκολη υπόθεση θα μπορούσε να χαρακτηριστεί.
Κι όμως οι περισσότεροι από αυτούς θα ανέβουν στο Κάστρο της Σκύρου όπου βρίσκεται το μοναστήρι του Αι- Γιωργιού, για να χτυπήσουν τις καμπάνες. Και όταν κουραστούν θα καθίσουν να πάρουν μια ανάσα, ενώ οι "κορέλες" τους θα τους τραγουδήσουν ένα παινευτικό ή ερωτικό τραγούδι με τον αποκριάτικο Σκυριανό σκοπό της "κορέλας" δίνοντας τους έτσι την δυνατότητα να ξεκουραστούν.
Η Σκυριανή αποκριά θέλει τους "γέρους" και τις "κορέλες" να κάνουν την εμφάνιση τους κάθε Σαββατοκύριακο από την αρχή του Τριωδίου, με κορύφωση το τελευταίο Σαββατοκύριακο και κλείνει την Καθαρή Δευτέρα όταν στην πλειοψηφία τους οι νέοι της Σκύρου ντύνονται με τα παραδοσιακά τους ρούχα, καμαρώνοντας μάλιστα όταν αυτά είναι πανάρχαια κειμήλια, και χορεύουν στους δρόμους και τις πλατείες του χωριού.
Την τελευταία όμως Κυριακή της Αποκριάς θα έρθει στην πλατεία του χωριού η "τράτα". Ένα μπουλούκι ψαράδων οι οποίοι ντυμένοι ανάλογα με το θέμα που έχουν διαλέξει από πριν θα σατιρίσουν με έμμετρο λόγο γεγονότα και καταστάσεις που αφορούν τόσο την τοπική κοινωνία, την Δημοτική αρχή αλλά και γενικότερα την Κυβέρνηση και τις επιλογές της, την διεθνή επικαιρότητα κ.λ.π.
Η αρχή του εθίμου του "γέρου" και της "κορέλας" χάνεται στα βάθη των αιώνων, αγγίζοντας τελετές από Διονυσιακά δρώμενα.
Είναι όμως άξιο παρατήρησης ότι οι αποκριάτικες αυτές εκδηλώσεις δεν οργανώνονται από κανέναν φορέα και η λέξη "αναβίωση" δεν έχει καμία θέση σ' αυτό, αφού ποτέ το έθιμο αυτό δεν χάθηκε, αλλά αντίθετα βιώνεται από τους Σκυριανούς κάθε χρόνο με την ίδια ένταση.
Θα 'λεγε κανείς ότι το νησί της Σκύρου προτείνει τελικά ως τρόπο ζωής τον συνδυασμό του χτες και του σήμερα, αμβλύνοντας γόνιμα και ευχάριστα τις αντιθέσεις που αυτό συνεπάγεται. «Φωνή της Νότιας Εύβοιας»
|