Και τώρα που τόσο τα μποϊκοτάζ όσο και η βελτίωση του καιρού εξομάλυναν πρόσκαιρα τις τιμές των οπωροκηπευτικών στις λαϊκές αγορές ας δούμε νηφάλια την πραγματικότητα. Ο κοινωνικός αυτοματισμός που συστηματοποιεί η κυβέρνηση και που έφερε αντιμέτωπους τον ξεζουμισμένο καταναλωτή με τον ταλαίπωρο αγρότη δε δίνει μόνιμη λύση στο πρόβλημα της αισχροκέρδειας... αύριο θα εμφανιστεί και πάλι.

Ο θεσμός των λαϊκών αγορών εδραιώθηκε κυρίως γιατί παρείχε τη δυνατότητα στους αγρότες παραγωγούς να συναλλάσσονται με τους καταναλωτές -κατά βάση τους οικονομικά αδύνατους- επ' ωφελεία και των δύο, μια και απέφευγαν την εκμετάλλευση των κυκλωμάτων διακίνησης.

Η σχέση αυτή διαταράχθηκε με το πρόσφατο μποϊκοτάζ που για πρώτη φορά απευθυνόταν αποκλειστικά στις λαϊκές αγορές. Όλες -υποτίθεται- οι κοινωνικές ομάδες - θύματα - παραγνωρίζοντας ότι στο διπλανό μανάβικο ή σουπερμάρκετ οι τιμές των οπωροκηπευτικών ήταν κατά πολύ μεγαλύτερες αυτών των λαϊκών αγορών πυροβολούσαν τους αγρότες, θεωρώντας τους υπεύθυνους για την ακρίβεια των ημερών.

Κι επειδή οι αγρότες έχουν κι άλλες φορές κατηγορηθεί ως υπεύθυνοι για τις ανατιμήσεις και τις πληθωριστικές πιέσεις αξίζει να σταθούμε σε μερικές διαπιστώσεις:

1) Οι αγρότες βιώνουν τα τελευταία χρόνια μια καθοδική πορεία στο εισόδημά τους παράλληλα με μια ανοδική πορεία στο κόστος παραγωγής των προϊόντων τους, πράγμα που τους έχει καταστήσει παρίες της οικονομικής ζωής της χώρας. Το καθαρό οικογενειακό εισόδημα στην Ελλάδα βρίσκεται στο 50% του μέσου όρους της Ε.Ε., ενώ το 35% των νοικοκυριών της υπαίθρου ζει κάτω από το όριο της φτώχειας.

2) Οι αγρότες εξαρτούν το εισόδημά τους από τις καιρικές συνθήκες, αφού οι αποζημιώσεις που τους χορηγούνται όχι μόνο δεν καλύπτουν τις απώλειες, αλλά καταβάλλονται και με μεγάλη καθυστέρηση. Είναι χαρακτηριστικό ότι ακόμη περιμένουν τα 100 δις δρχ. των αποζημιώσεων που τους οφείλονται από τις ζημιές του περασμένου χειμώνα.

Γνωρίζουν οι καταναλωτές πόσες χιλιάδες τόνοι κηπευτικών σάπισαν φέτος στα χωράφια και πόσα αμπέλια δεν θα τρυγηθούν.

3) Οι αγρότες ασκούν το δυσκολότερο και πιο απαξιωμένο κοινωνικό επάγγελμα. Είναι η μόνη τάξη για την οποία αναφερόμαστε σε οικογενειακό εισόδημα - όλοι στο χωράφι - και σε ελάχιστη έως μηδενική διαδοχή στη δραστηριότητα.

Αναλογίστηκαν οι καταναλωτές ποιο είναι το ωράριο της οικογένειας των παραγωγών κηπευτικών που έρχονται κάθε μέρα στις λαϊκές αγορές της Αθήνας;

4) Οι αγρότες αποτελούν τη μειοψηφία των πωλητών των λαϊκών αγορών, αφού μόνο 1 στους 1 είναι παραγωγούς. Οι υπόλοιποι αποτελούν μέλη του ανεξέλεγκτου και νομιμοφανούς κυκλώματος διακίνησης των αγροτικών προϊόντων.

Πόση άραγε αιγυπτιακή πατάτα διακινήθηκε τον περασμένο χειμώνα από το παραπάνω κύκλωμα βαφτίστηκε με τις «ευλογίες» της κυβέρνησης ελληνική, γιατί θεωρήθηκαν οι Ελληνες πατατοπαραγωγοί υπεύθυνοι για την άνοδο του πληθωρισμού;

Και εδώ γεννιέται το ερώτημα. Τελικά ποιος ευθύνεται για την άνοδο των τιμών των οπωροκηπευτικών και την αισχροκέρδεια που βασιλεύει ακόμη και στις λαϊκές αγορές;

Η απάντηση είναι απλή: Ο τρόπος λειτουργίας των λαϊκών αγορών, η ατολμία μέχρις ανυπαρξίας των ελεγκτικών μηχανισμών και η απουσία του αγροτικού συνδικαλιστικού κινήματος.

Πολλές από τις άδειες πωλητών στις λαϊκές αγορές δόθηκαν από την εκτελεστική εξουσία - από το δήμαρχο της μικρής πόλης μέχρι την κυβέρνηση - με γνώμονα τις προεκλογικές σκοπιμότητες. Τα αποτελέσματα αυτής της διαδικασίας είναι να αλωθούν οι λαϊκές από πωλητές μη παραγωγούς που καταφεύγουν για εμπορεύματα στα κυκλώματα διακίνησης της αγροτικής παραγωγής και τελικά να εκτοξεύονται, όταν βέβαια υπάρχουν κι άλλες προϋποθέσεις, οι λιανικές τιμές.

Και πάλι όμως το πρόβλημα δεν θα ήταν τόσο οξύ - ακόμη κι αν υπήρχαν τόσοι μαϊμούδες παραγωγοί - αν γινόταν ουσιαστικός έλεγχος στην εμπορία. Θεσμοί και μηχανισμοί υπάρχουν, λειτουργία αποδοτική δεν υπάρχει. Είναι χαρακτηριστικό για να παρασιωπηθεί η ανυπαρξία των παραπάνω ελεγκτικών μηχανικών ανακοινώθηκε η εφαρμογή του ενιαίου τιμολογίου - από το χωράφι μέχρι τον καταναλωτή - ενώ όλοι γνωρίζουν ότι με τα σημερινά δεδομένα στον αγροτικό χώρο και δεν μπορεί να υλοποιηθεί μια τέτοια απόφαση και τελικά θα την πληρώσουν τόσο οι καταναλωτές όσο και οι αγρότες, αφού το καπέλο θα μπει στο χωράφι, αλλά θα καταβληθεί στην πόλη.

Μόνιμη λύση στο πρόβλημα της αισχροκέρδειας στη διακίνηση των αγροτικών προϊόντων μπορεί να δώσει προς το συμφέρον τόσο του παραγωγού όσο και του καταναλωτή το αγροτικό συνδικαλιστικό κίνημα. Υπάρχουν οι θεσμικές προϋποθέσεις (συνεταιρισμοί, ομάδες παραγωγών, διεπαγγελματικές ενώσεις), οργάνωση δεν υπάρχει. Και δεν υπάρχει γιατί μέχρι σήμερα το συνδικαλιστικό κίνημα του χώρου θυσιάστηκε - χωρίς να είναι άμοιροι ευθυνών και οι ίδιο ι οι αγρότες - στις κομματικές σκοπιμότητες.
Βαγγέλης Αποστόλου

«  Προηγούμενo άρθρo	Επόμενo άρθρo  »