Αιρετή Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση αποφάσισε η ΕΝΑΕ

Μέσα σε κλίμα ενότητας και αγωνιστικής συνεργασίας ολοκληρώθηκαν οι εργασίες του Έκτακτου Θεματικού Συνεδρίου της Ένωσης Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων Ελλάδας με θέμα τη σχεδιαζόμενη Διοικητική Μεταρρύθμιση, που πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα στις 15 και 16 Μαΐου.

Το συνέδριο αποτέλεσε πεδίο για τη διεξαγωγή ενός ανοιχτού διαλόγου μεταξύ των ανθρώπων της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης, με στόχο τη διαμόρφωση μιας ολοκληρωμένης πρότασης σχετικά με τη νέα διοικητική δομή του κράτους και τη θέση της δευτεροβάθμιας Αυτοδιοίκησης στο νέο τοπίο που διαμορφώνεται.

Κατά τη διάρκεια του διήμερου συνεδρίου, πολλοί Νομάρχες και Νομαρχιακοί Σύμβουλοι είχαν την ευκαιρία να πάρουν το λόγο και να καταθέσουν την προσωπική συμβολή τους στην υπό διαμόρφωση πρόταση για τη Μεταρρύθμιση. Παράλληλα, οι σύνεδροι είχαν την ευκαιρία να ακούσουν τις θέσεις και τις προτάσεις του Υπουργού Εσωτερικών Καθ. Προκόπη Παυλόπουλου, του Υφυπουργού Εσωτερικών κ. Θαν. Νάκου, καθώς και εκπροσώπων των κομμάτων.

Σύμφωνα με την απόφαση της Γενικής Συνέλευσης, η Διοικητική Μεταρρύθμιση πρέπει να οδηγεί στη μετεξέλιξη της σημερινής Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης σε Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση με σκοπό τη δημιουργία ισχυρών Περιφερειακών σχημάτων και δομών, με διευρυμένες αρμοδιότητες και σταθερούς πόρους μέσα από γενική φορολογική μεταρρύθμιση.

Συγκεκριμένα, η νέα διοικητική δομή του κράτους θα πρέπει να διαρθρώνεται σε δύο επίπεδα:

• Την Κεντρική (Κρατική) Διοίκηση με επιτελικό ρόλο
• Την Αυτοδιοίκηση που αποτελείται από δύο ισχυρούς, οικονομικά αυτοδύναμους, ανεξάρτητους και με δημοκρατική νομιμοποίηση θεσμούς: την αιρετή Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση (Β' Βαθμός) και τον ισχυρό Δήμο (Α' Βαθμός).

Για τον Α' Βαθμό Αυτοδιοίκησης, ο ισχυρός Δήμος θα πρέπει να αποτελεί το κύτταρο της Δημοκρατίας και το θεμέλιο της τοπικής ανάπτυξης και κοινωνικής συνεκτικότητας. Στο πλαίσιο της μεταρρύθμισης προτείνεται να υπάρξει ένας νέος «Καποδίστριας» με συγχωνεύσεις μετά από διάλογο με τις τοπικές κοινωνίες και τις παροχές ισχυρών κινήτρων.

Για το Β' Βαθμό Αυτοδιοίκησης, προτείνονται τα παρακάτω:

1. Ονομασία των νέων σχημάτων
Το Συνέδριο της ΕΝΑΕ αποφασίζει να προτείνει ως όνομα των νέων σχημάτων τον όρο «Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση»

Ο επικεφαλής των παρατάξεων που θα εκλεγεί για να ασκήσει τη διοίκηση τους ονομάζεται «Πρόεδρος της Περιφερειακής Αυτοδιοίκησης» και οι αναπληρωτές του «Αντιπρόεδροι της Περιφερειακής Αυτοδιοίκησης»

2. Κριτήρια της νέας αυτοδιοικητικής διαίρεσης
Ο τρόπος καθορισμού του τελικού αριθμού των Περιφερειακών Αυτοδιοικήσεων που θα προκύψουν και τα γεωγραφικά τους όρια (με ιδιαίτερη μέριμνα για το νησιωτικό, ορεινό και δυσπρόσιτο χώρο) θα πρέπει να προσδιοριστούν μέσα από διάλογο με την ΕΝΑΕ βάσει συγκεκριμένων κριτηρίων όπως:

• Πληθυσμιακό κριτήριο
• Κοινωνικό Κριτήριο
• Οικονομικό κριτήριο
• Γεωγραφικό κριτήριο
• Αναπτυξιακό κριτήριο
• Πολιτισμικό - ιστορικό κριτήριο

3. Πολιτική και διοικητική οργάνωση των Περιφερειακών Αυτοδιοικήσεων
Βασική θέση της ΕΝΑΕ είναι ότι η πολιτική και διοικητική - υπηρεσιακή δομή των νέων σχημάτων θα πρέπει να υπακούει στην αρχή της περιφερειακής οργάνωσης. Για μια ευέλικτη και αποτελεσματική οργάνωση, οι Περιφερειακές Αυτοδιοικήσεις πρέπει να έχουν την ακόλουθη δομή και διάρθρωση:

• 1. Ο Β' Βαθμός Αυτοδιοίκησης είναι η αιρετή Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση με άμεσα εκλεγμένο τον επικεφαλής και το Περιφερειακό Συμβούλιο.
• 2. Στο Περιφερειακό Συμβούλιο εκλέγονται περιφερειακοί σύμβουλοι από κάθε παραταξιακό ψηφοδέλτιο στο οποίο εκπροσωπούνται όλα τα Νομαρχιακά Διαμερίσματα. Με βάση τον πληθυσμό κάθε σημερινού Νομού και τον αριθμό των εκλεγομένων Συμβούλων θα ανευρεθεί το μέτρο αντιπροσώπευσης κάθε Νομού (ποσόστωση).
• 3. Το Περιφερειακό Συμβούλιο έχει την ευθύνη σε θέματα προγραμματισμού - σχεδιασμού - προϋπολογισμού - απολογισμού και σε θέματα μείζονος σημασίας της Περιφέρειας.
• 4. Ο έλεγχος των πράξεων και αποφάσεων και των δύο βαθμών Αυτοδιοίκησης πρέπει να γίνεται από ανεξάρτητη Αρχή που θα περιορίζεται μόνο στον έλεγχο νομιμότητας με σαφές πλαίσιο λειτουργίας και αρμοδιότητας.
• 5. Στις Νομαρχιακές Αυτοδιοικήσεις που διατηρούνται ως αποκεντρωμένες Διοικητικές Μονάδες προΐσταται αιρετό πρόσωπο.
• 6. Από σήμερα και στο νέο θεσμό που θα προκύψει πρέπει να αρθούν οι μισθολογικές ανισότητες που υπάρχουν ανάμεσα στους εργαζόμενους της Β'θμιας Αυτοδιοίκησης και της Κεντρικής Διοίκησης.

Στο νέο Διοικητικό σχήμα πρέπει να επανακαθοριστεί το σύνολο των αρμοδιοτήτων και να κατανεμηθεί μεταξύ Κράτους και επιπέδων Αυτοδιοίκησης. Το κεντρικό κράτος περιορίζεται σε ρόλο επιτελικό. Επιβάλλεται η συνταγματική αναθεώρηση προκειμένου να μεταβιβαστεί στα νέα σχήματα ένα ολοκληρωμένο πλέγμα αρμοδιοτήτων αποσαφηνισμένων ανά βαθμίδα διοίκησης.

Κατά το πρώτο μεταβατικό στάδιο του νέου θεσμού επιστρέφουν όσες αρμοδιότητες αφαιρέθηκαν από τις Νομαρχίες και μεταβιβάζονται όσες αρμοδιότητες ασκούνται σήμερα από την Κρατική Περιφέρεια και από αποκεντρωμένες Κρατικές Υπηρεσίες και των οποίων η μεταβίβαση δε προσκρούει στο Σύνταγμα.

Η Αυτοδιοίκηση Α' και Β' Βαθμού πρέπει να αποκτήσει αρμοδιότητες που σχετίζονται:

• με το σχεδιασμό, την ανάπτυξη και τα δημόσια έργα
• την εξειδίκευση των εθνικών πολιτικών στην περιφέρεια
• την υλοποίηση Ευρωπαϊκών πολιτικών
• την παροχή κοινωνικών υπηρεσιών
• την εξυπηρέτηση των πολιτών
• την αξιοποίηση των περιβαλλοντικών και πλουτοπαραγωγικών πόρων
• την εφαρμογή πολιτικών στους παραγωγικούς τομείς της οικονομίας
• τα προγράμματα τοπικής ανάπτυξης

Επίσης, τονίστηκε ότι η Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση πρέπει να έχει σταθερούς και μόνιμους πόρους που θα θεσμοθετηθούν στο πλαίσιο μιας φορολογικής μεταρρύθμισης και οι οποίοι θα αντιστοιχούν στο κόστος της άσκησης του εύρους των αρμοδιοτήτων και δεν θα επιβαρύνουν με νέους φόρους τους πολίτες.