Υπεύθυνοι Καθηγητές: Πάνος Βασιλόπουλος, Αννα Τσιάκου

Εργασίες των μαθητών του Ενιαίου Λυκείου Λίμνης Που συμμετείχαν στην περιβαλλοντική ομάδα του Λυκείου Λίμνης
στη σχολική χρονιά 1998-1999 με θέμα τα "νερά του ΕΛΥΜΝΙΟΥ".

• Γερογιάννης Θανάσης
• Κατσουλάκη Αναστασία
• Αγγελόπουλος Δημήτρης
• Τσαμπάνη Κωνσταντίνο
• Δημουλάκης Νικόλας
• Εμμανουήλ Αλέξανδρος
• Γκανόγιαννης Γιώργος
• Μαρούδης Γιώργος
• Στεργίου Αποστόλης
• Χαλαστή Κωνσταντίνο
• Τσαπέτη Αναστασία
• Γεραλή Ελένη
• Βιολίδης Γιάννης
• Γουρνή Δέσποινα
• Ζαχαράκη Τριανταφυλλιά
• Καπετάνιου Αθηνά
  

"Ο κόσμος κατάγεται από το αρχέγονο νερό"
- "Πάω εγώ να δω στα πέρατα της πολύτροφης γης τον Ωκεανό, τον γεννήτορα των θεών, και την μητέρα Τιθύν"
Ιλιάδα

- "Χαίρομαι που δε θα είμαι ποτέ νέος σε μια χώρα χωρίς φύση! Σε τι θα ωφελούσε όλη η ελευθερία της Γης, χωρίς ένα ακατοίκητο σημείο στο χάρτη;"
ALDO LEUPOLD

- "Όποιος γνωρίζει τη φύση, όποιος γνωρίζει την αγάπη, δεν την αφήνει να χαθεί. Είναι ένα αγαπημένο σώμα, όχι ακίνητη περιουσία."
TERRY TEUPEST WILLIAMS

Το ότι ο κόσμος κατάγεται από το αρχέγονο νερό ήταν μια πανάρχαια δοξασία των λαών, γνωστή στις κοινωνίες της Αιγύπτου και της Βαβυλώνας, στον κόσμο του Ομήρου και στη φιλοσοφία.

Ήδη από την εποχή του Ομήρου, οι προγονοί μας πίστευαν ότι η γη ολόκληρη περιβαλλόταν από τον Ωκεανό, τον "αψόρρο" ποταμό, που τα νερά του δεν είχαν ούτε πηγές ούτε εκβολές και από τον οποίο, όπως μας πληροφορεί ο τυφλός ποιητής, προερχόταν κάθε μορφή ζωής.

Εκτός από τον Όμηρο και ο Ησίοδος αναφέρεται στον Ωκεανό τον οποίο θεωρεί πατέρα όλων των ποτάμιων θεών, ανεξάντλητη πηγή όλων των γλυκών νερών. Οι νέοι φθάνοντας στο κατώφλι της ενηλικίωσης, έκοβαν τα μαλλιά τους και τα προσέφεραν στις θεότητες των ποταμών. Όσο για τους θεούς του Ολύμπου, δεν ήταν τυχαίο ότι αυτοί ορκίζονταν στα νερά της Στύγας, "της στυγερής, φοβερής, στους Αθάνατους".

Το νερό επίσης, αποτελεί για το Θαλή το Μιλήσιο την αρχέγονη αφετηρία όλων των όντων. Αργότερα όμως, απ' αυτούς, ο Εμπεδοκλής, συνθέτοντας τις επιμέρους απόψεις του Αναξιμένη που θεωρούσε ως αρχή των όντων του αέρα, του Αναξίμανδρου που έθετε στο άπειρο την αρχή των πάντων και του Ηράκλειτου που έθεσε τη φωτιά, θεώρησε ότι ο κόσμος προήλθε από τα τέσσερα απλά στοιχεία: ύδωρ, πυρ, αήρ και γη.

Στα τέσσερα αυτά στοιχεία συμπεριλαμβάνουν το νερό ο Πλάτων, στο διάλογο του "Τίμαιος" και ο ίδιος ο Αριστοτέλης.

Πολύ αργότερα από τις επικείμενες δοξασίες, η θρησκεία της αγάπης που κατέκτησε τον κόσμο συνέδεσε τη λατρεία της στενά με το νερό - διάφανο και καθαρό. Το νερό του Χριστιανισμού είναι ο αγιασμός που φυλάμε δίπλα στο εικονοστάσι, που μας ραντίζει στην αρχή του μήνα, στην αρχή της σχολικής χρονιάς ή σε κάθε καινούριο μας ξεκίνημα. Είναι το νερό του Ιορδάνη, όπου βαπτίστηκε ο Χριστός από τον Ιωάννη τον βαπτιστή, αλλά και το νερό που ξεπλένει κάθε άνθρωπο από το προπατορικό αμάρτημα και τον παραδίδει στον κόσμο αναγεννημένο πνευματικά.

Με το νερό ένιψε "τας χείρας" του ο Πόντιος Πιλάτος, ελπίζοντας πως έτσι θα καθάριζε και τη συνείδηση του από το κρίμα. Για να εξαγνιστούν οι πιστοί νίβονταν στο μαρμάρινο περιρρα-ντήριο μπροστά από την Αγία-Σοφία, όπου η πασίγνωστη καρκινική επιγραφή προέτρεπε "νίψον ανομήματα μη μόναν όψιν". Η εξαγνιστική δύναμη του νερού είναι τόσο ισχυρή ώστε ολόκληρος ο αμαρτωλός κόσμος πνίγηκε κάτω από τα νερά του βιβλικού κατακλυσμού για να αναδυθεί καθαρμένος, έτοιμος για μια καινούρια αρχή.

Η παγκοσμιότης του μύθου του κατακλυσμού ανακλά το θαυμασμό του ανθρώπου και το δέος του μπροστά στη δύναμη του νερού και την άρρηκτη σχέση του με την κάθαρση και την ανθρωπογονία. Ο Δίας τιμώρησε την κακία των πρώτων ανθρώπων με μια πλημμύρα.

Στην Αίγυπτο, ο αρχαιότερος θεός είναι ο Ωκεανός, ο Νουν. Οι Ινδοί, που θεωρούσαν ότι στην αρχή υπήρχε μόνο το νερό, επικαλούνταν στις παρακλήσεις τους το Γάγγη μαζί με τη Γη και τον Ουρανό. Ενώ οι Σέρβοι πίστευαν πως από τους πρώτους ένας μόνος γλίτωσε από τον κατακλυσμό, καταφεύγοντας στην κορυφή ενός ψηλού βουνού.

Πέραν τούτων όμως, η σημερινή πραγματικότητα αντέκρουσε όλες αυτές τις δοξασίες, σύμφωνα με τις οποίες γαλουχήθηκαν γενιές ανθρώπων επί εκατοντάδες χρόνια, σήμερα το νερό είναι απλά ένα υλικό αγαθό - μέσο αφού έχει χάσει το γόητρο που του προσέφερε απλόχερα η φιλοσοφία που είχε δημιουργηθεί γύρω από αυτό.

Ο άνθρωπος χρησιμοποιεί σήμερα το νερό για να υπηρετήσει τις ανάγκες του και για τίποτα περισσότερο, παράλληλα όμως η έλλειψη του νερού, η μόλυνση του και όλες αυτές οι συνθήκες έχουν οδηγήσει τον άνθρωπο να στραφεί τελευταία προς το νερό. Να προσπαθεί να βρίσκει τρόπους για την προστασία του και να επιδιώκει να συγκινήσει και τους γύρω του προς αυτή την προσπάθεια.

Μέσα σ' αυτή την προσπάθεια εντάσσονται τα ποιήματα και τα διάφορα άλλα λογοτεχνικά κείμενα που αναφέρονται στο νερό.

"Ήτανε ωστόσο μεγάλος πειρασμός το ποτάμι. Τ' ακούγαμε που κυλούσε τα νερά του και το λαχταρούσανε. Αυτά τα δυόμισι χρόνια, τους είχε φάει η βρώμα. Είχανε ξεσυνηθίσει ένα σωρό χαρές. Και να, τώρα που είχε βρεθεί στο δρόμο τους αυτό το ποτάμι. Αλλά η διαταγή της Μεραρχίας".

"Να πρόφταινε μονάχα να βουτήξει στο ποτάμι, να μπει στα νερά του, τα παρακάτω δεν τον νοιάζανε...

...Από τη στιγμή που το σώμα του, ολόγυμνο, μπήκε στο νερό, τούτο το σώμα που δυόμισι χρόνια βασανιζότανε, που δυο τραύματα το είχανε ως τώρα σημαδέψει, από τη στιγμή αυτή ένιωσε άλλος άνθρωπος. Σα να πέρασε ένα χέρι μ' ένα σφουγγάρι και να τα έσβησε εκείνα τα δυόμισι χρόνια".
Αντώνης Σαμαράκης "Το ποτάμι - Ζητείται ελπίς"

Το κείμενο αυτού του συγγραφέως Αντώνη Σαμαράκη δείχνει τη δυνατότητα του νερού να ξεκουράζει τα "ανθρώπινα πάθη" και τους "ανθρώπινους κόπους". Μύρια τα κείμενα που αναφέρονται στις ευεργετικές ή στις "μαγικές" ιδιότητες του νερού. Το καθένα με δικό του τρόπο και αναλόγως σε τι σύμβολο θέλει ο συγγραφέας του να υψώσει το νερό.

"Όταν έφυγε ο Τέλης - την είχε κρατήσει λίγο πίσω από την πόρτα και προσπάθησε για μια ακόμα φορά, μα εκείνη αρνήθηκε απωθώντας τον - η Φλώρα έτρεξε στο μπάνιο και βάλθηκε να τρίβει όλο το κορμί της με μανία, να φύγει από πάνω της αυτή η άσχημη ιδρωτίλα ανακατεμένη με την κολόνια που φορούσε. Ένιωθε παράξενα, αχ το νερό!"
Μανόλης Κορρές "Φυλής 380β"

Γερογιάννης Θανάσης, Κατσουλάκη Αναστασία

«  Προηγούμενo άρθρo