Ο νερόμυλος συναντάται στη βόρεια Εύβοια με την ονομασία Ντριστέλα και στην κεντρική και νότια Εύβοια με την ονομασία Νεροτριβιά. Η ντριστέλα αποτελείται από μια μεγάλη ξύλινη βαρέλα, στην οποία πέφτει με ορμή το νερό από το σφούνι του ζορίου. Το νερό του ζορίου πέφτοντας στη βαρέλα κάνει τη φτερωτή με το νερό να γυρίζει με μεγάλη δύναμη. Εκεί οι νοικοκυρές έβαζαν τις βελέτζες και τις φλοκάτες, οι οποίες με το χτύπημα της φτερωτής και του νερού απέβαλαντο χνούδι και μαλάκωναν. Ζόριος είναι το μεγάλο κωνικό βαρέλι που πέφτει εκεί το νερό. Σφούνι είναι μια μικρή τρύπα στο κάτω μέρος του ζορίου από όπου το νερό πέφτει με μεγάλη πίεση. Με την πίεση του νερού από το ζόριο κινείται η φτερωτή, ο μεγάλος ξύλινος μύλος, ο οποίος με τη σειρά του δίνει κίνηση στις μυλόπετρες. Ο νερόμυλος, εκτός από το ζόριο, το σφούνι, τη φτερωτή και τις μυλόπετρες αποτελείται και από την κοφινά με τον καρπό, το ρεγουλατόριο, που αφήνει λίγο-λίγο τον καρπό να πέσει στις μυλόπετρες, την "συκωτήρα" που κανονίζει αν το άλεσμα θα είναι χοντρό ή ψιλό, και τη "σταματήρα" που σταματάει και ξεκινά το μύλο.
|