Προγράμματα ΥΠ.Ε.Π.Θ. Δυο λέξεις που πριν λίγο καιρό αποτελούσαν «αντικείμενο αγνώστου ταυτότητας » για τους εκπαιδευτικούς της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης, χάρη στον γυμναστή μας τον Πορτοκαλίδη και στον πολύπειρο Βασιλόπουλο της δευτεροβάθμιας, πήραν σάρκα και οστά στα τέσσερα μεγάλα σχολεία του Δήμου μας.

Διαλέξαμε ένα από αυτά: Πρόγραμμα Ολυμπ. Παιδείας - Αθλητισμός

Με κέφι και άγχος στρωθήκαμε, δουλέψαμε και να η πρότασή μας να φιγουράρει εγκεκριμένη στις σελίδες του INTERNET. 25000 € για να φέρουμε στη μικρή μας πόλη το μήνυμα των Ολυμπιακών αγώνων. Μήνυμα ειρήνης, αδελφοσύνης, αλληλεγγύης το μήνυμα του « ευ αγωνίζεσαι». Στόχος μεγάλος.

Πρώτα έπρεπε να ενωθούν οι φίλιες δυνάμεις. Τα παιδιά του Ελυμνίου, οι μικροί μαθητές των Δημοτικών, με τις μεγαλύτερες ηλικίες των παιδιών του Γυμνασίου και Λυκείου. Και φυσικά βρέθηκε ο τρόπος. Μια από τις δράσεις του προγράμματος ήταν και η επίσκεψη σε μέρη όπου οι πρόγονοί μας έδιναν τον μεγάλο όρκο «Αρχαίο Πνεύμα Αθάνατο»

Ολυμπία. 3 ήμερη λοιπόν και με άδεια του Υπουργείου. Στη σκέψη όλων των εκπαιδευτικών το μεγάλο ερώτημα. Θα μπορέσουμε και κατ' επέκταση θα μπορέσουν τα παιδιά μας, τα τόσο διαφορετικά ηλικιακά, να δράσουμε από κοινού;

Σας προετοιμάζω. Αν και εκπαιδευτικοί μάλλον δε γνωρίζουμε σε βάθος τις τεράστιες δυνατότητες των πιτσιρικάδων.

Πήραμε λοιπόν τους φακέλους μας, τα φιλμ, τις κάμερες, τις ψηφιακές μας μηχανές, τα υλικά μας για τη δράση μας στον Αρχαιολογικό χώρο (γι' αυτά θα μιλήσουμε παρακάτω) και στις 9 του Μάη ημέρα Παρασκευή, από τη μαρίνα της Λίμνης, με γονείς που με αγωνία αποχαιρετούσαν τα παιδιά των Δημοτικών (λόγω του πρόσφατου τραγικού δυστυχήματος στα Τέμπη), ξεκινήσαμε.

Η πρώτη έκπληξη. Στη δύσκολη διαδρομή μέχρι τη Χαλκίδα, ο εφιάλτης των συνοδών στις εκδρομές μας με κατεύθυνση την Αθήνα, κανείς από τους μικρούς μαθητές δεν εξέφρασε το παραμικρό παράπονο. Από διαίσθηση ίσως καταλάβαιναν πως το όραμα, η Αρχαία Ολυμπία ήταν ακόμη μακριά και πως ήταν νωρίς να μας ενοχλήσουν.

Δε θα σας πω πολλά για τη διαδρομή. Σ' έναν επικίνδυνο δρόμο που λέγεται Διεθνής Αθηνών - Πατρών, ευτυχώς η φύση πρόσφερε απλόχερα τα δώρα της. Και αφού σπάσαμε όλα τα ρεκόρ ταχύτητας (7 π.μ. αναχώρηση - 4.30 μ.μ. άφιξη), επιτέλους φτάσαμε στο ξενοδοχείο, 25 χμ. περίπου από την Πάτρα. Οι δάσκαλοι κατάκοποι. Οι μικροί αφού μας κοίταξαν με οίκτο, ξεχύθηκαν, βολεύτηκαν στα δωμάτιά τους, κατέβηκαν για το βραδινό τους, μας πήραν με το ζόρι και μας πήγαν στην Πάτρα. Μείναμε από χρήματα στο πρώτο Λούνα Παρκ που βρήκαν, η ώρα να περνάει, μας ξαναγύρισαν στο ξενοδοχείο, μας έβαλαν για ύπνο και ...συνέχισαν...

Το Σάββατο ήταν η μεγάλη μέρα. Επίσκεψη στον τόπο όπου γεννήθηκαν οι Ολυμπιακοί Αγώνες.

Η καλή μέρα από το πρωί φαίνεται. Όλα τα παιδιά ήταν στην ώρα τους, ξεκούραστα και ήδη οι πρώτες μεικτές παρέες άρχισαν να σχηματίζονται. Ο Αποστόλης της Ε΄ δημοτικού εξηγούσε στην Αλίνα της Β΄ γυμνασίου το θεατρικό που θα μας έδειχνε στον αρχαιολογικό χώρο. Η Φωτεινή όλο αγωνία ζητούσε από το Γιώργο της Α΄ λυκείου, να της φτιάξει τη φωτογραφική της μηχανή και προσπαθούσε να μάθει σε ποιο Θεό ήταν αφιερωμένοι οι αγώνες. Ο Γιώργος ήξερε και εξηγούσε (άλλωστε όλοι είχαμε προετοιμαστεί κατάλληλα).

Μετά από μια διαδρομή δυο περίπου ωρών φτάσαμε στο χώρο της Αρχαίας Ολυμπίας. Εδώ σταματάς. Σταματάς και σκέφτεσαι. Νομίζω ότι είναι αποτυπωμένη στην κάμερα του Πορτοκαλίδη, η αποβίβαση από τα πούλμαν, η σιωπή όλων των παιδιών (150 ήταν) και η προσμονή.

Η προσμονή όλων μας για την είσοδό μας στο χώρο όπου γεννήθηκαν οι Ολυμπιακοί Αγώνες.

Ένα ιερό, γλυκό δέος, πλημμύρισε τις καρδιές μας, καθώς περπατούσαμε στον αρχαιολογικό χώρο, ανάμεσα σε γκρεμισμένους βωμούς, τοίχους και ερείπια. Η πρώτη στάση μας ήταν στο χώρο όπου βρισκόταν το Γυμνάσιο και δίπλα ακριβώς η Παλαίστρα. Ο γυμναστής μας μας πληροφόρησε για το χώρο που γυμνάζονταν οι αθλητές και προπονούνταν στην πάλη και στην πυγμή. Μάθαμε για τα αποδυτήρια, τα ελαιοθέσια, τα κονιστήρια και για τον αρύβαλλο, το μικρό δοχείο με το λάδι που κρεμούσαν οι αθλητές από τον καρπό του χεριού για να το έχουν πρόχειρο και να αλείφονται συχνά. Δε θα καταλαβαίναμε ίσως πάρα πολλά αν ο Κώστας και ο Αλέκος, μαθητές του λυκείου, δεν αποτολμούσαν να κάνουν πράξη τα όσα ακούγαμε και να επιδοθούν στην πάλη με περίσσια χάρη. Οι φωνές και τα παλαμάκια όλων μας στο τέλος του γύρου, ξύπνησαν για λίγα δευτερόλεπτα το χώρο και τα σώματα αυτών των παιδιών έδωσαν ζωή στα ερείπια.

Ενθουσιασμένοι από το ευχάριστο θέαμα συνεχίσαμε την περιήγησή μας με το Λεωνιδαίο, το Βουλευτήριο, την Ιερή Αλτη και το ναό του Δία. Κτίρια με τετράγωνες αυλές, κίονες δωρικού ρυθμού, αγάλματα, βωμοί, γλυπτικές συνθέσεις στα αετώματα των ναών, αγγεία σε επίχρυσους τρίποδες, το άγαλμα του Δία από ελεφαντόδοντο και καθαρό χρυσάφι, τρόπαια, μνημεία αφιερωμένα στους Θεούς και στους Ολυμπιονίκες.

Δεν ξέρω αν οι λέξεις αυτές ηχούσαν γνώριμες (ίσως για τα μεγαλύτερα παιδιά) ή ξένες (για τους μικρότερους μαθητές), δεν ξέρω αν έχει σημασία το τι καταλάβαιναν ακριβώς από αυτήν την περιήγηση, ίσως εκείνο που έχει πραγματικά σημασία (γιατί ως εκπαιδευτικός εντελώς αυθόρμητα κοιτούσα πρώτα τα παιδιά και μετά τα κτίρια) ήταν ...τα μάτια τους. Μάτια ορθάνοιχτα, αχόρταγα, προσηλωμένα, μάτια γεμάτα έκπληξη, δέος, προσμονή, μάτια που όταν τα κοιτούσες ήσουν σίγουρος ότι δε θα σε προδώσουν ποτέ. Μάτια με ιδανικά, με συνέπεια και συνέχεια, με χρέος τιμής...

Τα 212,54 μ. μήκος του Σταδίου μάς έκοψαν κυριολεκτικά την ανάσα. Ήμαστε έτοιμοι να ζήσουμε σε μια άλλη εποχή, να πάρει ο καθένας τη θέση του, εντελώς συνειρμικά μου ήρθε στο μυαλό το «νους υγιής εν σώματι υγιεί» και όλοι μαζί να ζήσουμε μια στιγμή κοινή. Δεν είμαι σίγουρη αν το φαντάστηκα ή το βίωσα επηρεασμένη από το συγκεκριμένο χώρο αλλά πέρα απ' όλα, μέσα σ' όλα και πάνω απ' όλα, έγινα κομμάτι του τόπου, μακάρισα την τύχη μου που γεννήθηκα σ' αυτόν τον «ευλογημένο τόπο» και ένιωσα ταπεινά ίδια με όλους τους ανθρώπους που βρισκόταν γύρω μου. Δεν υπήρχαν μαθητές, καθηγητές, δάσκαλοι, μεγάλοι, μικροί, ήμαστε όλοι το ίδιο: γέννημα αυτού του τόπου.

Τα αθλήματα που αγωνίστηκαν οι μαθητές μας πολλά: διελκυνστίνδα, δόλιχος, δρόμος σταδίου (190 μ.), άλμα εις μήκος με αλτήρες. Ίσως οι λέξεις και οι ονομασίες να παίζουν το ρόλο τους ή να έχουν τη σημασία τους κάπου αλλού. Συγκλονισμένη από την ανακάλυψή μου, ότι το συναίσθημα που με διαπέρασε πριν λίγα δευτερόλεπτα δεν ήταν στα όρια της φαντασίας μου, αλλά το βίωναν ταυτόχρονα και με ίσως περισσότερη ωριμότητα απ' ότι εγώ (γιατί ευτυχώς τα παιδιά δε φοβούνται να δείξουν αυτό που αισθάνονται), αφέθηκα και απόλαυσα το θέαμα που εκτυλισσόταν μπροστά μου.

Μικρά χέρια τραβούσαν με όση δύναμη είχαν ένα σκοινί, ιδρωμένα σώματα διάσχιζαν με φόρα το χώρο του Σταδίου, πρόσωπα κόκκινα αναψοκοκκινισμένα που έβαζαν όλη τη δύναμή τους να πηδήξουν μακριά παρά το βάρος που σήκωναν τα πόδια τους, θεατές που χειροκροτούσαν, ζητωκραύγαζαν, επαινούσαν, ενδυνάμωναν τους αθλητές. Εκεί πήρε σάρκα και οστά από τους μαθητές μας το Ολυμπιακό Πνεύμα της συνεργασίας και της φιλίας. Κανένας δε φώναζε το όνομα του νικητή (ίσως γιατί όλοι ήταν νικητές), κανένα παιδί δεν παραπονέθηκε για την ήττα του, οι μεγαλύτεροι μαθητές παρακολουθούσαν με αμείωτο ενδιαφέρον τους μικρούς αθλητές, οι μικροί μαθητές εντυπωσιάστηκαν από τις επιδόσεις των μεγαλύτερων. Αποσβολωμένη αναρωτιόμουν ποια αιτία λειτούργησε τόσο δραστικά, ώστε αυτά τα παιδιά σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα να βιώσουν και να αναδείξουν αξίες καλά θαμμένες μέσα μας. Αξίες αγάπης, ηρωικού πνεύματος, ισότητας, ανάδειξης ευγενούς ανταγωνισμού. Ίσως να ήταν ο χώρος ή ο σκοπός ή μια ιδέα ή και όλα αυτά μαζί. Η ζέστη αφόρητη, ο ήλιος έκαιγε πάνω στα κεφάλια μας, αλλά δε μας ένοιαζε, γιατί ξέραμε όλοι ότι ο ήλιος δεν κάνει διαχωρισμούς. Είναι ένας ήλιος συνύπαρξης και συναδέλφωσης. Ήμαστε όλοι το ίδιο!

Η ώρα 2 το μεσημέρι. Το αίσθημα της κόπωσης αόρατο για τα παιδιά, το αίσθημα της πείνας αναπόφευκτο. Μια γλυκειά αίσθηση διαπέρασε τις καρδιές μας καθώς αφήναμε πίσω μας τον αρχαιολογικό χώρο, τα πνευμόνια μας έτοιμα να σπάσουν, όπως όταν ερωτεύεσαι για πρώτη φορά. Μπροστά σ' αυτό το μαγευτικό τοπίο, αρχίζεις να καταλαβαίνεις ποιος είσαι, από πού έρχεσαι, μετράς με λίγα λόγια το μπόι σου. Και ψηλώνεις και νιώθεις περηφάνια.

Αφού φάγαμε το μεσημεριανό μας φαγητό σ' ένα μαγαζάκι έξω από την Αρχαία Ολυμπία, επιβιβαστήκαμε στα λεωφορεία για το ξενοδοχείο. Όσο μου επέτρεπε η θέση μου στο λεωφορείο, παρατηρούσα τα πρόσωπα των παιδιών. Πρόσωπα ήρεμα, λίγο κουρασμένα, περισσότερο ενθουσιασμένα, ικανοποιημένα ότι κατάφεραν κάτι πολύ σπουδαίο ή κάτι παραπάνω από σπουδαίο. Αποκτήσαμε δυνάμεις από το μεσημεριανό μας ύπνο, γιατί θα ακολουθούσε ένα πλούσιο πρόγραμμα.

Σ' ένα χώρο του ξενοδοχείου κατάφυτο από πράσινο, οι μαθητές του γυμνασίου απέδειξαν ότι εκτός από αθλητές είναι και καλοί ηθοποιοί. Έπαιξαν μια θεατρική παράσταση με τη δίκη της Καλλιπάτειρας. Ξέρετε για μια δυναμική γυναίκα από τη Ρόδο, η οποία ντύθηκε με αντρικά ρούχα και μπήκε λαθραία στον ιερό χώρο. Η προσπάθειά τους καταχειροκροτήθηκε απ' όλους μας. Ακολούθησε η συγκέντρωση όλων των παιδιών σε μια μεγάλη αίθουσα του ξενοδοχείου. Οι μαθητές μας εξοπλισμένοι με μπλοκ ζωγραφικής, μαρκαδόρους, ξυλομπογιές, κόλλες χαρτιού κλήθηκαν να αποτυπώσουν με λέξεις και χρώματα τα όσα είδαν στην Αρχαία Ολυμπία. Δύσκολο έργο αλλά ανταποκρίθηκαν σ' αυτό με ιδιαίτερη θέρμη.

Τελικά δεν ήταν όλα τυχαία. Κάτι είχε συμβεί σ' όλους μας . Η Μαρίνα αποτύπωνε στο λευκό χαρτί μια μικρογραφία του Σταδίου, η Ελευθερία συνέθετε ένα ποίημα που θα το ζήλευαν ακόμη και οι πιο επιδέξιοι του είδους, ο Κώστας έγραψε τις εντυπώσεις του με λέξεις απλές για το άγαλμα του Δία. Τα παιδιά συζητούσαν, συλλογίζονταν, έγραφαν, διόρθωναν, ζωγράφιζαν, αξιολογούσαν, δημιουργούσαν. Η γρήγορη εναλλαγή εικόνων και ήχων δεν κατόρθωσε να κρύψει την ουσία του πράγματος. Καθώς περνούσα από τραπέζι σε τραπέζι δεν μπορούσα να κρύψω τη χαρά μου ότι αυτή η προσπάθεια απέδιδε καρπούς. Δεν υπήρχε η παραμικρή αμφιβολία ότι το αίσθημα της δημιουργίας και της σύμπνοιας, κατέκλυζε τη μεγάλη αίθουσα, χωρίς να μας πνίγει και χωρίς να είναι κάτι προσποιητό.

Μόνο όταν νιώσεις πραγματικά ελεύθερος μπορείς να δημιουργήσεις, μπορείς να μοιραστείς, να δεις ότι δίπλα σου κάθεται και κάποιος άλλος, δεν είσαι μόνος, να ακούσεις τη γνώμη του, να πεις τη δική σου και να μη φοβηθείς, να νιώσεις περήφανος όχι μόνο για το δικό σου έργο αλλά και για το έργο του άλλου. Αν ο σκοπός του ταξιδιού μπορούσε να προσδιοριστεί από τη συντροφικότητα, την αλληλεγγύη και τη δημοκρατική υπευθυνότητα, τον πετύχαμε απόλυτα. Βέβαια οι μαθητές μας δεν περίμεναν μια ψυχρή αίθουσα ξενοδοχείου για να βιώσουν τέτοιες αξίες, αλλά μάλλον περίμεναν μια ιδέα, για να προκύψει «το ωραίο, το μεγάλο και το αληθινό» κατά τον ποιητή μας, μια υπόσχεση αισιοδοξίας για το αύριο. Αφού τελείωσαν με ικανοποίηση τις δημιουργίες τους, η προσπάθειά τους ανταμείφθηκε με ένα καλό δείπνο, λίγη τηλεόραση και έναν ήσυχο ύπνο. Ευτυχώς για μας η σωματική κούραση στάθηκε εμπόδιο για τις βραδινές περιπολίες τους.

Κυριακή ώρα 9.00 π.μ. Γιατί άραγε ο δρόμος της επιστροφής να είναι πάντα πιο σύντομος και πιο νοσταλγικός; Ίσως γιατί τελειώνει κάτι ωραίο ή αρχίζει κάτι διαφορετικό. Βυθισμένη στο κάθισμά μου και στις σκέψεις μου, είμαι σίγουρη ότι 150 ψυχές έδωσαν έναν όρκο τιμής για την πατρίδα τους.

Ακόμη κι αν δεν προλαβαίνουν στην Ολυμπιάδα μας το 2004, να διαπρέψουν σε κάποιο από τα αθλήματα, σίγουρα προλαβαίνουν να κάνουν τη χώρα τους καλύτερη και σίγουρα προλαβαίνουν να γίνουν πρωταθλητές στη ζωή. Κι αν όλα αυτά τα συναισθήματα μεταφερθούν στη μικρή κοινωνία της Λίμνης, δε χρειάζεται καμιά άλλη δράση πέρα από αυτό...

Της Δέσποινας Κουτσουράς
Δασκάλα του 8/θ δημ. σχολείου Λίμνης Ευβοίας

«  Προηγούμενo άρθρo	Επόμενo άρθρo  »