Μετά την κατάκτηση της Εύβοιας από τους Φράγκους, οι νέοι κύριοι του νησιού φρόντισαν να οχυρώσουν την πλούσια κτήση τους για να διαιωνίσουν την παραμονή τους εκεί, καθώς και να εξασφαλίσουν τις γαίες που απέκτησαν. Για το λόγο αυτό κατασκεύασαν ορθογώνιους πύργους σε διάφορες τοποθεσίες της Εύβοιας, κατάλληλους για την άμυνά τους και την υπεράσπιση των τοποθεσιών πάνω στις οποίες δέσποζαν. Πολλοί από αυτούς στέκουν ακόμα όρθιοι. Μετά τους Φράγκους, σειρά είχαν οι Λομβαρδοί που έκαναν την εμφάνισή τους στην Εύβοια, συνεχίζοντας κι αυτοί την κατασκευή αμυντικών πύργων.

Ο Πύργος στα Πολιτικά

Οι τοποθεσίες στις οποίες έκτιζαν τους πύργους Φράγκοι και Λομβαρδοί και αργότερα οι Βενετοί, ήταν προσεκτικά επιλεγμένες. Οι πύργοι κτίζονταν για να φρουρούν και να προστατεύουν στρατηγικής αξίας σημεία, όπως περάσματα, διόδους, ποτάμια, λίμνες, παράλιους τόπους.

Όμως οι πύργοι είχαν και άλλο προορισμό. Σε περίπτωση ληστρικών ή πειρατικών επιδρομών, ή ακόμα χειρότερα σε περίπτωση εκτεταμένων εχθρικών επιχειρήσεων, σ' αυτούς έβρισκαν καταφύγιο οι κάτοικοι των γύρω απ' αυτούς οικισμών ή όσοι εργάζονται στην ύπαιθρο. Οι φρουροί των πύργων που αγνάντευαν τον ορίζοντα ειδοποιούσαν τους κατοίκους μόλις ληστές, πειρατές ή εχθροί παρουσιάζονταν στον ορίζοντα.

Οι πύργοι της Εύβοιας ανήκουν σε μια κατηγορία αμυντικών οικοδομημάτων, η οποία αναπτύχθηκε κατά τον 11ο αιώνα και ήταν πολύ διαδεδομένη στη μεσαιωνική Ευρώπη. Αυτοί οι πύργοι, οι οποίοι αποτελούν μερικά από τα πλέον ενδιαφέροντα μεσαιωνικά μνημεία στην Ελλάδα είναι ψηλά, επιβλητικά, τετράγωνα οικοδομήματα. Κτισμένα συνήθως πάνω σε υψώματα διακρίνονται από μεγάλες αποστάσεις να υψώνονται περήφανα στον ουρανό. Τα σύμβολα αυτά της δύναμης και του πολέμου, αλλά και της φεουδαρχικής οργάνωσης της ευρωπαϊκής μεσαιωνικής κοινωνίας χαρακτηρίζονται από τις μεγάλες διαστάσεις, τις απόλυτα ισορροπημένες αναλογίες και την έλλειψη εξωτερικών διακοσμητικών στοιχείων.

Εξωτερικά έναν πύργο τον διακρίνουμε σε τρία μέρη: την βάση, το μεσαίο και το άνω τμήμα. Η εξωτερική τοιχοδομία των βάσεων χαρακτηρίζεται από την παντελή έλλειψη παραθύρων. Σπάνια μόνο υπάρχουν στενά κάθετα ανοίγματα, τα οποία ήταν πολεμίστρες και ταυτόχρονα φωταγωγοί - αεραγωγοί.

Το μεσαίο τμήμα αρχίζει στο ύψος των 5 έως και 6 μέτρων από την επιφάνεια του εδάφους. Εδώ συναντάται η μοναδική είσοδος των πύργων. Το άνω τμήμα των πύργων δε φέρει ποτέ σκεπή, αλλά μόνο δώμα καμαρωτό, πλακοστρωμένο και είναι οπλισμένο με επάλξεις σχήματος «Π» ή «Μ». Το τμήμα αυτό των πύργων είχε και τη λεπτότερη τοιχοδομία. Για το λόγο αυτό, αλλά και επειδή το άνω τμήμα των πύργων ήταν περισσότερο εκτεθειμένο στη φθορά της βροχής και τον αέρα, το τμήμα αυτό έχει καταστραφεί σε πολλά από τα μεσαιωνικά αυτά οικοδομήματα.

Ο Πύργος του Βασιλικού

Εσωτερικά οι πύργοι χωρίζονται σε 4 ή 5 ενιαίους χώρους. Ο πρώτος χώρος ήταν υπόγειος κι εκεί υπήρχε πηγάδι ή στέρνα με πόσιμο νερό για τις ανάγκες των κατοίκων του πύργου σε περίπτωση πολιορκίας. Ο δεύτερος χώρος, ο οποίος αντιστοιχούσε στην χωρίς παράθυρα βάση του πύργου, ήταν ο χώρος αποθήκευσης κάθε είδους προμηθειών για τις ανάγκες των πολιορκημένων. Ο τρίτος και ο τέταρτος χώρος ήταν χώροι διαβίωσης των κατοίκων. Ορισμένοι πολύ ψηλοί πύργοι, διέθεταν και πέμπτο χώρο, ο οποίος ήταν και αυτός είτε επιπλέον χώρος αποθήκευσης αγαθών, είτε επιπλέον χώρος διαβίωσης.

Οι εσωτερικοί χώροι των πύργων επικοινωνούσαν μεταξύ τους με κινητές ξύλινες σκάλες. Έτσι, σε περίπτωση που εχθροί έφταναν σε κάποιον από τους χαμηλότερους ορόφους του πύργου, οι κάτοικοί του ανέβαιναν στους ψηλότερους ορόφους, τραβούσαν τη σκάλα επάνω απομονώνοντάς τους εχθρούς στον κάτω όροφο και αμύνονταν από εκεί μέχρι να φτάσει βοήθεια. Μερικοί μάλιστα διέθεταν και «ζεματίστρες» για να κατακαίουν με βραστό λάδι κάθε επιτιθέμενο.

«  Προηγούμενo άρθρo	Επόμενo άρθρo  »