Η Χαλκίδα είναι πρωτεύουσα του νομού Ευβοίας με 70.000 κατοίκους. Παλαιότερα ονομαζόταν Χαλκωδοντίς, Αβαντίς και Αβαντιάς, Στύμφαλος, Αλίκαρνα και Υποχαλκίς. Πήρε το όνομά της από τη φοινική λέξη «χάλκη» ή «κάλχη» που σημαίνει πορφύρα, λόγω του ότι στην περιοχή ψάρευαν κοχύλια από τα οποία έβγαινε το πορφυρό (κόκκινο) χρώμα. Κυρίως, οι Φοίνικες εμπορεύονταν στη Χαλκίδα το πορφυρούχο κοχύλι. Για το όνομά της αναφέρεται επίσης, ότι προέρχεται από τη λέξη χαλκός λόγω των μεταλλείων χαλκού και της χαλκοτεχνίας που ήταν σε ακμή στη Χαλκίδα. Οι Ενετοί από τη λέξη ΕΥΡΙΠΟΣ ονόμασαν όλη την Εύβοια Έγριπον, Νέγριπον και από κει Νεγρεπόντε.
Ήταν υπό Φραγκο-ενετική κυριαρχία στα 1205-1470. Υπό τους Ενετούς η Χαλκίδα υπέφερε λιγότερο από ό,τι επί Λομβαρδών. Οι Χαλκιδαίοι δεν καταπιέζονταν πολύ και ζούσαν σχετικά μια άνετη ζωή διατηρώντας τα έθιμά τους και απολαμβάνοντας στοιχειώδη αυτοδιοίκηση ενώ παράλληλα μια σημαντική και αρμονική κοινωνία ευγενών της Δύσης άκμαζε στην πόλη του «Νεγρεπόντε», σε αντίθεση με τους Εβραίους που αποκλεισμένοι στο γκέτο τους, τη σημερινή συνοικία «Εβραϊκά» είχαν τα μεγαλύτερα φορολογικά βάρη.
Υπό τουρκική κυριαρχία ήταν απ' τις 12 Ιουλίου 1470-1833.
Η οριστική προσάρτηση της Εύβοιας στην Ελλάδα έγινε στις 7 Αυγούστου 1833.
Όπως έχει διασωθεί από την ιστορία, οι Ενετοί έχτισαν στη Χαλκίδα δυσπόρθητο φρούριο τα έτη 1304-1308. Η τάφρος που περιέβαλε το φρούριο έγινε από τους Τούρκους. Η κατεδάφιση του φρουρίου άρχισε το 1885 και τελείωσε το 1890. Το φρούριο ΚΑΡΑ-ΜΠΑΜΠΑ χτίστηκε το 1688 απ' τους Τούρκους.
Προϊστορικά αναφέρεται από το Διόδωρο ότι το 410 π.Χ. κατασκεύασαν ξύλινη γέφυρα στον πορθμό και από έναν πύργο στις δύο πλευρές: τη Βοιωτική και την Ευβοϊκή. Το 510 μ.Χ. επί Ιουστινιανού κατασκευάσθηκε γέφυρα συρταρωτή. Επί Τουρκοκρατίας και μετά ήταν ξύλινη και ακίνητη. Το 1858 μετετράπη σε ξύλινη περιαιρετή. Το 1896 αντικαταστάθηκε με σιδερένια περιστροφική και διατηρήθηκε μέχρι το 1962, οπότε κατασκευάσθηκε η σημερινή συρταρωτή.
Τα όρια της Χαλκίδας ξεκινούσαν από τη σημερινή γέφυρα, ανέβαιναν τη σχολή Πεζικού, Λαογραφικό Μουσείο, κεντρική αγορά Ελευθερίου Βενιζέλου, σειρήνα και έφταναν μέχρι την παραλία.
Στο Βούρκο ήταν τότε Βυζαντινό λιμάνι. Τα καράβια για την εκστρατεία της Τροίας πέρασαν απ' το νότιο λιμάνι στο Β. Ευβοϊκό διαμέσου της περιοχής Αγ. Στεφάνου - Λιανής Αμμου πάνω σε «γλίστρες» (είδος ξύλινης σκάφης).
|