Όπως πληροφορούμαστε για την τάφρο θα μπορούσε να είχε αλλάξει εντελώς την εικόνα της πόλης. Η τάφρος χώριζε την εντός των τειχών πόλη με το προάστιο, ήταν ενετικής κατασκευής, έργο τεράστιο, είχε βάθος 10-20 μέτρα και πλάτος 30-40 μέτρα. Την τάφρο αυτήν διέσχιζαν δυο πετρόχτιστες τοξοειδείς γέφυρες που οδηγούσαν στην πάνω και την κάτω πόλη, για να επικοινωνεί και το εσωτερικό του κάστρου με το προάστιο. Από το βυθό της τάφρου, εκτός από το σημείο της κάτω πύλης, ανέβλυζε γλυκό νερό. Εκεί υπήρχε και το μικρό ναυπηγείο του Μαϊχού που κατασκεύαζε λέμβους και μικρά πλοιάρια. Αν όμως είχε σκαφθεί η τάφρος 2-3 μέτρα -μικρή δαπάνη- ο Νότιος με το βόρειο λιμένα θα επικοινωνούσαν με αποτέλεσμα το κάστρο (πόλη) να μεταβληθεί σε νήσο αποτελώντας έτσι ένα μέρος της Βενετίας. Η μεν τάφρος θα είχε μετατραπεί σε διώρυγα και πολλά συμπληρωματικά έργα (παραλιακοί οδοί, φυτεύσεις) θα έδιναν μια εντελώς διαφορετική όψη στην πόλη. Έσπευσαν όμως όλοι να βγάλουν την τάφρο άχρηστη για να την μπαζώσουν με τα χαλάσματα του τείχους.

Ευτυχώς όμως, για την ιστορία και μόνο, βρέθηκαν κάποιοι που καταδίκασαν την απόφαση για το γκρέμισμα όλων των τειχών της πόλης. Μέχρι και ο Βασιλεύς της εποχής εκείνης Γεώργιος Α΄ χαρακτήρισε το γκρέμισμα ως πράξη βάρβαρη, ιδιαίτερα αυτό των πύργων με τον λέοντα της Βενετικής Δημοκρατίας που ακόμα και οι Τούρκοι σεβάστηκαν. Είναι γεγονός πως αυτά τα τείχη ήταν η δόξα της Χαλκίδας, η ιστορία του τόπου μας όπως λέει ο Γάλλος πρεσβευτής στην Αθήνα κ. Μορουάρ, ο οποίος δήλωνε θερμός θαυμαστής των Βενετικών τειχών κατά την επίσκεψή του στην πόλη. Ίσως θα μπορούσαν να μην είχαν γκρεμιστεί αδιακρίτως. Ίσως οι πύργοι των άνω και κάτω πυλών να είχαν παραμείνει. Οι υπόνομοι και οι περίεργες κρύπτες τους, σε συνδυασμό με την ογκότητά τους θα απέδιδαν μια διαφορετική όψη στην πόλη και ίσως να θύμιζαν τη δόξα του παρελθόντος. Και πολλά άλλα μνημεία της πόλης, τα οποία θύμιζαν γεγονότα απ' την πολύχρονη ιστορία της, θα μπορούσαν να είχαν παραμείνει, όπως π.χ. το επιδεικτικά κρεμασμένο πλευρό (ίσως κάποιου θηρίου) και το μεγάλο τσαρούχι τα οποία βρίσκονταν στο μέσο του κεντρικού θόλου των τειχών, που οι κάτοικοι είχαν τοποθετήσει μετά την υπόδειξη των διαφόρων εξορκιστών και μαγισσών της πόλης, για να απωθήσουν την πανούκλα απ' την πόλη, ή το μέρος του τοξοειδούς τείχους στο οποίο αυτοκτόνησε η Αννα Ερίτσου αρνούμενη να προσληφθεί στο χαρέμι του Μωάμεθ του Πορθητή.

Σήμερα, από το μοναδικό και ξακουστό κάστρο της Χαλκίδας μόνο μερικά λείψανά του σώζονται. Στη βοιωτική ακτή οι δυο βάσεις που πάνω τους στηρίζεται η σημερινή γέφυρα, ενώ στο νησί, ένα κομμάτι στους στρατώνες, οι υπόγειες αίθουσες κάτω απ' την πλατεία του τζαμιού και ότι άλλο βγαίνει για λίγο τυχαία στο φως και σφραγίζεται μετά για πάντα με τσιμέντο.

Εφημερίδα «Παλίρροια» 28/4/1898
[Θα επισκεφθεί την πόλη μας ο Βασιλεύς και ελπίζουμε πως δε θα τύχει ενθουσιώδους υποδοχής όπως στα άλλα μέρη που επισκέφθηκε.

Η θέα του ακατεδάφιστου φρουρίου, του ημιτελούς έργου των κρηπιδωμάτων, της άθλιας παραλιακής οδού, των σάπιων ιχθυοπωλείων, του σκελετωδούς δημοτικού σχολείου και άλλων δε θα του προξενήσουν καλή εντύπωση.

Από την εφημερίδα «Εύριπος»«Το φρούριο της Χαλκίδας»
Από πολύ καιρό ο Εύριπος αναγράφει σε κάθε φύλλο του «έχουμε την ανάγκη πόσιμου νερού. Το σάπιο και διόλου άχρηστο φρούριο της πόλης μας πρέπει να κατεδαφιστεί».

Και περί του πρώτου ζητήματος δεν τίθεται σήμερα λόγος καθώς πολλά ελέχθησαν και ενεργήθηκαν.

Προ ολίγων μηνών ακούστηκαν λόγια και ύβρεις αφού τα τοπικά συμφέροντα και οι διαφορές μεταξύ των προσώπων είναι άπειρες.

Ας περιμένουμε λοιπόν ελπίζοντας πως κάποια μέρα όλα αυτά τα πάθη θα κατευνάσουν γιατί τούτος ο τόπος το έχει αυτό ανάγκη. Αλλωστε ευεργέτης της πόλης είναι εκείνος ο οποίος θα κατορθώσει να ηρεμήσει και να εξομαλύνει τα πάθη και τα συμφέροντα έτσι ώστε να διοχετευτεί νερό στη διψασμένη πόλη της Χαλκίδας.

Το δεύτερο ζήτημα που απασχολεί είναι η κατεδάφιση του σάπιου και άχρηστου φρουρίου που πολλοί εύχονται την πραγματοποίησή της.

Το ζήτημα αυτό είχε τεθεί προ πολλού και έγιναν προεργασίες έτσι ώστε το πρώτο υπουργικό συμβούλιο να αποφασίσει την κατεδάφιση του θεωρώντας το άχρηστο. Μάθαμε ότι εξεδόθη βασιλικό διάταγμα για το συγκεκριμένο ζήτημα. Την απόφαση του υπουργικού συμβουλίου και την έκδοση του Β΄ διατάγματος όλος ο τύπος όχι μόνο της Χαλκίδας αλλά και της πρωτεύουσας, άσχετα πολιτικής απόχρωσης, δεν άργησε να παινέσει, αφού από την κατεδάφιση του άχρηστου φρουρίου η πόλη μπορούσε να λάβει τελείως διαφορετική όψη και ομορφιά.

Εν τούτοις ήρθε ο καιρός και ο κόσμος ίσως να νομίζει ότι τα ετοιμόρροπα τείχη του φρουρίου κατεδαφίστηκαν, ότι τα προάστια ενώθηκαν με την πόλη ότι χαράκτηκαν μεγάλες πλατείες, ότι η προκυμαία από τη μία άκρη της πόλης είναι ελεύθερη, ότι τέλος πάντων αυτός ο ακαλαίσθητος φραγμός εξαλήφθη και καθαρός διατρέχει ελεύθερος την πόλη.

Τίποτα τέτοιο δυστυχώς δεν έγινε μέχρι στιγμής, όλα μένουν όπως πρώτα και τα ετοιμόρροπα απεχθή τείχη πιέζουν ακόμα την πόλη μας.

Παρ' ότι η πόλη βρίσκεται ανάμεσα στη θάλασσα, το καλοκαίρι στην πόλη είναι πνιγηρό και ξηρό, εξαιτίας αυτών των άχρηστων τειχών που μας περιβάλλουν. Ο κύριος Νομάρχης παρακαλείται να επισπεύσει την υπόθεση, καθώς θέλει να εξασφαλίσει την ευγνωμοσύνη των πολιτών, αν κατορθώσει να απαλλάξει την πόλη από τον πιέζοντα εφιάλτη των τειχών.

Η μόνη δυσκολία, η οποία θα ήταν εύλογα δυνατόν να προβληθεί είναι η απαιτούμενη δαπάνη της κατεδάφισης. Το πρόβλημα όμως αυτό λύνεται εύκολα, καθώς πιστεύουμε πως όχι μόνο δαπάνη δεν θα υποστεί το Δημόσιο Ταμείο, αλλά αντιθέτως θα έχει όχι ευκαταφρόνητη ωφέλεια.

Τα τείχη δεν είναι ανάγκη να κατεδαφίσει η κυβέρνηση με δικά της έξοδα και δεν πρέπει να κάνει αυτό το λάθος. Διότι το υλικό της κατεδάφισης μπορεί να πουληθεί, η κατεδάφιση να γίνει με δαπάνη του αγοραστή και το Δημόσιο να εισπράξει την αξία της πώλησης χωρίς καμία δαπάνη. Μ' αυτό τον τρόπο κατεδαφίστηκε πριν λίγους μήνες ένα μικρό τμήμα του φρουρίου για να ανοίξει ο δρόμος για τη γέφυρα και το Δημόσιο εισέπραξε πάνω από 800 δρχ. μόνο απ' τα υλικά. Αν δε λάβουμε υπόψιν το κέρδος το οποίο θα έχει το Δημόσιο από τα οικόπεδα τα οποία θα πουληθούν σε πολύ συμφέρουσες τιμές, καταλαβαίνουμε εύκολα ότι δεν πρέπει να γίνεται λόγος για δαπάνη αλλά για κέρδος και εισπράξεις του Δημόσιου Ταμείου.

Μια άλλη δυσκολία παρουσιάζεται με τις φυλακές των καταδίκων οι οποίες στεγάζονται στα τείχη του φρουρίου. Νομίζουμε όμως πως και αυτό το πρόβλημα είναι εντελώς ανίσχυρο καθώς είναι δυνατόν το μέρος των φυλακών να μείνει ανέπαφο και να χρησιμεύσει για αυτό το σκοπό, μέχρι το έθνος να δύναται να κατασκευάσει ανθρώπινες φυλακές. Το μέρος αυτό του φρουρίου και να μείνει όπως είναι δεν προξενεί καμία βλάβη στην πόλη. Είναι το πιο απόκεντρο των τειχών και δεν κρύβει τον ορίζοντα.

Πόσο ωραία θα είναι η Χαλκίδα μας ανάερη και υγιεινή όταν κατεδαφιστούν και ισοπεδωθούν τα άχρηστα τείχη του φρουρίου, όταν φτιαχτούν πλατείες και κατασκευαστούν οι προκυμαίες, όταν διοχετευτεί νερό στην πόλη και κατασκευαστούν βρύσες, όταν ανθίσουν οι κήποι και οι πλατείες από εύοσμα άνθη και δέντρα, όταν... ευχόμαστε την γρήγορη πραγματοποίησή τους].

[Ο συντονισμός της κατεδάφισης και των υπολοίπων ενετικών τειχών είχε αρχίσει από καιρό καθώς και των τειχών που είχαν πέσει και πιο πάνω ώσπου προ ολίγων ημερών με υπουργική διαταγή όπως μάθαμε διετάχθη αναστολή της κατεδάφισης, ενώ όλοι ήλπιζαν ότι αν άρχιζε δεν θα αργούσε να πραγματοποιηθεί και η αποπεράτωση.

Με αφορμή τη διακοπή αυτή, η Ισραηλιτική κοινότητα, η οποία όσο καμία άλλη υπέστη βλάβη από πολλές απόψεις, συνέταξε αναφορά την οποία συνυπέγραψαν και πολλοί συμπολίτες, όπου την διαβίβασε μετά από πολλές συστάσεις προς το υπουργείο, εφιστώντας την προσοχή ότι δεν κινδυνεύουν μόνο οι γύρω κάτοικοι αλλά και λόγω καλλωπισμού και εξυγίανσης όλης της πόλης επιβάλλεται η κατεδάφιση και των υπολοίπων τειχών.

Το υπουργείο θα διαπράξει πραγματικά μεγάλο αδίκημα στην πόλη, αν μετά από τόσες αναφορές και συστάσεις εκ μέρους των πολιτών διατάξει την πρόοδο των τειχών, των οποίων η ύπαρξη δεν έχει ούτε στρατηγική ούτε αρχαιολογική σημασία, αλλά υψούμενα προ της πόλης όπως σήμερα, βλάπτουν πολύ την υγεία της πόλης και ασχημίζουν την όψη της].

[Το δημοτικό συμβούλιο του Δήμου Χαλκίδας αποτελούμενο από τους δημοτ. συμβούλους κ.κ. Μιχαήλ Καλλία προέδρου, Ν. Τρεπεκλή, Δ. Κριεζώτου, Αριστ. Σταμάτη, Α. Ζήση, Αλ. Χαραλαμπίδη, Γ. Κεφάλα, Δ. Δεμερτζή, Ν. Καλλιμάκη, Ν. Κοσώνα, Λ. Τζώρτζη, Κυριαζοπούλου και Κούτρα συνήλθε την περασμένη Τρίτη σε συνεδρίαση, στην οποία ο Δημοτικός Σύμβουλος κ. Τρεπεκλής πρότεινε όπως το δημοτικό συμβούλιο με ψήφισμά του να εκφράσει προς την κυβέρνηση τις ευχαριστίες και την ευγνωμοσύνη του τόπου για τα επιτελούμενα έργα, όπως την κατεδάφιση του φρουρίου την διαπλάτυνση του Πορθμού του Ευρίπου και τη σιδηροδρομική διακλάδωση της γραμμής Αθηνών-Λάρισας. Την πρόταση αυτή την απεδέχθη ομόφωνα χωρίς αντίρρηση εκ μέρους των δημοτικών συμβούλων οι οποίοι ανήκουν στη δημαρχιακή μερίδα].

Μετά από αυτό μπορούμε να συμπεράνουμε ότι ο κ. Δήμαρχος ή δεν εξασκεί επιρροή και επιβλητικότητα στους δημοτ. συμβούλους της μερίδας του όπου είναι και το πιθανότερο, ή δέχτηκαν την πρόταση, μη μπορώντας να φέρουν αντίρρηση μπροστά σ' αυτά τα κοινωνικά έργα υπέρ του Δήμου. Αλλιώς δεν εξηγείται η στάση τους.

«  Προηγούμενo άρθρo	Επόμενo άρθρo  »