Η Αρέθουσα ήταν πηγή στην Ορτυγία της Σικελίας κοντά στις Συρακούσες. Η Αρέθουσα ήταν Νύμφη αρκαδική ή πισαϊκή διωκόμενη από τον εραστή της Αλφειό ποταμό, έφυγε στη Σικελία, όπου μεταμορφώθηκε από την Αρτεμη σε πηγή, την οποία επισκεπτόταν ο Αλφειός με τα νερά του χωρίς να τα αναμιγνύει με τη θάλασσα, από την οποία περνούσε το κεφάλι της Νύμφης, στεφανωμένο με δελφίνια, όπως αποδίδουν τα νομίσματα των Συρακουσών.
Η Αρέθουσα ήταν κρήνη στην Ιθάκη που ονομάστηκε έτσι από κάποια γυναίκα που πνίγηκε σ' αυτή. Με το όνομα αυτό υπάρχουν κι άλλες κρήνες στην Ήλιδα, Λευκάδα, Χαλκίδα, Σμύρνη και αλλού.
Στη μυθολογία λοιπόν η Αρέθουσα ήταν νύμφη και αχώριστη συνοδός της Αρτεμης, κόρης του Νηρέως και της Δωρίδος.
Η λέξη προέρχεται από το ρήμα αρέθω που σημαίνει το αφθόνως αναβλύζον ύδωρ, κοινώς κεφαλάρι, και με το όνομα αυτό είναι γνωστές οι περισσότερες πηγές κατά την αρχαιότητα και μεταξύ αυτών και της Χαλκίδας, που αναφέρεται από πολλούς συγγραφείς. Χαρακτηριστικό είναι κάτι που αναφέρει ο Αθήναιος, λέγοντας ότι είδε στην πηγή της Αρεθούσης στη Χαλκίδα κέφαλους και χέλια που φορούσαν χρυσά και ασημένια σκουλαρίκια που τρέφονταν από διάφορους και που τους έδιναν και τα σπλάχνα από τα σφάγια των θυσιών και φρέσκο τυρί.
Απ' αυτήν την πληροφορία είναι φανερό ότι τα ψάρια της πηγής ήταν ήρεμα και αποτελούσαν ένα ευχάριστο θέαμα για τους Χαλκιδείς.
Κάτω από τη λάσπη και το νερό που, μπορεί κανείς να δει σήμερα κρύβονται αξιόλογα ψηφιδωτά. «Τα μόνα λείψανα που διακρίνονται σήμερα είναι μερικά χοντροφτιαγμένα και σκόρπια κομμάτια, μερικά υπόγεια δωμάτια και η βρύση Αρέθουσα πηγή καθαρού και άφθονου νερού» μας πληροφορεί ο Dodweid το 19ο αι. Το ίδιο κι ο Leake μας λέει «η περίφημη Αρέθουσα, η οποία καταστράφηκε σχεδόν στους τελευταίους αιώνες από σεισμούς, τώρα έχει εντελώς εξαφανιστεί».
|