Ιστορία του δήμου Ιστιαίας
Ονοματολογία - Μυθολογία:
Σύμφωνα με το μύθο, ονομάστηκε Ιστιαία από τους Περραιβούς που ήρθαν στην Εύβοια από την Ιστιαιώτιδα, τμήμα της Θεσσαλίας. Το όνομα προέρχεται από τη νύμφη "Ιστιαία", τη θυγατέρα του Βοιωτού Υριέα, γιου του Ποσειδώνα και της Αλκυόνης, της οποίας η μορφή εικονίζεται σε νομίσματα της πόλης που έχουν βρεθεί και η οποία είχε αδελφό τον Ωρεό. "Ιστιαία" αναγράφεται και σε επιγραφές που έχουν βρεθεί. Οι Ίωνες την αποκαλούσαν επίσης και "Εστιαία". "Εστιαία" αναγράφεται στις αττικές επιγραφές, ενώ "Ιστιαίη ή Ιστίη" στις ιωνικές επιγραφές. Σύμφωνα με το γεωγράφο Στράβωνα, άποικοι του δήμου Ιστιαίων της Αττικής, κατοίκησαν στην περιοχή της αρχαίας Ιστιαίας και ονόμασαν την αποικία τους με αυτό το όνομα.
Η μυθολογική παράδοση σύμφωνα με την οποία ο Ελλοπας, γιος του Ιωνα, ίδρυσε στη βόρεια Εύβοια την Ελλοπία και βασίλευσε στη χώρα, φανερώνει την παλαιότητα της Ιστιαίας, που η ιστορία της χάνεται μέσα στα βάθη των αιώνων. Ενδεικτική της παλαιότητας αλλά και της συμμετοχής της Ιστιαίας στην αποικιακή εξάπλωση του ελληνισμού αποτελεί και η μυθολογική εκείνη παράδοση, κατά την οποία ο Αμφικλος, από την Ιστιαία πήγε μαζί με τους Αβαντες στη Χίο και αφού καθαίρεσε το βασιλιά της Οινοπίωνα έγινε ο ίδιος βασιλιάς.
Προϊστορικοί χρόνοι:
Αρχαιολόγοι υποστηρίζουν πως η περιοχή της Ιστιαίας κατοικείται ήδη από τη Νεολιθική Εποχή. Ευρήματα από την περίοδο του 2000 π.Χ. μαρτυρούν την ύπαρξη μεσοελλαδικών οικισμών, στην περιοχή μεταξύ Ιστιαίας και Ωρεών.
Γεωμετρικοί χρόνοι:
Η Ιστιαία γνώρισε μεγάλη ακμή κατά τους πρώιμους ιστορικούς χρόνους εξαιτίας της εύφορης πεδιάδας της, που διατρέχει ο ποταμός Ξηριάς, τον οποίο αναφέρει ο γεωγράφος Στράβων (63 π.Χ. - 24 μ.Χ.) ως Κάλλαντα ποταμό. Στην πεδιάδα της Ιστιαίας καλλιεργούσαν σταφύλια και η φήμη της ως "πολυστάφυλου", στα ομηρικά ήδη χρόνια, διασώθηκε από το γνωστό στίχο του Ομήρου. Η "πολυστάφυλος" Ιστιαία έλαβε μέρος και στην εκστρατεία των ελληνικών πόλεων εναντίον της Τροίας, με αρχηγό τον Ελεφήνορα Χαλκωδοντιάδη, ηγεμόνα των Αβάντων.
Στους χρόνους της βασιλείας αναφέρεται ως βασιλιάς της Ιστιαίας ο Ωρίων, σύγχρονος του βασιλιά της Χίου Οινοπίωνα, του οποίου την κόρη ζήτησε σε γάμο.
Υπάρχουν δυο απόψεις που δεν έχουν ακόμα ξεκαθαριστεί για την αρχαία Ιστιαία. Σύμφωνα με τη μία άποψη, Ιστιαία και Ωρεός αποτελούσαν μια πόλη, που ονομαζόταν παλιότερα με το πρώτο όνομα και αργότερα με το δεύτερο. Την παράδοση αυτή ακολουθεί και ο γεωγράφος του 2ου αι. μ.Χ. Παυσανίας. Την άλλη άποψη, ότι πρόκειται δηλαδή για δυο χωριστές πόλεις, υποστηρίζει ο ιστορικός Θεόπομπος (γεννήθηκε το 380 π.Χ.). Κατά τον Θεόπομπο, ο Ωρεός ήταν δήμος της Ιστιαίας, στον οποίο ο Περικλής εγκατέστησε 2.000 Αθηναίους κληρούχους, όταν κατέστρεψε την πόλη της Ιστιαίας, επειδή είχε αποστατήσει από την Αθηναϊκή συμμαχία. Ετσι ο Ωρεός αντικατέστησε, κατά κάποιο τρόπο την Ιστιαία, με αποτέλεσμα να επέλθει αργότερα σύγχυση και να ταυτιστεί με την αρχαιότερη πόλη.
Ο γεωγράφος Στράβων τοποθετεί την Ιστιαία κοντά στον Κάλλαντα ποταμό, στους πρόποδες του Τελέθριου όρους, από όπου πηγάζει και ο ποταμός.
Αρχαϊκοί χρόνοι:
Κατά το Ληλάντιο πόλεμο μεταξύ Χαλκιδέων και Ερετριέων, πήρε το μέρος των Ερετριέων. Η Ιστιαία μέχρι τους Περσικούς πολέμους ζούσε ζωή ήσυχη, ασχολούμενη με τα δικά της προβλήματα, χωρίς να αναμειγνύεται στις υποθέσεις των άλλων πόλεων. Επειδή βρισκόταν σε πλούσια και εύφορη πεδιάδα, με άφθονα νερά, φέρεται, να σημείωσε κατά την αρχαιότητα μεγάλη πρόοδο και ακμή.
Κλασικοί χρόνοι:
Στη διάρκεια των ελληνοπερσικών πολέμων στην περιοχή του ακρωτηρίου του Αρτεμισίου ο ελληνικός στόλος σημείωσε μια σημαντική επιτυχία, με την ήττα όμως των Ελλήνων στις Θερμοπύλες, αναγκάστηκε ο ελληνικός στόλος να υποχωρήσει νοτιότερα από το Αρτεμίσιο. Η Ιστιαία ήταν στο πλευρό των Ελλήνων, αλλά η συμμετοχή της δεν αποδεικνύεται από τον κατάλογο των πλοίων. Ετσι η πόλη της Ιστιαίας καταλήφθηκε και λεηλατήθηκε από τους Πέρσες, οι οποίοι έκαναν επιδρομές και σε όλους τους παραθαλάσσιους οικισμούς.
Μετά την απομάκρυνση του Περσικού κινδύνου, η Ιστιαία έγινε μέλος της Αττικοδηλικής συμμαχίας. Κατά το 450 π.Χ. φέρεται στους Αθηναϊκούς φορολογικούς καταλόγους ότι πλήρωνε φόρο 980 αττικές δραχμές. Η Ιστιαία μαζί με τις άλλες πόλεις της Εύβοιας επαναστάτησε κατά των Αθηναίων, μάλιστα οι Ιστιαιείς σκότωσαν και το πλήρωμα ενός αττικού πλοίου που είχαν αιχμαλωτίσει. Η αντίδραση των Αθηναίων ήταν άμεση και παραδειγματική. Ο ίδιος ο Περικλής εξεστράτευσε εναντίον της Ιστιαίας, την κυρίευσε, αποκατάστησε την τάξη και επανέφερε το δημοκρατικό πολίτευμα, ενώ φέρθηκε σκληρά και εξαδροπόδισε τους κατοίκους της, που τους μετέφερε στη Μακεδονία και εγκατέστησε δύο χιλιάδες κληρούχους Αθηναίους και Ευβοείς σε νέα πόλη τον Ωρεό. Μετά τον εξανδραποδισμό των κατοίκων, η Ιστιαία ερημώθηκε και ο παραθαλάσσιος δήμος Ωρεού έγινε το κέντρο της αθηναϊκής κληρουχίας.
Ελληνιστικοί χρόνοι:
Η σπουδαιότητα της γεωγραφικής θέσης της ευρύτερης περιοχής της Ιστιαίας προκάλεσε το ενδιαφέρον των Ρωμαίων, στην κυριαρχία των οποίων πέρασε μαζί με την υπόλοιπη Εύβοια.
Μεσαιωνικοί χρόνοι:
Στη μεσαιωνική περίοδο η Ιστιαία αποτέλεσε αυτόνομο φεουδαρχικό κλήρο.
Εποχή τουρκοκρατίας:
Την περίοδο της Τουρκοκρατίας, η Ιστιαία ακολούθησε την κοινή μοίρα της υπόλοιπης Εύβοιας. Είχε μάλιστα ξεχωριστή διοίκηση και ο πληθυσμός της έζησε υπό συνθήκες αφόρητης καταπίεσης.
Εποχή επανάστασης του 1821:
Στην επανάσταση του 1821 η Ιστιαία επαναστάτησε στις 8 Μαϊου.
Μόλις έφτασε στο Ξηροχώρι από το απέναντι Τρίκκερι ο οπλαρχηγός Βερούσης Μουτσανάς με λίγους άνδρες, ο λαός του Ξηροχωρίου επαναστάτησε. Η πρώτη ομαδική επαναστατική προσπάθεια έγινε στις 8 Μαϊου, όταν οι επαναστάτες επιτέθηκαν κατά του Διοικητηρίου των Τούρκων που βρισκόταν στο παλιό δημαρχείο της Ιστιαίας. Διοικητής στο Ξηροχώρι ήταν ο Νταλίπης. Φέρεται, να συνέτεινε στον ξεσηκωμό και ο Υδραίος πλοίαρχος Αλέξανδρος Κριεζής, που βρισκόταν στο Τρίκκερι στις 4 Μαϊου και παρότρυνε τους κατοίκους να επαναστατήσουν. Από το Ξηροχώρι ο Μουτσανάς έφθασε στη θέση Αγιος του δήμου Μεσσαπίων, όπου σχηματίστηκε το πρώτο επαναστατικό στρατόπεδο των Ελλήνων και υπογράφτηκαν οι πρώτες επαναστατικές προκηρύξεις. Στο Ξηροχώρι εγκαταστάθηκε και ο Αρειος Πάγος, που διοικούσε την Ανατ. Στερεά.
Νεότεροι χρόνοι:
Η περιοχή του Ξηροχωρίου παρέμεινε στον τουρκικό ζυγό μέχρι το 1833, οπότε ελευθερώθηκε μαζί με το υπόλοιπο νησί. Διατήρησε το όνομα Ξηροχώρι μέχρι τις 07/06/1913, που μετονομάστηκε σε Ιστιαία.
Γενικά
| Απογραφή πληθυσμού Αρχαία νομίσματα της Ιστιαίας (25) Αρχαία νομίσματα της Ιστιαίας Δήμος Ιστιαίας | Διάφορα (5) Ιστορία του δήμου Ιστιαίας Τοπικές ενδυμασίες Ιστιαίας (3) |
Δ.Δ. Αβγαριάς
| Αβγαριά (1) | Αβγαριά |
Δ.Δ. Βουτά
| Βουτάς (3) Βουτάς Κυπαρίσσι | Κυπαρίσσι (3) Σήμια |
Δ.Δ. Γαλατσάδων
| Γαλατσάδες (2) Γαλατσάδες | Καματριάδες (2) Καματριάδες |
Δ.Δ. Γαλατσώνας
| Γαλατσώνα (7) | Γαλατσώνα |
Δ.Δ. Ιστιαίας
Δ.Δ. Καμαρίων
| Καμάρια (1) | Καμάρια |
Δ.Δ. Κοκκινομηλιάς
| Κοκκινομηλιά (4) | Κοκκινομηλιά |
Δ.Δ. Κρυονερίτη
| Κρυονερίτης (8) | Κρυονερίτης |
Δ.Δ. Μηλιών
| Μηλιές (5) | Μηλιές |
Δ.Δ. Μονοκαρυάς
| Μονοκαρυά (9) | Μονοκαρυά |
Απαγορεύεται η αναδημοσίευση μέρους ή του συνόλου του περιεχομένου του παρόντος web site
με οποιοδήποτε τρόπο χωρίς την έγγραφη άδεια του εκδότη.
με οποιοδήποτε τρόπο χωρίς την έγγραφη άδεια του εκδότη.
Χρήσιμα τηλέφωνα στην κατηγορία
"Δήμος Ιστιαίας"
"Δήμος Ιστιαίας"
Αυτοδιοίκηση:
• Δήμος Ιστιαίας: 22260 52240, 22260 52146
• Νομαρχία Ευβοίας: 22213 51400, 22210 36000
Πολιτισμός:
• Μουσείο φυσικής ιστορίας Ιστιαίας: 22260 52224
Μετακινήσεις:
• ΚΤΕΛ νομού Ευβοίας: Ιστιαία: 22260 52284, Χαλκίδα: 22210 20400, Αθήνα: 210 8317163
Υπηρεσίες:
• Αστυνομικό τμήμα Ιστιαίας: 22260 52235, 22260 53166
• Πυροσβεστική υπηρεσία Ιστιαίας: 22260 55201, 22260 69345-6
Υγεία:
• Κέντρο υγείας Ιστιαίας: 22260 53310-13
• Περιφερειακό ιατρείο Γαλατσάδων: 22260 87218
• Περιφερειακό ιατρείο Κρυονερίτη: 22260 47280
• Δήμος Ιστιαίας: 22260 52240, 22260 52146
• Νομαρχία Ευβοίας: 22213 51400, 22210 36000
Πολιτισμός:
• Μουσείο φυσικής ιστορίας Ιστιαίας: 22260 52224
Μετακινήσεις:
• ΚΤΕΛ νομού Ευβοίας: Ιστιαία: 22260 52284, Χαλκίδα: 22210 20400, Αθήνα: 210 8317163
Υπηρεσίες:
• Αστυνομικό τμήμα Ιστιαίας: 22260 52235, 22260 53166
• Πυροσβεστική υπηρεσία Ιστιαίας: 22260 55201, 22260 69345-6
Υγεία:
• Κέντρο υγείας Ιστιαίας: 22260 53310-13
• Περιφερειακό ιατρείο Γαλατσάδων: 22260 87218
• Περιφερειακό ιατρείο Κρυονερίτη: 22260 47280
Χιλιομετρικές αποστάσεις
| Χαλκίδα | Έδρα δήμου | |
| Αβγαριά | 126 | 6 |
| Αγιος Γεώργιος | 125 | 3 |
| Βουτάς | 130 | 9 |
| Γαλατσάδες | 135 | 11 |
| Γαλατσώνα | 120 | 10 |
| Ιστιαία | 123 | - |
| Καμάρια | 127 | 5 |
| Καματριάδες | 134 | 12 |
| Κανατάδικα | 129 | 6 |
| Κοκκινομηλιά | 139 | 16 |
| Κρυονερίτης | 145 | 19 |
| Κυπαρίσσι | 132 | 10 |
| Μηλιές | 147 | 15 |
| Μονοκαρυά | 130 | 8 |
| Νέα Σινασός | 120 | 3 |
| Νεοχώρι | 124 | 4 |
| Σήμια | 136 | 14 |
Τα δημοφιλέστερα άρθρα στην κατηγορία
"Δήμος Ιστιαίας"
"Δήμος Ιστιαίας"
Οι δημοφιλέστερες φωτογραφίες
στην κατηγορία "Δήμος Ιστιαίας"
στην κατηγορία "Δήμος Ιστιαίας"