Αγία Αννα, Τοπικές ενδυμασίες

Γνωστές είναι οι αγιαννιώτικες φορεσιές, που έφτιαχναν οι Αγιαννιώτισσες τεχνίτριες στον αργαλειό τους. Παρουσιάζονται στη συνέχεια η παιδική, η εφηβική, η γυναικεία και η ανδρική φορεσιά.

Παιδική φορεσιά.
Τα παιδιά από 3-12 ετών φορούσαν πολύχρωμες "μαλλίνες" που είχαν υφανθεί σε ντόπιους αργαλειούς, φούστες από μαλλί χρωματιστό και με πλεκτά μανικέτια, στολισμένα με διάφορα σχέδια βελονιάς. Η "μαλλίνα" άρχιζε από το λαιμό και έφτανε ως το γόνατο. Η "μαλλίνα", και στα αγόρια και στα κορίτσια, είχε μέση. Τα αγόρια φορούσαν και πέτσινο κόκκινο λουρί με καψούλια που λεγόντουσαν πούλιες. Τα πολύ μικρά παιδιά δεν φορούσαν βρακί ούτε υποδήματα.

Εφηβική φορεσιά αγοριών.
Τα αγόρια από 12 ετών φορούσαν ένα πουκάμισο με μακριά μανίκια. Το έλεγαν και μακρύ βρακί, που έφτανε μέχρι τη μισή κνήμη. Πάνω απ' το πουκάμισο φορούσαν σταυρωτό, δηλαδή γιλέκο με μάλλινο, σε γεράνιο χρώμα, ραμμένο απ' τους ειδικούς καποτάδες της εποχής. Στο πάνω έφτιαχναν μια θηλιά και δίπλα ένα κουμπί, για να κουμπώνει. Το εσωτερικό μέρος του σταυρωτού, το στηθαίο, το έντυναν μ' ένα σκούρο τσιτάκι. Στη μέση φορούσαν κόκκινη πέτσινη ζώνη, με πούλιες. Στο κεφάλι φορούσαν κόκκινο φεσάκι με μαύρη ή γεράνια φούντα. Στα πόδια φορούσαν τσαρουχάκια αρβανίτικα κατακόκκινα με γαλάζιες χρωματιστές ή πολύχρωμες φούντες.

Εφηβική φορεσιά κοριτσιών.
Από τον 8ο χρόνο τα κορίτσια φορούσαν "σαϊάδια". Τα "σαϊάδια" είχαν δύο φορέματα, την παλιρούτα που άρχιζε από το λαιμό και έφτανε μέχρι τα πόδια, σαν μεγάλος χιτώνας και τον σαϊα, που ήταν περίπου όπως το σεγκούνι. Ο σαϊάς ήταν ανοιχτός στο στήθος με θηλιές αριστερά δεξιά, με γαϊτάνι και κορδόνι. Τον έδεναν στη μέση σφιχτά με φαρομή για να φτιάχνει μέση και στήθος. Το ελεύθερο μέρος του στήθους που άφηνε ο σαϊάς, ήταν κεντημένο με κόκκινη αντρόβεργα, πολυκέντητη με ωραία σχήματα. Η παλιρούτα ήταν κεντημένη στον ποδόγυρο. Κάτω από το στήθος φορούσαν ποδιά, με διάφορες ποικιλίες χρωμάτων και σχημάτων. Η ποδιά έσφιγγε με ομορφοκεντημένη λουρίδα και καρφωνόταν με ασημένιες καρφοτήρες. Στο κεφάλι φορούσαν σκέτο μαντήλι χωρίς τσιμπέρι. Από το 14ο έτος λεγόταν τσιμπέρι. Το τσιμπέρι ήταν ψιλή σάλπα κόκκινη, σχήματος τετραγωνικού, που στριβόταν και γινόταν ένα τρίγωνο. Στα πόδια τους φορούσαν παντόφλες βουλιδένιες γυαλιστερές, από δέρμα βοδιού. Αν τα κορίτσια έφταναν το 29ο έτος και δεν είχαν παντρευτεί έβγαζαν τα σαϊδια και φορούσαν τα σιγκούνια. Τα σιγκούνια αυτά είχαν ένα κοριτσίσιο ζουνάρι που φανέρωνε ότι ήταν ανύπαντρα.

Γυναικεία φορεσιά.
Πρόκειται για το "σιγκούνι" που αποτελείται από το σιγκούνι, το κεντημένο πουκάμισο, την ποδιά με τη λουρίδα, την τραχλιά, τη φανέλα με λάστιχνα, το μαντίλι με το τσιμπέρι, τις κάλτσες και τα λουστρίνια.

Ανδρική φορεσιά.
Πρόκειται για τις "φουστανέλες". Αποτελείται από το φέσι από κόκκινη τσόχα, είχε μεταξωτή φούντα, μαύρη ή γεράνια. Το κοντό ή πουκάμισο που ήταν δυο λογιών με φαρδιά μανίκια τα λεγόμενα μποιλετζίκια. Το σταυρωτό ήταν κοντό πολυκέντητο γιλέκο με μαύρη τόσχα ή γεράνια. Αριστερά στο ντύμα τοποθετούσαν μεγάλη τσέπη για το πορτοφόλι. Τη φόρμα, σταυρωτό με μεγάλα μακριά μανίκια. Είχε ωραία κεντήματα και δεξιά μια μικρή τσεπούλα, που βάζανε το μικρό πορτοφολάκι. Τη φουστανέλα, που ήταν δυο ειδών, η επίσημη και η δεύτερη. Η επίσημη ήταν η φουστανέλα που τη φορούσαν στις γιορτές, από χασέ, ενώ η δεύτερη ήταν από πανί υφαντό. Η φουστανέλα είχε πτυχές, που τις έλεγαν μάνες ή λόξες. Μια καλή φουστανέλα είχε 40 μάνες. Η ζώνη της φουστανέλας λεγόταν φακαρόλα, πάνω στην οποία, ράβονταν οι μάνες. Το βρακί ραβόταν με σέλλα. Είχε μπουδνάρια και έφτανε μέχρι τους αστράγαλους. Ήταν από υφαντό πανί, το δίπλωναν και απέξω έβαζαν τις κάλτσες. Οι κάλτσες ήταν από υφαντό τσουκνωπάτι.

Νυφική φορεσιά.
Είναι γνωστή και ως "τα καλά σιγόνια, με το μεγάλο πουκάμισο". Ξεχωρίζει από τον πλούτο των κεντημάτων που έχουν το πουκάμισο και το σιγκούνι. Αποτελείται από τα μέρη: φανέλα, πουκάμισο, μεταξωτές μάνικες, οι οποίες ράβονται σε ένα μπούστο μάλλινο και φοριούνται πάνω τα πουκάμισα, σιγκούνι ή σιγκούνα, φοριέται πάνω από το πουκάμισο, τραχηλιά, φοριέται κάτω από το σιγκούνι και στερεώνεται σ' αυτό, ποδιά, φοριέται πάνω από τη σιγκούνα και σκεπάζει την τραχηλιά από τη μέση και κάτω, ποδολουρίδα ή λουρίδα, είναι η στενή νυφική ζώνη που σφίγγει το σιγκούνι στη μέση, καντέμι, είναι το μεγάλο κρεμεζί ζωνάρι, ζώστρα, φοριέται όταν βγάζει η νύφη το καντέμι, τσαρούχια με τη μύτη. Οι νύφες και οι νιόπαντρες για δυο χρόνια χτένιζαν τα μαλλιά τους σε δύο πλεξίδες που έπεφταν πίσω στην πλάτη. Τον περίπλοκο νυφιάτικο κεφαλόδεσμο αποτελούσαν: ο γύρος, το μαγκούρι, τα μπερσάνια, το τριχάκι, το ζαβάνι και το ασημοβέλονο. Μεγάλη σημασία είχαν και τα κοσμήματα, όπου φαινόταν και η περιουσιακή κατάσταση του σπιτιού της νύφης και κυρίως του γαμπρού, αφού τα περισσότερα ήταν δώρα του. Τα κοσμήματα ήταν: το γιορντάνι, η καρφίτσα ή κατοστάρα, τα τάλαρα ή τα φλουριά, το θηλυκωτάρι ή το κλειδωτάρι με τα σταυρουδάκια και οι καμπάνες. Τα κοσμήματα έπρεπε να τα φοράει η νύφη ένα δύο χρόνια μετά το γάμο της και στη συνέχεια άρχισε να βάζει λιγότερα.