Οι εφημερίδες για τον Φίλιπ Σέρραρντ

Αφιέρωμα στον Φίλιπ Σέρραρντ

Αναδημοσίευση αποσπασμάτων από κείμενα της «Ελευθεροτυπίας» και της «Καθημερινής»

«Ελευθεροτυπία» (3 Ιουνίου 1995)
«ΠΡΟΣΚΥΝΗΤΗΣ & ΑΝΑΚΑΙΝΙΣΤΗΣ»
Γιώργης Γιατρομανωλάκης, συγγραφέας-αναπληρωτής καθηγητής της Κλασικής Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθήνας
«Ο Φίλιπ Σέραρντ υπήρξε ένας εξαιρετικά ευγενικός άνθρωπος, σιωπηλός και χαμηλότονος. Ηταν μειλίχιος, ένας λόγιος παλιάς φόρμας και αποστάξεως. Βρήκε στην Ελλάδα αυτό που είχαν ανακαλύψει οι παλιοί φιλέλληνες με την ουσιαστική έννοια της λέξης. Είχε μέσα του το σπέρμα της αναζήτησης και της ρομαντικής ιδεολογίας, την οποία την έδωσε ως πραγματικότητα στα βιβλία του.

Υπήρξε ένας ένθερμος φίλος της Ελλάδας. Αλήθεια, έδωσε μια «άλλη» ερμηνεία της Ελλάδας. Μιλώντας για το ελληνικό τοπίο, το οποίο το είδε παρθένο. Γράφοντας για την νεοελληνική λογοτεχνία και την ποίηση, την προσέγγισε μ' ένα νέο μάτι, όπως και το χριστιανισμό, με μια καινούργια οπτική όχι ουτοπική.

Πιστεύω ότι ο Φ.Σ. είδε όλη την Ελλάδα και τον Ελληνισμό ως ένας προσκυνητής, ανακαινιστής, με ένα φρέσκο, παρθένο και γοητευτικό μάτι. Μας προσέγγισε την καλή μας πλευρά, ενώ τις σκοτεινές μας τις σημείωσε με πολλή ευγένεια».

«Ελευθεροτυπία» (3 Ιουνίου 1995)
«ΦΙΛΕΛΛΗΝ ΜΕ ΤΗΝ ΠΙΟ ΒΑΣΙΚΗ ΕΝΝΟΙΑ»
Εντμουντ Κίλι, συγγραφέας και μεταφραστής.
«Ο Φίλιπ Σέραρντ προσέφερε πάρα πολλά στην Ελλάδα, όπως η Ελλάδα σε αυτόν. Εγραψε την πρώτη σοβαρή και καλή κριτική για την ελληνική ποίηση του 19ου και 20ου αιώνα. Υπήρξε επίσης ο πρώτος Δυτικός μεταπολεμικός διανοούμενος που συνέταξε ένα σοβαρό βιβλίο εξηγώντας την Ορθοδοξία, κάνοντας σύγκριση με τον Καθολικισμό, «The Greek East and the Latin West». Μαζί γράψαμε την πρώτη σημαντική ανθολογία των μεγαλύτερων Νεοελλήνων ποιητών του αιώνα μας. Μεταφράσαμε Σεφέρη, Σικελιανό, Ελύτη, Καβάφη, Αντωνίου.

Το σημαντικό είναι ότι και τα τρία έργα εκδόθηκαν στην αρχή της αναγέννησης του ενδιαφέροντος της ελληνικής λογοτεχνίας. Ηταν φιλλέλην με την πιο βασική έννοια του όρου. Εζησε την κουλτούρα της σύγχρονης Ελλάδας στο βάθος της.

Τέλος, θα έλεγα ότι είχαμε μια πολύ καλή σχέση γάμου. Ημασταν σαράντα χρόνια φίλοι και συνεργάτες».

«Καθημερινή» (9 Ιουλίου 1995)
«ΕΝΑΣ ΚΡΙΤΙΚΟΣ ΚΑΙ ΣΥΝΕΙΔΗΤΟΣ ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ»
Του Αρχιμανδρίτου Α.Π. ΚΟΥΜΑΝΤΟΥ
Το κύριο χαρακτηριστικό γνώρισμα του Φίλιππου Σέραρντ ήταν ο συνδυασμός του κριτικού πνεύματος με την ορθόδοξη αυτοσυνειδησία. Με τη ζωή του και με τη σκέψη του απάντησε με τρόπο παραδειγματικό, ίσως μοναδικό κιόλας, στο πασίγνωστο ερώτημα κάποιου ήρωα του Ντοστογιέφσκι: «Πως μπορείς να' σαι διανοούμενος και πιστός συνάμα, Ευρωπαίος και ορθόδοξος, Δυτικός και Ανατολικός άνθρωπος μαζί;
Αυτός ήταν ο Φίλιππος Σέραρντ: ένας κριτικός και συνειδητός ορθόδοξος.
Η συνειδητή ένταξη του στην Ορθοδοξία σημάνθηκε με τη βάπτιση του σε ώριμη ηλικία. Πρόκειται για μιαν απόφαση ζωής, όχι απλώς με συμβολικό νόημα, αλλά με πραγματικό αντίκρυσμα στο βίο και την πολιτεία του, στην ιδιωτική και τη δημόσια βιοτή του. Η αναχώρηση του από την τύρβη της πόλης στην ησυχία της υπαίθρου, η ασκητική διαβίωση του στο οικολογικό αγρόκτημα του στη βόρεια Εύβοια μαζί με τη γυναίκα του Διονυσία και η αφοσίωση του στη συγγραφή, τη μετάφραση, την έκδοση βιβλίων, δικών του και άλλων που δημοσιοποιούσαν το κοσμοθεωρητικό του «Πιστεύω» αποτελούν τρεις πρισματικές έδρες ενός γεγονότος, που είναι η βάπτιση του στην Ορθοδοξία ....

«Καθημερινή» (11 Ιουνίου 1995)
«ΠΛΟΥΤΙΣΕ ΤΗ ΖΩΗ ΟΛΩΝ»
Του Peter Mackridge, καθηγητή του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης
«Ο θάνατος του Philip Sherrard στις 30 Μαΐου άφησε ένα κενό που δεν μπορεί να πληρωθεί. Ποιητής, μεταφραστής, φιλόσοφος, θεολόγος και μεγάλος φίλος της Ελλάδας, ο Philip Sherrard γεννήθηκε στις 23 Σεπτεμβρίου 1922 στην Οξφόρδη, όπου ο πατέρας του δίδασκε οικονομικά. Σπούδασε ιστορία στο Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ, αλλά διέκοψε τις σπουδές του για να υπηρετήσει στο βρετανικό στρατό στην Ιταλία, την Αυστρία και την Ελλάδα. Ο πόλεμος του ενέπνευσε τα πρώτα ποιήματά του, αλλά και τον έφερε για πρώτη φορά στην Ελλάδα, που την ερωτεύτηκε αμέσως και που σημάδεψε την υπόλοιπη ζωή του. Μετά τον πόλεμο παντρεύτηκε μιαν Ελληνίδα, την Αννα Μαυρομιχάλη και έγινε Ορθόδοξος Χριστιανός.

Ο Sherrard πέρασε τα χρόνια 1951-52 και 1957-62 στην Αθήνα ως υποδιευθυντής της Αγγλικής Αρχαιολογικής Σχολής. Εκείνα τα χρόνια έγραψε τη διδακτορική του διατριβή, μια μελέτη της ποίησης των Σολωμού, Παλαμά, Καβάφη, Σικελιανού και Σεφέρη, η οποία εκδόθηκε το 1956 με τίτλο The Marble Threshing Floor (Το μαρμαρένιο αλώνι). Το βιβλίο αυτό, εμποτισμένο από τις πνευματικές αξίες της Ορθόδοξης Εκκλησίας, αποτέλεσε μια εισαγωγή στη νεοελληνική ποίηση για γενεές ολόκληρες από αγγλόφωνους αναγνώστες. Στη συνέχεια, σε συνεργασία με τον Edmud Keeley, μετέφρασε στα αγγλικά τα ποιήματα του Σεφέρη (1966) και του Καβάφη (1975), καθώς και επιλογές από τα ποιήματα του Σικελιανού (1979) και του Ελύτη (1981). Οι μεταφράσεις των Keeley και Sherrard έφεραν για πρώτη φορά τη νεοελληνική ποίηση στο αγγλόφωνο κοινό. Επίσης ο Sherrard μετέφρασε τα μυθιστορήματα «Η δασκάλα με τα χρυσά μάτια» του Μυριβήλη και «Ο ήλιος του θανάτου» του Πρεβελάκη.
Γύρω στα 1960 ο Sherrard είχε την προνοητικότητα να αγοράσει ένα κτήμα κοντά στη Λίμνη Ευβοίας, στα Κατούνια. Για πολλά χρόνια περνούσε εκεί τις διακοπές του και, αφού παραιτήθηκε από το King's College του Λονδίνου, όπου εργάσθηκε ως Λέκτορας στην Ιστορία της Ορθόδοξης Εκκλησίας από το 1970 μέχρι το 1977, εγκαταστάθηκε μόνιμα στα Κατούνια, όπου αφοσιώθηκε στη μελέτη, το διάβασμα και το γράψιμο. Μετά την εγκατάσταση του εκεί, παντρεύτηκε, σε δεύτερο γάμο, την εκδότρια Denise Harvey.

Εκτός από τις μελέτες του για τη νεοελληνική λογοτεχνία, ο Sherrard έγραψε βιβλία για το Αγιον Ορος και την Κωνσταντινούπολη και δύο βιβλία για την ιστορία του σχίσματος μεταξύ Ανατολικής και Δυτικής Εκκλησίας. Σ' αυτά ο Sherrard, όπως είναι φυσικό, υποστήριξε τα δίκαια της Ορθοδοξίας. Τα τελευταία χρόνια της ζωής του τα αφιέρωσε στη φιλοσοφία και τη θεολογία.

Το 1976 εξέδωσε το «Ερως και Χριστιανισμός», ενώ το 1979 βγήκε ο πρώτος τόμος της «Φιλοκαλλίας» σε μετάφραση του ίδιου σε συνεργασία με τον επίσκοπο Διοκλείας κ. Κάλλιστο Ware (ο πέμπτος και τελευταίος τόμος είναι σχεδόν έτοιμος για τύπωμα). Πριν πεθάνει, όμως, πρόλαβε και εξέδωσε έναν τόμο με επιλογή από τα δικά του ποιήματα, με τίτλο In the Sign of the Rainbow (1994).

Μέσα από την παραδοσιακή ζωή της Ελλάδας και την Ελληνική ποίηση, ο Sherrard συνειδητοποίησε πόσο ο δυτικός πολιτισμός είχε παραστρατήσει. Στα Κατούνια απαλλαγμένος από τις παρωπίδες του πανεπιστημίου και ελεύθερος σχεδόν τελείως από τους οικονομικούς και πολιτικούς περιορισμούς του σύγχρονου βιομηχανικού κόσμου, ο Sherrard αφιερώθηκε στη ζωή του πνεύματος. Στα τελευταία βιβλία του κατακεραύνωσε τη σημερινή τεχνολογική αντίληψη για τον κόσμο.
Πίστευε ότι η παγκόσμια οικολογική κρίση που απειλεί την ανθρωπότητα με ολοκληρωτική καταστροφή δεν αποτελεί παρά το πιο απτό σύμπτωμα μιας ψυχικής κρίσης, η οποία εκδηλώνεται με την αδιαφορία της σύγχρονης Δύσης μπροστά στην ψυχική διάσταση της ζωής. Αντί να έχουμε επίγνωση της θεϊκής διάστασης του εαυτού μας και του φυσικού κόσμου, υποστηρίζει ο Sherrard, έχουμε την αθεϊστική - εξού και απάνθρωπη - αντίληψη ότι η φύση αποτελείται αποκλειστικά από υλικό προς εκμετάλλευση.

Ως άνθρωπος ο Sherrard ήταν ταπεινόφρων, πράος, φιλόξενος και γεμάτος χιούμορ. Στη δική του ζωή εφάρμοζε την πεποίθησή του ότι η ανθρώπινη ύπαρξη μπορεί και πρέπει να είναι πιο πλούσια, πιο όμορφη και ψυχικά πιο ικανοποιητική απ' ότι είναι για τον σημερινό άνθρωπο των μεγαλουπόλεων. Πλούτισε και τη ζωή όλων όσοι τον γνώρισαν».

«Καθημερινή» (27 Ιουνίου 1995)
«Ένας πρόμαχος της ιερότητας σε μια ανίερη εποχή»
Του ΑΡΗ ΜΠΕΡΛΗ
«Υπάρχουν συγκυρίες που εκ των υστέρων αποδεικνύονται συμβολικές και σημαίνουσες. Ο Φίλιπ Σέραρντ γεννήθηκε στην Οξφόρδη τον Σεπτέμβρη του 1922, λίγες εβδομάδες μετά την καταστροφή της Σμύρνης και το μικρασιατικό ξεριζωμό και λίγες μέρες προτού εκδοθεί η Ερημη Χώρα. Αυτά τα δύο, άσχετα μεταξύ τους, γεγονότα θα επηρέαζαν αργότερα, στη νεότητα του, έμμεσα ή άμεσα, με το δικό του το καθένα τρόπο, την πνευματική του εξέλιξη... Ο Φίλιπ Σέραρντ βρήκε τη ζώσα παράδοση στο λειτουργικό μύθο των Ελλήνων ποιητών και την τελεστική σοφία της Ορθόδοξης Ανατολικής Εκκλησίας. Τη σύμπτωση της πρώτης δημοσίευσης της Ερημης Χώρας με τον μικρασιατικό ξεριζωμό θα την επισημάνει ο ίδιος ο Σέραρντ στο δοκίμιο του για την ποίηση του Τ.Σ. Ελιοτ και του Γιώργου Σεφέρη (1951), παρατηρώντας ότι η απώλεια μιας πατρίδας στη φυσική της έννοια μπορεί να γίνει «μεταφυσική αναζήτηση» μιας άλλης πατρίδας, άλλης ζωής. θα θεωρήσει το Μυθιστόρημα του Σεφέρη πνευματικό επιγέννημα της μικρασιατικής καταστροφής και θα το συγκρίνει με την Ερημη Χώρα, διακρίνοντας όμως μια ουσιώδη διαφορά: το ποίημα του Ελιοτ είναι μια κραυγή φρίκης και απελπισίας, ενώ του Σεφέρη είναι ένας θρήνος, έχει έναν τόνο μελαγχολίας και καημού, και τη θλίψη εκείνη των αρχαίων λαών που, σε αντίθεση με τον χωρίς μνήμη Δυτικό άνθρωπο, έχουν βαθιά αισθήματα και παμπάλαιες αναμνήσεις. Ο Σέραρντ θα αναγάγει τη διαφορά των ποιητών σε βαθύτερη διαφορά πνευματικής αντίληψης που χαρακτηρίζει δύο εκδοχές του κόσμου, του ανθρώπου και της ιστορίας, και αντιδιαστέλλει δύο θεολογίες: τη δυτική / καθολική / προτεσταντική και την ανατολική / ορθόδοξη, θα θεωρήσει την ελληνική ποίηση πρωτογενή και αυτόχθονα, φορέα ενός στοχαστικού αισθήματος που συναιρεί το μύθο, τη φύση, την ιστορία, το θάνατο, τη γυναίκα. Από αυτή τη σκοπιά θα δει το έργο πέντε μεγάλων Νεοελλήνων ποιητών (Σολωμός, Παλαμάς, Καβάφης, Σικελιανός, Σεφέρης) και θα γράψει σχετικά μελετήματα που θα εκδοθούν το 1956 με τίτλο Το μαρμαρένιο αλώνι. Την ίδια χρονιά θα βαφτιστεί ορθόδοξος χριστιανός...
Η κριτική του θα στραφεί εναντίον ακόμη και κάποιων απόψεων της σχολαστικής χριστιανικής παράδοσης, τις οποίες θα ελέγξει και θα αποπειραθεί, με αξιοθαύμαστη τόλμη και πεισμονή, να διορθώσει. Στο βιβλίο του Χριστιανισμός και Ερως (1976), θα αμφισβητήσει την εγκυρότητα της παραδοσιακής διδασκαλίας για το γενετήσιο ένστικτο και το γάμο, θεωρώντας την υπεύθυνη για τη στρέβλωση και τον ευτελισμό του έρωτα, με συνέπειες ιδιαίτερα εμφανείς στις μέρες μας. Πίστευε ότι κάθε μορφή θρησκευτικού συγκρητισμού ήταν επικίνδυνη ή και καταστροφική. Ωστόσο, έδειξε πάντα σεβασμό και ενδιαφέρον για άλλες θρησκευτικές παραδόσεις ή ιερές κοσμολογίες και καυτηρίασε τη ρατσιστική τάση των ορθοδόξων να αρνούνται τη δυνατότητα να λατρέψει κανείς το θεό με το τυπικό μιας πίστης διαφορετικής από τη δική τους. Στο εκτενές, πλούσιο και μεγάλης συνοχής δοκιμιακό του έργο ο Σέραρντ αναγνώρισε τις πνευματικές του οφειλές στη θεολογία των πατέρων, του Μάξιμου του Ομολογητή, του Συμεών του Νέου θεολόγου, του Γρηγορίου Παλαμά, αλλά και υποδήλωσε τη μαθητεία του σε εξέχοντες μυστικούς και ποιητές της Δύσης και της Ανατολής, όπως οι Μάιστερ Εκχαρτ, Αγγελος Σιλέσιος, Ουίλιαμ Μπλέικ, Ουίλιαμ Μπάτλερ Γέιτς, Ρούμι και Καμπίρ. Η ποίηση υπήρξε πάντα γι' αυτόν κιβωτός πνευματικής διαθήκης, και στις θεωρητικές του αναλύσεις ποτέ δεν δίστασε να προσφύγει στον λόγο της - λόγο που θεωρούσε καίριο, σε αντίθεση με την άνευρη γλώσσα της σχολαστικής θεολογίας.

Προσήλυτος στο πνεύμα της ορθοδοξίας δεκαετίες προτού εμφανιστεί και επιχωριάσει στον τόπο μας η νεοορθοδοξία, ελληνικός με την καβαφική έννοια («όχι Ελλην ούτε Ελληνίζων»), μακριά από κάθε κέντρο εξουσίας, πολιτικής είτε ιδεολογικής, ρομαντικός και διανοούμενος μάλλον παρά τυπικός θεολόγος, ο Φίλιπ Σέραρντ πάλευε - καθώς είπε γι' αυτόν ο Σεφέρης -«με τις μεγάλες ουσίες». Πεποίθηση μου είναι ότι αυτό που εναγώνια αναζητούσε ήταν μια πρωταρχική Απλότητα, συνώνυμο ίσως του θείου. Είχε τη μεγάλη τύχη να μπορέσει να ζήσει στον τόπο που διάλεξε, τη ζωή που διάλεξε και να ταφεί εκεί με τις απλές τιμές εν ενεργεία πιστού.

Παράξενη και παράταιρη βλέπω σήμερα την επιμονή πολλών από μας που τον γνωρίζαμε, να τον αποκαλούμε Φίλιπ, όταν οι χωριανοί Λιμνιώτες τον φώναζαν, φυσικά και αυθόρμητα, Φίλιππα. Ο ίδιος, ωστόσο, ποτέ δεν μας διόρθωσε».

«Καθημερινή» (9 Ιουλίου 1995)
Ο Φίλιπ Σέραρντ, θερμός φίλος του ελληνικού πολιτισμού, του ελληνικού τοπίου, του ελληνικού φωτός, άνθρωπος χαμηλόφωνος και γνήσιος, Βρετανός που ανακάλυψε στον τόπο μας την δική του αλήθεια και στην ορθοδοξία το νόημα της ύπαρξης, χάθηκε πριν από σαράντα μέρες. Η απώλεια μεγάλη για όσους γνώριζαν την προσφορά του - τις μεταφράσεις του των Ελλήνων ποιητών, από κοινού με τον Εντμουντ Κίλι, το πλούσιο συγγραφικό (ποιητικό και δοκιμιακό) έργο του. Κι ακόμη μεγαλύτερη για όσους τον συνάντησαν και τον αγάπησαν, όσους γεύτηκαν τη φιλοξενία του, κοινώνησαν το λόγο του, κατανόησαν τον τρόπο με τον οποίο βίωνε την πίστη του - ταπεινά, όπως αρμόζει σ' έναν αληθινό ορθόδοξο. Χειρονομία αγάπης και μαζί φόρο τιμής στην εξαιρετική αυτή προσωπικότητα αποτελούν τα κείμενα που δημοσιεύουμε σήμερα. (Η εφημερίδα)

«Καθημερινή» (9 Ιουλίου 1995)
Ποιητική ενόραση, έξαρση αισθήματος
Του Λάμπρου Καμπερίδη
«Λίγο πριν κοιμηθεί είχε τη χαρά να δει συγκεντρωμένα μερικά διαλεχτά ποιήματα του, που γεφύρωναν τις αναζητήσεις μιας πεντηκονταετίας (In the Sign of the Rainbow, Selected Poems 1940-1989, Anvil Press, Λονδίνο 1994).

"... Ποιος μπορεί να είναι μόνος / μέσα σε μακρο-χίτωνες παρουσίες / με χέρια που σαν και τα δικά μου έχουν αγγίξει /το πανάρχαιο λιθοτράπεζο / κι άφησαν τη θέρμη τους στην κρύα πέτρα; / ...μόνο στη μοναξιά / ο άνθρωπος δεν είναι μόνος..."

Από αυτές τις άχρονες, μετέωρες στιγμές, ξεμοναχιασμένες στο εφήμερο μιας καθημερινότητας, που μετουσιώνεται σε πρόγευση αιωνιότητας, είναι δουλεμένοι οι στίχοι του.

Οι αναζητήσεις του ποιητή είναι άχρονες μέσα στη διαχρονικότητα τους, δηλαδή αιώνιες. Στην αγγλική παράδοση της ποίησης αυτές οι αναζητήσεις βρίσκουν την έκφραση τους στην μεταφυσική ενόραση των J. Donne, G. Herbert, W. Blake και W.B. Yeats.

Αυτό που δίνει έναν ιδιαίτερο τόνο στη φωνή του είναι το ορθόδοξο βάπτισμα και επιστέγασμα μιας βαθιάς θρησκευτικής παράδοσης που έμεινε ανολοκλήρωτη στο έργο των μεταφυσικών ποιητών που μνημονέψαμε παραπάνω.

Μια ορθόδοξη ενόραση του κόσμου, του ανθρώπου, της φύσης, του έρωτα, διαπνέει όλο το ποιητικό του έργο.

Εκεί που οι προγενέστεροι ποιητές της μεταφυσικής σχολής προτείνουν την ιδέα, επικαλούνται την αόρατη θεότητα, λατρεύουν την ιδέα της αιώνιας θηλυκότητας, εξαίρουν το μυστήριο, αναζητούν το άγνωστο, εξαντλούνται στον έρωτα, ο Φίλιππος Σέραρντ προτείνει το άγγιγμα, επικαλείται το Χριστό ως Υιό του θεού, λατρεύει την Παναγία, εξαίρει το συναίσθημα μέσα από ένα συγκεκριμένο πρόσωπο, αναζητάει το γνωστικό κόσμο, αντλεί τον έρωτα μέσα από θεία νάματα.

Με αυτό τον τρόπο επιστεγάζονται ορθόδοξα οι μεταφυσικές αναζητήσεις των ομόγλωσσων ομολόγων του, βλέπει τον κόσμο και τη φύση πέρα από έναν ιδεατό συμβολισμό μυστηρίου ως θείο, ενσαρκωμένο φανέρωμα της ενανθρώπισης του Λόγου του θεού».

«Πολέμιος των κατεστημένων της εποχής μας
Του ΜΑΡΙΟΥ ΜΠΕΓΖΟΥ, Επίκουρου καθηγητή φιλοσοφίας της θρησκείας του Πανεπιστημίου Αθηνών
«...Γράφει, όπως άλλωστε και όλοι οι μεγάλοι φιλόσοφοι και θεολόγοι της Ανατολικής Εκκλησίας, όχι για θέματα θεωρητικού πιθανώς ενδιαφέροντος, αλλά για πράγματα καυτά και χειροπιαστά μέσα από την προοπτική της προσωπικής του εναγώνιας βίωσης και θέσφατης επιβεβαίωσης του. Ετσι θέματα όπως: α) Οι Διαχριστιανικές σχέσεις, β) Ο Ερωτας, γ) οι Δια-θρησκειακές σχέσεις, δ) Η Οικολογία, ε) Οι σχέσεις Χριστιανισμού - Παγανισμού - Αθεϊσμού -Πανθεϊσμού, διακατέχουν τη σκέψη του, διαποτίζουν την ψυχή του, διαπερνούν την καρδιά του και γίνονται αντικείμενα συγγραφικής διαπραγμάτευσης, πάντοτε όμως κάτω από το πρίσμα του «εκλεκτισμού» και της «επιλεκτικότητας» και φωτισμένα κάτω από το άκτιστο φως της Τρισηλίου θεότητας, της Ανατολικής Ορθόδοξης θεολογίας. Με τον τρόπο, όμως, αυτό κατορθώνει και δημιουργεί αντιδράσεις και παρερμηνείες τόσο στους αμύητους, αλλά και σε «επαΐοντες». Και τούτο γιατί: Σπάει τα στεγανά. Υπερβαίνει τα «στατικά όρια». Συμπληρώνει με τη σκέψη και το λόγο του «τον νόμο, κι έτσι τον ξεπερνά» (Ματθ.5:17). θραύει τις δομές του κατεστημένου. Αντιπαρατίθεται με τον δικό του ιδιαίτερο τρόπο προς τα κοινωνικά, πολιτικά, πολιτιστικά, ηθικά, φιλοσοφικά και ιδίως θεολογικά κατεστημένα της εποχής μας. Και τέλος, γιατί καινοτομώντας ορθοτομεί με την πράξη, τη ζωή και τη σκέψη του τον ξεχασμένο στις μέρες μας Λόγο της Ορθόδοξης Παράδοσης και θεολογίας από όλους εμάς τους «βολεψίες», που από τις αναπαυτικές πολυθρόνες μας αποτολμούμε να αρθρώνουμε λόγο δήθεν «φιλοσοφικό = θεολογικό».

Οταν, κατά τη διάρκεια των μεταπτυχιακών σπουδών μου κάτω από την καθοδήγησή του πληροφορήθηκε το μετά την κουρά μου μοναστικό μου πλέον όνομα, με ιδιαίτερη χάρη και εξαίρετη λεπτότητα μου παρέθεσε στα άπταιστα ελληνικά του και από στήθους, ένα μικρό απόσπασμα από την 33η Προς θεσσαλονικείς Ομιλία του Αγ.Γρηγορίου Παλαμά, που και το παραθέτω αυτούσιο: «Επεί δε η του Χριστού Εκκλησία..., ουκ ιδιώτας μόνον έχει, αλλά και σοφούς, τη τε φύσει και τη μελέτη των έξω τε και των καθ' ημάς μαθημάτων, δια τούτο ουκ επί πολύ, ουδέ λίαν ιδιωτικήν ποιούμαι την ομιλίαν, μάλλον βουλόμενος ανάγειν τους χθαμαλωτέρους, ή κατάγειν δια τούτους και τους υψηλοτέρους» (Μ.P.G.151,413c).
Ο Φίλιππος Σέραρντ ακολούθησε πιστά και απαρέγκλιτα, ταπεινά όμως και σιωπηλά, σ' ολάκερη τη ζωή του το δρόμο της αναβάθμισης «των χθαμαλωτέρων» και όχι αυτόν της υποβάθμισης των υψηλότερων, κι έτσι κατόρθωσε να θραύσει τα όποια στατικά όρια, υπερβαίνοντάς τα».