Ο όρος «Παραολυμπιακοί» προέρχεται απ' τις ελληνικές λέξεις «παρά» («δίπλα», «μαζί», «παράλληλα») και «Ολυμπιακοί» και όχι όπως νομίζουν πολλοί απ' τις λέξεις «παραπληγία» και «Ολυμπιακοί».
Οι θερινοί και χειμερινοί Παραολυμπιακοί Αγώνες είναι οι σημαντικότερες αθλητικές συναντήσεις για άτομα με σωματικές αναπηρίες. Προβάλλουν τα κατορθώματα των ανθρώπων που μπορούν να ξεπερνούν τις δυσκολίες της αναπηρίας τους με τη θέληση τους για επιτυχία και ζωή. Οι Παραολυμπιακοί διοργανώθηκαν για πρώτη φορά επίσημα στη Ρώμη το 1960. Εμπνευστής των Αγώνων ήταν ο Σερ Λούντβιχ Γκούτμαν, ο οποίος το 1948 οργάνωσε στο Στόουκ Μάντεβιλ αγώνες με αναπήρους βετεράνους του Β' Παγκοσμίου πολέμου.
Οι Παραολυμπιακοί αγώνες διεξάγονται πάντοτε την ίδια χρονιά με τους Ολυμπιακούς Αγώνες και, από το 1988 στη Σεούλ της Νότιας Κορέας, στις εγκαταστάσεις των Ολυμπιακών Αγώνων, δύο εβδομάδες μετά τη λήξη τους.
Τάε-Γουκς, το έμβλημα των Παραολυμπιακών Αγώνων
Το έμβλημα της Διεθνούς Παραολυμπιακής Επιτροπής αποτελείται από τρεις σταγόνες (τα Τάε-Γουκς), μία πράσινη, μία κόκκινη και μία μπλε.
Τα τρία Τάε-Γουκς συμβολίζουν τα σημαντικότερα συστατικά της ανθρώπινης ύπαρξης: την Ψυχή, το Σώμα, το Πνεύμα (Mind - Body - Spirit), αντίστοιχο με το σύνθημα των Ολυμπιακών Αγώνων που είναι το Citius, Altius, Fortius (πιο γρήγορα, πιο ψηλά, πιο δυνατά). Το σύνθημα, λοιπόν, που υιοθέτησε η Διεθνής Παραολυμπιακή Επιτροπή (Ι.Ρ.Ο.) είναι το ΨΥΧΗ-ΣΩΜΑ-ΠΝΕΥΜΑ και μαζί με τα 3ΤΑΕ-ΓΟΥΚΣ θεωρούνται τα επίσημα σύμβολα της. Τα Τάε-Γουκς χρησιμοποιήθηκαν για πρώτη φορά σαν έμβλημα των αγώνων για αθλητές με αναπηρίες στους θερινούς Παραολυμπιακούς της Σεούλ (Νότια Κορέα), το 1988. Το έμβλημα αποτελούνταν από πέντε Τάε-Γουκς, σε συνδυασμό που παρέπεμπε στους Ολυμπιακούς κύκλους. Όταν το 1989 δημιουργήθηκε η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή, τα πέντε Τάε-Γουκς ενσωματώθηκαν στα σύμβολα της.
Ωστόσο, το 1991, η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή, για εμπορικούς λόγους, συνέστησε την αλλαγή του εμβλήματος, το οποίο στο εξής θα αποτελούνταν από τρία Τάε-Γουκς. Έκτοτε, οι Εθνικές Παραολυμπιακές Επιτροπές άρχισαν να τα χρησιμοποιούν στα λογότυπα των αθλητικών ομοσπονδιών τους.
Το Έμβλημα των Παραολυμπιακών Αγώνων του 2004
Είναι ένα στρογγυλό σχήμα με το χρώμα και τη ζεστασιά του ήλιου, πάνω στο οποίο μια λευκή γραμμή σχεδιάζει το προφίλ του κάθε ανθρώπου. Η φιγούρα στρέφεται προς τα εμπρός συμβολίζοντας την αισιοδοξία για το μέλλον. Το πορτοκαλί χρώμα θερμό και χαρούμενο, προαναγγέλλει την μεγάλη γιορτή που έρχεται. Ο ήλιος λειτουργεί σαν άμεση αναφορά στην Ελλάδα, τον τόπο διεξαγωγής των Παραολυμπιακών Αγώνων του 2004.
Το έμβλημα συμπληρώνεται με την αναγραφή του Αθήνα 2004-ΠΑΡΑΟΛΥΜΠΙΑΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ και φυσικά με τα τρία Τάε-Γουκς (τις τρεις σταγόνες) που είναι και το έμβλημα τηςΔιεθνούς Παραολυμπιακής Επιτροπής.
Η Έμπνευση της Μασκότ των Παραολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας 2004
Ο δημιουργός αναζήτησε μια εικόνα που θα εκφράζει τις τέσσερις αξίες των Παραολυμπιακών Αγώνων ΑΘΗΝΑ2004 την επιδίωξη, τη δύναμη, την έμπνευση και τη γιορτή. Ταυτόχρονα, θέλησε η μασκότ να αντιπροσωπεύει το μοναδικό χαρακτήρα της χώρας μας, που για πρώτη φορά θα φιλοξενήσει Παραολυμπιακούς Αγώνες το Σεπτέμβριο του 2004.
Την έμπνευση αυτή ο δημιουργός βρήκε στη θάλασσα, που ανέκαθεν έπαιζε κυρίαρχο ρόλο στη ζωή των Ελλήνων και έχει εμπνεύσει την ελληνική τέχνη με τη δυναμική και τη ρευστότητα της. Η θάλασσα έχει προσφέρει ανεξάντλητο υλικό για να δημιουργηθούν μύθοι και ήρωες που ξεπέρασαν την ανθρώπινη φύση και τις αδυναμίες τους προσφέροντας συγκίνηση και μεγάλες στιγμές.
Έτσι, εμπνευσμένος από την ελληνική θάλασσα και το όραμα των Παραολυμπιακών Αγώνων στην ανθρωπότητα κατέληξε:
Το όνομα του είναι Πρωτέας. Είναι ένας ιππόκαμπος, που έχει πάρει το όνομα του από μια αρχαία θεότητα της θάλασσας. Το όνομα του εμπεριέχει την έννοια της πρωτιάς που είναι η τελική επιδίωξη των Παραολυμπιακών αθλητών.
Κατηγορίες αθλητών των Παραολυμπιακών Αγώνων
Αθλητές με ακρωτηριασμό.
Η κατηγορία αυτή περιλαμβάνει αθλητές με μερική ή ολική απώλεια μιας τουλάχιστον βασικής άρθρωσης ή ενός τουλάχιστον μέλους (δηλαδή, απώλεια μέλους από τον αγκώνα/καρπό και κάτω ή από το γόνατο / αστράγαλο και κάτω).
Αθλητές με εγκεφαλική παράλυση.
Η κατηγορία αυτή αναφέρεται σε αθλητές με βλάβη εντοπιζόμενη σε τμήμα του εγκεφάλου που επηρεάζει το μυϊκό έλεγχο και προκαλεί διαταραχές στην κίνηση και τη στάση του σώματος.
Αθλητές με κάκωση του νωτιαίου μυελού.
Η κατηγορία αυτή περιλαμβάνει αθλητές με τουλάχιστον 10% μειωμένη δυνατότητα λειτουργίας στα κάτω άκρα, εξαιτίας τραυματισμού ή κάκωσης του νωτιαίου μυελού.
Les Autres.
Η κατηγορία αυτή περιλαμβάνει αθλητές οι οποίοι έχουν κάποια αναπηρία (π.χ. μυϊκή δυστροφία, νανισμό, σκλήρυνση κατά πλάκας) που προκαλεί κινητικές δυσλειτουργίες, και όσους δεν ανήκουν στις παραπάνω κατηγορίες.
Αθλητές με μερική ή ολική απώλεια όρασης.
Η κατηγορία αυτή περιλαμβάνει αθλητές οι οποίοι έχουν από μερική έως ολική απώλεια όρασης.
Αθλητές με νοητική υστέρηση.
Η κατηγορία αυτή περιλαμβάνει αθλητές με νοητική λειτουργία κάτω του μέσου όρου (δηλαδή με ΙQ κάτω του 70, ενώ το 100 αντιπροσωπεύει το μέσο όρο) που συνδυάζεται με περιορισμένες γνωστικές και κοινωνικές δεξιότητες. Επιπλέον, οι αθλητές πρέπει να έχουν περιέλθει σε αυτή την κατάσταση πριν από το 18° έτος της ηλικίας τους.
Τα 18 Παραολυμπιακά αθλήματα
Τα βασικά χαρακτηριστικά των 18 Παραολυμπιακών αθλημάτων έχουν ως εξής:
Αρση βαρών σε πάγκο
Βόλεϊ (καθιστών αθλητών)
Γκόλμπολ.
Ιππασία
Ιστιοπλοΐα
Κολύμβηση
Μπάσκετ (για αθλητές με αμαξίδιο / με νοητική υστέρηση)
Μπότσια
Ξιφασκία
Πινγκ-πονγκ
Ποδηλασία
Ποδόσφαιρο
Ράγκμπι με αμαξίδιο
Σκοποβολή
Στίβος
Τένις
Τζούντο
Τοξοβολία