Θάνατος από δίψα

Της Σοφίας Ιωάννου, Γιατροί Χωρίς Σύνορα Ελλάδας

Κάθε χρόνο, περισσότεροι από 2 εκατομμύρια άνθρωποι, στην πλειοψηφία τους παιδιά, πεθαίνουν από ασθένειες που προκαλούνται από την κακή ποιότητα του νερού! Η κακή υγιεινή και τα διαρροϊκά σύνδρομα δημιουργούν ένα εκρηκτικό σύνολο που εξακολουθεί να πλήττει τον πλανήτη. Περισσότεροι από 1 εκατομμύριο άνθρωποι χάνουν τη ζωή τους εξαιτίας της μαλάριας. Εκατομμύρια ακόμη από την ηπατίτιδα Α. Και σε όλες αυτές τις ανθρώπινες απώλειες, κοινός παρανομαστής είναι ένας. Το νερό...

Γνωρίζατε ότι σήμερα, 1,1 δισεκατομμύριο άνθρωποι δεν έχουν πρόσβαση σε καθαρούς υδάτινους πόρους και 2,4 δισεκατομμύρια άνθρωποι στερούνται βασικών μέσων υγιεινής; Οι άνθρωποι αυτοί αποτελούν ταυτόχρονα το πιο φτωχό κομμάτι του πληθυσμού της γης και την ίδια στιγμή, εκείνο που κατά συνέπεια, κουβαλά στις πλάτες του τις περισσότερες ασθένειες.

Κι ωστόσο, για όλους εμάς τους κατοίκους των ανεπτυγμένων χωρών, η χρήση του νερού αποτελεί ένα αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητας μας. Είδος αδιαπραγμάτευτο, δεδομένο. Ένα αγαθό πάντοτε στη διάθεση μας για να καλύψει βασικές ανάγκες: για ένα μπάνιο, για πόση, για το νοικοκυριό, για την καθαριότητα. Μόνο οι δυσοίωνες προοπτικές που κάνουν λόγο για λειψυδρία είναι ικανές να μας προβληματίσουν και να βάλουν φρένο στην υπερκατανάλωση του. Όντας συνηθισμένοι να έχουμε σε αφθονία αυτό το αγαθό, ξεχνάμε συχνά την πραγματική του αξία και τη σπουδαιότητα του στη ζωή όλων μας. Για τους εθελοντές των Γιατρών Χωρίς Σύνορα, το νερό -και μάλιστα το πόσιμο- αποτελεί αναντικατάστατο μέσο για την υγιεινή των πληθυσμών τους οποίους υποστηρίζουν με ανάλογα προγράμματα. Γιατί ένα πρώτο βήμα για την ανακούφιση της φτώχειας είναι μεταξύ άλλων, η αναγνώριση των πολλών παραγόντων που συμβάλλουν στη γέννηση της με βασικό αυτό της πρόσβασης των πληθυσμών σε καθαρούς υδάτινους πόρους, Μπείτε στα παπούτσια του...

Βάλτε τον εαυτό σας στη θέση ενός πρόσφυγα από τα Σκόπια. τη Σιέρα Λεόνε ή το Αφγανιστάν. Αναγκάζεστε να εγκαταλείψετε τη χώρας σας για να γλιτώσετε τον πόλεμο, τις σφαγές, τις διώξεις. Μετά από μια μακρινή διαδρομή και κάτω από επισφαλείς συνθήκες, φτάνετε στον τόπο προορισμού σας που δέχεται μεν να σας προσφέρει καταφύγιο αλλά δεν έχουν ληφθεί μέτρα για τη φιλοξενία σας. Προσπαθείτε λοιπόν να οργανώσετε τη ζωή σας και να επιβιώσετε. Δεδομένου ότι στον ίδιο χώρο συνωστίζονται και χιλιάδες άλλοι πρόσφυγες, γρήγορα θα τεθούν σοβαρά προβλήματα υγιεινής. Πώς αλλιώς μπορεί να γίνει, από τη στιγμή που σ' ένα χώρο με υπερπληθώρα ατόμων δεν υπάρχουν τουαλέτες και όλες οι ακαθαρσίες οδηγούνται από τα νερά της βροχής στη μοναδική πηγή άντλησης νερού που βρίσκεται στην περιοχή; Το νερό που θα πίνετε θα έχει ήδη μολυνθεί από βακτήρια και παράσιτα. Μετά από λίγες μέρες, διάφορες ασθένειες θα κάνουν την εμφάνιση τους: δυσεντερία, σαλμονέλα, τυφοειδής πυρετός, χολέρα. Οι θανατηφόρες επιδημίες προ των πυλών... Παλιές συνήθειες, δύσκολες αλλαγές. Είναι πολλοί οι λόγοι που ο πληθυσμός μιας χώρας δεν έχει πρόσβαση σε πόσιμο νερό και σε μέσα υγιεινής αλλά το πρόβλημα εστιάζεται κυρίως: στην άγνοια που έχουν οι άνθρωποι για τη σημασία του νερού και της υγιεινής στηζωή τους, στην αδυναμία τους να εφαρμόσουν τη γνώση στην πράξη καθώς και στην ανεπαρκή κρατική βοήθεια. Η εμπειρία των Γιατρών Χωρίς Σύνορα έχει αποδείξει ότι συχνά οι κάτοικοι στις αγροτικές περιοχές των αναπτυσσόμενων χωρών όπου και παρεμβαίνουν, αγνοούν τις πραγματικές επιπτώσεις που έχει ένα ανθυγιεινό περιβάλλον και η ελλιπής ή, η πολλές φορές, ανύπαρκτη εφαρμογή μεθόδων καθαριότητας στη ζωή των παιδιών τους. Έχει διαπιστωθεί ότι ακόμα κι αν εκπαιδεύσεις έναν πληθυσμό και τον παροτρύνεις να υιοθετήσει νέες πρακτικές στην καθημερινότητα του, είναι συχνά δύσκολο να τις εφαρμόσει καθώς είναι βαθιά ριζωμένες οι συνήθειες του λαού. «Το πιο δύσκολο κομμάτι στη δουλειά μας είναι να προσπαθήσεις να αλλάξεις νοοτροπίες και να «σπάσεις» προκαταλήψεις αιώνων», ακούς τους εθελοντές να λένε. Αλλά εδώ βρίσκεται το «κλειδί» για να τους βοηθήσεις να αλλάξουν τα δεδομένα της ζωής τους αλλά και η πρόκληση της δικής μας παρέμβασης.

Οι δραστηριότητες των ΓΧΣ
Με στόχο τη μείωση ανάπτυξης και εξάπλωσης των ασθενειών που σχετίζονται με την έλλειψη πρόσβασης σε πόσιμο νερό, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα Ελλάδας επικεντρώνουν τα προγράμματα τους στις ακόλουθες δραστηριότητες: εξυγίανση του νερού και διευκόλυνση πρόσβασης των πληθυσμών εκπαίδευση του ντόπιου ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού σε μεθόδους αποστείρωσης και υγιεινής εκπαίδευση των ντόπιων κοινοτήτων σε θέματα προσωπικής υγιεινής δημιουργία και ενθάρρυνση διατήρησης δομών εξυγίανσης νερού και αποχετευτικών δομών

Σήμερα, με προγράμματα στην Αιθιοπία, τη Ζάμπια, το Μαλάουι, την Ινδία, την Αρμενία, την Παλαιστίνη, τη Σερβία, το Λίβανο, τη Ρωσία, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα είναι εκεί, με προγράμματα ανθρωπιστικής βοήθειας και αγωνίζονται, εκτός των άλλων, ενάντια σ' έναν από τους πιο βασανιστικούς και απάνθρωπους θανάτους: το θάνατο από δίψα!