Ευβοϊκός

Ο Βόρειος Ευβοϊκός, έκτασης περίπου 400 τετρ. χιλιομέτρων, είναι ένας κλειστός κόλπος με μια βαθειά κεντρική λεκάνη και με στενό, ρηχό πέρασμα επικοινωνίας με την ανοικτή θάλασσα, με έντονα ρεύματα και παλινδρομική κίνηση των νερών. Ο Ευβοϊκός και ο Μαλιακός επικοινωνούν, αλληλοεπηρεάζονται μέσω του Διαύλου των Ωρεών. Ο Βόρειος και ο Νότιος Ευβοϊκός επικοινωνούν μέσω του πορθμού του Ευρίπου. ο Νότιος Ευβοϊκός επηρεάζεται περισσότερο από το Αιγαίο, ενώ το στενό της Αυλίδας μέχρι τον κόλπο του Ευρίπου δέχεται την επίδραση του Β. Ευβοϊκού. Αν και ο Ευβοϊκός μπορεί να αυτοκαθαρίζεται με την κίνηση των θαλάσσιων μαζών, οι δυνατότητες αυτοκαθαρισμού του δεν είναι απεριόριστες.

Οικολογική αξία περιοχών Β. Ευβοϊκού
Ένα μεγάλο τμήμα της παράκτιας ζώνης διατηρεί την υψηλή αισθητική και οικολογική αξία του. Οι υγρότοποι αποτελούν ένα σημαντικό ενδιάμεσο σταθμό στη μεταναστευτική οδό που συνδέει το δέλτα των ποταμών Αξιού - Λουδία - Αλιάκμονα με το δέλτα του Σπερχιού. Ο υγρότοπος αποτελείται από:

• Την λιμνοθάλασσα «Μεγάλο Λιβάρι» και δύο μικρά παραποτάμια δάση σπάνιου τύπου στο νοτιανατολικό άκρο της λιμνοθάλασσας.
• Το «Μικρό Λιβάρι» (δύο λιμνοθάλασσες).
• Το δέλτα του Ξιριά (Κάλας), δύο χιλιόμετρα ανατολικά από το «Μεγάλο Λιβάρι» καθώς και απομεινάρια ενός κάποτε μεγάλου, παραποτάμιου δάσους στη γειτονική τοποθεσία «Αγιος Νικόλαος». Υπάρχει ένας αριθμός πουλιών που παρατηρήθηκαν στους υγρότοπους της Βόρειας Εύβοιας όπως 6 είδη αρπακτικών και 43 είδη σπάνιων και προστατευόμενων πουλιών.

Οι υγρότοποι της Βόρειας Εύβοιας είναι πολύ σημαντική αναπαραγωγική περιοχή για την ενυδρίδα lutra lutra. Ο πληθυσμός της μπορεί να μην είναι υψηλός, αλλά είναι μάλλον σταθερός. Επίσης, ένας σημαντικός αριθμός αμφίβιων και ερπετών έχει παρατηρηθεί στην περιοχή.

Προβλήματα στον Β. Ευβοϊκό
Ο Ευβοϊκός είναι περιοχή έντονης ανθρώπινης δραστηριότητας, ιδιαίτερα η δυτική και η βόρεια ακτή του. Ο Ευβοϊκός είναι αποδέκτης λυμάτων και αποβλήτων, αλλά παραμένει και ιδανικός τόπος αλιευτικής δραστηριότητας. Αυτή η αντιφατική κατάσταση, από τη μια περιοχές ιδιαίτερης αισθητικής και οικολογικής αξίας, από τις καλύτερες της χώρας και από την άλλη - λίγα μόνο χιλιόμετρα μακρύτερα - προβληματικές περιοχές (όρμος Λάρυμνας, Ν. Λιμένας Χαλκίδας, λιμάνι Στυλίδας) είναι μια πρόσκληση για σχεδιασμό, παρεμβάσεις και ευαισθητοποίηση με στόχο τη συνολική προστασία και αναβάθμιση του Ευβοϊκού. Επιπλέον, τα όποια έργα γίνουν στο μέλλον θα πρέπει να πάρουν πολύ σοβαρά υπόψη τη σημασία και την αξία αυτού του Κόλπου.

Το σύστημα υγρότοπων του Βόρειου Ευβοϊκού αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα:

• Αποστράγγιση, μπάζωμα και άνοιγμα δρόμων για την ανάπτυξη εξοχικών κατοικιών.
• Σκάψιμο, μπάζωμα, αλλαγές στις εκβολές και διαταραχές στην υδρολογική σταθερότητα εξαιτίας των εγκαταστάσεων ιχθυοκαλλιεργειών.
• Παράνομο κυνήγι, ειδικά σπάνιων ειδών.
• Παρενόχληση των υδρόβιων πουλιών από τις εγκαταστάσεις των ιχθυοτροφείων και άλλες δραστηριότητες.

Τα προβλήματα του Ευβοϊκού

• Στο Β. Ευβοϊκό διαπιστώνονται επεμβάσεις στην παράκτια ζώνη από την οικιστική πίεση, τα μπαζώματα, τις κατασκευές λιμανιών - μόλων, τις εγκαταστάσεις φορτοεκφόρτωσης, τις αμμοληψίες, τις διανοίξεις δρόμων πάνω απο τις ακτές, λύματα. Ιδιαίτερα η επιβάρυνση παρατηρείται στο Νότιο λιμένα της Χαλκίδας, στην περιοχή «Μαρίνα Βούρκου», σε εγκολπώσεις, στο βορειότερο τμήμα του Νότιου Ευβοϊκού.
• Μία από τις πολυσύχναστες πλαζ της Χαλκίδας, την πλαζ Κουρέντι, διαπιστώθηκε ότι δεν είναι και τόσο καθαρή από άποψη της παρουσίας κολοβακτηριδίων. Ας σημειωθεί ότι στην παραλία κυματίζει ακόμα η γαλάζια σημαία «για την καθαρότητα των νερών». Εικάζεται η σύνδεση με το δίκτυο ομβρίων, που καταλήγει στη θάλασσα, αποχετευτικών αγωγών από γύρω κτίρια.
• Μια λιμνοθάλασσα στην περιοχή της Λιανής Αμμου έχει οικοπεδοποιηθεί ενώ ολόκληρος ο ορμίσκος χερσοποιείται.
• Η σκουριά από τη «Λάρκο» έχει καλύψει μια περιοχή 11 τετραγωνικών χιλιομέτρων. Ο όγκος της υπολογίζεται σε 4,4 εκατ. κυβικά μέτρα. Η σκουριά καταστρέφει τους πληθυσμούς του βυθού, ενώ τροφοδοτεί το νερό και τα επιφανειακά ιζήματα της περιοχής με βαρέα μέταλλα, όπως Νικέλιο, Κοβάλτιο, Σίδηρο, Χρώμιο. Τα κύρια μέταλλα της σκουριάς (Σίδηρος, Νικέλιο, Χρώμιο) βιοσυσσωρεύονται σε ψάρια και άλλους θαλάσσιους οργανισμούς στην περιοχή.
• Η διέλευση πολλών σκαφών κάθε είδους επιβάλλει συστηματικό έλεγχό τους για να αποτρέπεται η επιβάρυνση του κόλπου με πετρελαιοειδή, σκουπίδια, λύματα και απορρυπαντικά.