3ο Δημοτικό Σχολείο Χαλκίδας

Η εκδρομή στο Μουζάκι

Την Πέμπτη, 11 Δεκεμβρίου 1997, άρχισε η περιβαλλοντική εκδρομή του σχολείου μας, του 3ου Δημοτικού Χαλκίδας, που τόσο καιρό περιμέναμε. Συμμετείχαν σ' αυτήν τα παιδιά της Έκτης Τάξης, μερικά παιδιά της Πέμπτης και οι συνοδοί τους: ο Διευθυντής του σχολείου μας κύριος Μπασούκος Κώστας και οι δασκάλες της Έκτης και Πέμπτης τάξης Δρακοπούλου Φλώρα και Μάγκου Ζαχαρούλα. Ύστερα από 5 1/2 ώρες περίπου, διαβάσαμε στην πινακίδα τη λέξη «Μουζάκι».

Το Μουζάκι είναι μια κωμόπολη του Ν. Καρδίτσας με 5.000 κατοίκους και βρίσκεται στη νοτιοδυτική άκρη του θεσσαλικού κάμπου σε υψόμετρο 120 μ. περίπου. Το όνομά του οφείλεται στο χριστιανό ορθόδοξο Αλβανό Μουζάκη που εγκαταστάθηκε εκεί στις αρχές του 14ου αιώνα.

Το απόγευμα της ίδιας μέρας ξεκινήσαμε για την πρώτη μας περιήγηση στις όχθες του ποταμού Πάμισου που πηγάζει από τα Αγραφα και λέγεται και «Μπλιούμης». Περπατώντας παρατηρήσαμε τα βουνά από ασβεστολιθικά πετρώματα, τους φλίσχους, όπου παλιά φώλιαζαν αγριοπερίστερα και σήμερα μόνο γεράκια. Στα βουνά αυτά σχηματίζονται πολλές σπηλιές. Σε μια τέτοια σπηλιά της περιοχής γεννήθηκε ο ήρωας του 1821 Γεώργιος Καραϊσκάκης, ο γιος της Καλογριάς, κοντά στο μοναστήρι του Αγίου Γεωργίου που ύψωσε τη σημαία της επανάστασης στα Τζουμέρκα και στ' Αγραφα και σημείωσε μεγάλες νίκες.

Πλησιάζοντας στον Πάμισο είδαμε το χώρο όπου θα κατασκευαστεί το φράγμα Μουζακίου που θα χρησιμοποιηθεί για την ύδρευση και άρδευση της περιοχής. Παρατηρήσαμε πολλά φυτά με θεραπευτικές ιδιότητες όπως ο αλίσφακας. Στην περιοχή αυτή, λέει η μυθολογία, τριγύριζε ο γιατρός Ασκληπιός και μάζευε βότανα για τα γιατροσόφια του.

Το επόμενο πρωινό, Παρασκευή 12 Δεκεμβρίου, ξεκινήσαμε για να γνωρίσουμε την τεχνητή λίμνη Πλαστήρα και το υδροηλεκτρικό εργοστάσιο του Μέγδοβα. Καθώς ανεβαίναμε προς τις χιονισμένες κορυφές της Πίνδου, αφήναμε αριστερά μας το θεσσαλικό κάμπο: μια απέραντη καταπράσινη θάλασσα σε όλες τις αποχρώσεις του πράσινου. Τα κύρια προϊόντα του είναι βαμβάκι, καλαμπόκι, σιτάρι, ζαχαρότευτλα, κηπευτικά. Πόσο νερό χρειάζεται άραγε αυτή η έκταση για να ποτιστεί; Σωστά ο Νικόλαος Πλαστήρας που γεννήθηκε στο Μορφοβούνι, χωριό του Νομού Καρδίτσας, σπουδαίος στρατιωτικός και πολιτικός άνδρας, οραματίστηκε και δρομολόγησε τη δημιουργία της τεχνητής λίμνης του Ταυρωπού.

Ύστερα από 1/2 ώρα μαγευτικής διαδρομής ανάμεσα σε έλατα, καστανιές και βελανιδιές συναντήσαμε την πανέμορφη λίμνη. Σταματήσαμε στο Νεοχώρι, χωριό με μαγευτική θέα, με υψόμετρο 800 μ. Εδώ βρίσκεται ο τουριστικός ξενώνας «Αγνάντι» απ' όπου το καλοκαίρι περνούν χιλιάδες παραθεριστές. Δωμάτια ενοικιάζονται και στα γύρω χωριά και όλη η περιοχή αναπτύσσεται τουριστικά. Στη λίμνη υπάρχουν δυο πλαζ όπου μπορεί κανείς να κολυμπήσει ή να κάνει θαλάσσια σπορ. Εντύπωση μας έκαναν τα κτίρια που κτίστηκαν σύμφωνα με την παραδοσιακή αρχιτεκτονική.

Συνεχίζοντας το δρόμο μας για το υδροηλεκτρικό εργοστάσιο, συναντήσαμε μια εγκατάσταση όπου εκτρέφονται άλογα για ιππασία. Απέναντί μας υψώνονται τα μοναστήρια της Κορώνας (κρυφό σχολείο στα χρόνια της Τουρκοκρατίας) και της Πελεκητής. Στο εργοστάσιο μας εντυπωσίασαν οι εγκαταστάσεις της ΔΕΗ που άρχισαν να λειτουργούν το 1960. Ο μηχανικός μας εξήγησε ότι το νερό της λίμνης πέφτοντας με δύναμη πάνω στους υδροστρόβιλους, βάζει σε κίνηση τις ηλεκτρογεννήτριες και έτσι παράγεται ηλεκτρικό ρεύμα που μπαίνει στη συνέχεια στο Εθνικό Δίκτυο με ετήσια παραγωγή 260.000.000 KWH (κιλοβατώρες). Το νερό στη συνέχεια περνά στην αναρρυθιστική λίμνη, καθαρίζεται στα διυλιστήρια και χρησιμοποιείται για ύδρευση και άρδευση.

Στην επιστροφή μας περάσαμε από το χωριό Ανθοχώρι και Κρυοπηγή όπου γίνεται βιολογική γεωργία δηλαδή χωρίς χημικά λιπάσματα και φυτοφάρμακα. Έτσι η υγεία μας προστατεύεται και διατηρείται η τροφική αλυσίδα (έδαφος - ζώα - φυτά - άνθρωπος). Τα προϊόντα αυτά γίνονται ανάρπαστα στις λαϊκές αγορές. Το μειονέκτημά τους είναι ότι η παραγωγή είναι πολύ περιορισμένη.

Ο απέραντος θεσσαλικός κάμπος παλιά ανήκε σε λίγους μεγαλοκτηματίες, τους τσιφλικάδες, ενώ οι φτωχοί κολίγοι δεν είχαν καθόλου γη. Ένας τσιφλικάς της περιοχής ήταν και ο Χριστάκης Ζωγράφος. Ύστερα ήρθε η αγροτική επανάσταση και τα τσιφλίκια ξαναμοιράστηκαν δίκαια.
Περνώντας τα χιλιάδες στρέμματα της Θεσσαλικής πεδιάδας καταλαβαίνουμε πόση αξία έχει το νερό για τους ανθρώπους που ζουν εδώ. Τον καιρό της ξηρασίας οι άνθρωποι κατέφευγαν σε θεϊκές δυνάμεις για να σωθούν. Μια παράδοση λέει για την Βερβερίτσα που παρακαλεί το θεό να βρέξει. Ντύνουν ένα παιδί βερβερίτσα και το γυρίζουν στα σπίτια λέγοντας:

Βερβερίτσα περπατεί
το θεό παρακαλεί:
- Θε μου, βρέξε μια βροχή
μια βροχή βασιλική
στα σιτάρια, στα κριθάρια
στου χωριού τα παρασπόρια.

Απ' όπου περνούσε η Βερβερίτσα έβγαιναν με κουβάδες και της έριχναν νερό. Επίσης έκαναν λιτανείες, πήγαιναν με τον παπά στα χωράφια και έψελναν για να βρέξει. Παλιότερα η αξιοποίηση του νερού γινόταν με τους νερόμυλους και τις «δριστέλες» ή νεροτριβιές που χρησιμοποιούσαν για το πλύσιμο των ρούχων.

Γυρίσαμε εντυπωσιασμένοι απ' όσα είδαμε και ακούσαμε καθώς και από την υπέροχη φιλοξενία και ξενάγηση από τους δασκάλους του Περιβαλλοντικού Κέντρου. Κρατήσαμε το Μουζάκι βαθιά στην ψυχή μας και υποσχόμαστε σύντομα να ξανάρθουμε.

Μάγκου Ζαχαρούλα