Όλο ευχάριστες εκπλήξεις μας επιφυλάσσει ο παπα-Νίκος (Δανέλλης), ιερέας του Αγίου Νικολάου Ψαχνών. Αυτή κι αν είναι έκπληξη! Ένα ολόκληρο μουσείο έστησε ο άοκνος ιερέας, σε ασύλληπτο χρόνο. Πρόκειται για το «Λαογραφικό και Εκκλησιαστικό Μουσείο», που στεγάζεται στο Πνευματικό Κέντρο της τοπικής εκκλησίας. Απόδειξη τρανή ότι υπάρχει και η άλλη αντίληψη, αυτή που αποδεικνύει εμπράκτως ότι η εκκλησία μπορεί να είναι ταυτόχρονα και παράγοντας πολιτισμού, μέσω της ελεύθερης σκέψης και της δημιουργικότητας των φωτισμένων εκπροσώπων της.
Από χρόνια ο παπα-Νίκος είχε συλλάβει την ιδέα και αθόρυβα συγκέντρωνε παλιά αντικείμενα, κυρίως από την ιδιαίτερη πατρίδα του, τις Μαρκάτες. Σήμερα, όλα τα αντικείμενα - εκθέματα έχουν τοποθετηθεί σε μια πολύ μεγάλη αίθουσα του Πνευματικού Κέντρου Κέντρου και πολύ σύντομα, μετά από λεπτομερή καταγραφή και ταξινόμηση, θα παρουσιασθούν στο κοινό. Το 90% των εκθεμάτων προέρχονται από την προσωπική συλλογή του παπα-Νίκου, ενώ το 10% από κατοίκους των Ψαχνών, που ανταποκρίθηκαν στην έκκληση του ιερέα. Το σύνολο των εκτιθεμένων αντικειμένων είναι περίπου 200! Απίστευτος αριθμός!
Σε ένα τμήμα του μουσείου φιλοξενούνται εκκλησιαστικά αντικείμενα: ιερά σκεύη, εικόνες, μανουάλια, επιτάφιοι, λάβαρα, εσταυρωμένοι, ευαγγέλια, δισκοπότηρα, κηροπήγια, ξυλόγλυπτα κ.λ.π., που η ηλικία τους φτάνει μέχρι και τα 180 χρόνια.
Ο υπόλοιπος χώρος του μουσείου είναι «πλημμυρισμένος» με παλαιά αντικείμενα οικιακής και επαγγελματικής χρήσης, περισσότερο ή λιγότερο σπάνια. Από γεωργικά εργαλεία, συναντάμε ξύλινα αλέτρια, φτυάρια και τσάπες, κλαδευτήρια, δρεπάνια, τσεκούρια, δόκανα, σφήνες, κασμάδες, δικέλια, σβάρνες... Επίσης, ξυλουργικά εργαλεία, όπως πλάνες, σκορπέλα, τρυπάνια, ράσπες, σφιγκτήρες κ.ά. Εργαλεία μελισσοκομίας, όπως πρέσες για μέλι, μελισσομάχαιρα, μάσκες. Κι ακόμα, υπάρχουν ξύστρες, κέντες, κεφαλαριές, λαιμαριές, σαμάρια, ζυγοί, κουδούνες. Παρά πολλά είναι και τα είδη οικιακής χρήσης: βαρέλες αποθήκευσης τυριού και σιταριού, παγούρια ξύλινα, σκάφες για ζύμωμα, παλάντζες, φανάρια, λάμπες, ταψιά, τηγάνια, μπακράτσια, τεντζερέδια, πήλινες τσουκάλες, στάμνες και πιατικά, γυαλικά, καβουρντιστήρια, κάδοι για βούτυρο, σκαφίδια, πλαστήρια, χερόμυλοι, ζυγαριές, λυχνάρια, γουδιά, σίδερα σιδερώματος, κόσκινα, νιπτήρες, χωνιά, τορβάδες, μαστραπάδες, σιδεροστιές, μαγκάνια, σχάρες, πλύστρες. Εκτίθεται επίσης ένας παλιός και καλοδιατηρημένος αργαλειός, υφαντά, κιλίμια, κουρελούδες, ταγάρια, χτένια, αδράχτια, σφοντύλια, τυλιγάδια, σαΐτες, ανέμες, ρόκες. Αλλα σημαντικά εκθέματα είναι τα πιθάρια, τα καντάρια, οι φουφούδες, τα κοφίνια, οι κόπανοι, τα παλιά όπλα και τόσα ακόμη, που θα χρειάζονταν πολλές σελίδες μόνο για να τα αναφέρουμε. Και δεν πρέπει να παραλείψουμε την εξαιρετική συλλογή από παλιές φωτογραφίες της περιοχής μας.
Όλα αυτά, με την προσωπική δουλειά ενός ανθρώπου, με το φιλότιμο αγώνα του και τη βαθιά του πίστη στην ιερότητα και την παιδευτική αξία της παράδοσης. Είναι ένα ευλογημένο μουσείο το μουσείο του Πνευματικού Κέντρου της Εκκλησίας των Ψαχνών. Είναι μεγάλη η συγκίνησή μας και η ανάγκη να ευχαριστήσουμε από καρδιάς τον παπα-Νίκο, ο οποίος, και μέσω του περιοδικού μας, κάνει έκκληση σε όλους μας, αν έχουμε κάποια σημαντικά παλαιά αντικείμενα, να τα σώσουμε και να τα «αξιοποιήσουμε», προσφέροντάς τα στο Μουσείο μας!
Της Κερασίας και Αλίκης Πασσαλή