Οι κοινωνίες μπορούν και πρέπει να σχεδιάζουν το μέλλον του τόπου μας

Ολοένα και περισσότερο απασχολεί τους κατοίκους του πλανήτη μας, αλλά και τις κυβερνήσεις των κρατών του, το μεγάλο θέμα των κλιματικών αλλαγών. Η επιστημονική κοινότητα, που έχει ασχοληθεί με το πρόβλημα, θεωρεί πως η αλόγιστη χρήση ενεργειακών πόρων και ιδιαίτερα των ορυκτών καυσίμων ευθύνεται για το φαινόμενο του θερμοκηπίου, την υπερθέρμανση της γης, τα έντονα καιρικά φαινόμενα και τις κλιματικές αλλαγές. Με παγκόσμιες συνθήκες τέθηκαν στόχοι για τη μείωση των εκπομπών που προκαλούν τα φαινόμενα αυτά και ιδιαίτερα του CΟ2.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση, στην πρόσφατη σύνοδο κορυφής, αποφάσισε να προχωρήσει σε δραστικά μέτρα για τον περιορισμό εκπομπών CΟ2, με τον καθορισμό αυστηρών προδιαγραφών για κινητήρες αυτοκινήτων και τον καθορισμό στόχου κάλυψης του 20% της πρωτογενούς ενέργειας από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ).

Στις κατευθύνσεις αυτές αναμένεται να κινηθεί και η χώρα μας. Ήδη όλα τα κόμματα του κοινοβουλίου έχουν εκφραστεί θετικά στην αξιοποίηση των ΑΠΕ και στον περιορισμό της χρήσης ορυκτών καυσίμων.

Ο νομός μας είναι από τις πλούσιες περιοχές της χώρας σε αιολικό δυναμικό. Η αξιοποίησή του, όμως, χρειάζεται μεγάλη προσοχή. Η εμπειρία μας είναι τραυματική. Η άναρχη ανάπτυξη των Αιολικών Πάρκων στην Καρυστία αποτελεί κακό προηγούμενο και τα εναέρια δίκτυα μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας, από τους τόπους παραγωγής στους υποσταθμούς (Υ/Σ), δημιουργούν πολλαπλά προβλήματα στις καλλιέργειες. Σε πολλές περιπτώσεις αλλοιώθηκε σημαντικά το τοπίο και αποδυναμώθηκαν άλλες αναπτυξιακές προοπτικές.

Το ανταποδοτικό τέλος υπέρ των ΟΤΑ, που θεσπίστηκε μετά από αγώνες μας και ανέρχεται σε 3% επί των εισπράξεων, δεν είναι αρκετό ούτε ικανό να αντιμετωπίσει τις αρνητικές επιπτώσεις που δημιουργήθηκαν.

Οι αντιδράσεις των τοπικών κοινωνιών ήταν επόμενο να προκύψουν από την κατακτητική λογική των επενδυτών και τις αρνητικές επιπτώσεις που είχε η άναρχη ανάπτυξη των αιολικών πάρκων.

Γι' αυτό και απαιτήθηκε ειδικός χωροταξικός σχεδιασμός με συμμετοχή των τοπικών κοινωνιών. Ο χωροταξικός σχεδιασμός θεωρήθηκε αναγκαίος και το Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ), με αποφάσεις του, ακύρωσε πολλές διοικητικές πράξεις (Αποφάσεις Γενικών Γραμματέων Περιφέρειας).

Αυτό ανάγκασε και την κυβέρνηση να προχωρήσει στην κατάρτιση Ειδικού Χωροταξικού Πλαισίου Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ), που είχε τεθεί από 1/2/07 σε δημόσια διαβούλευση.

Με βάση το Ειδικό Χωροταξικό Πλαίσιο ΑΠΕ, που καταρτίστηκε ερήμην των ΟΤΑ, προβλέπεται νια την Εύβοια: Η ένταξη 10 ΟΤΑ σε περιοχές αιολικής προτεραιότητας.

Σύμφωνα με το Ειδικό Χωροταξικό Πλαίσιο ΑΠΕ, προβλέπεται η εγκατάσταση 1,05 τυπικής μονάδας (Ανεμογεννήτρια 2 Μw, με άνοιγμα πτερυγίων 85 μέτρων), ανά 1.000 στρέμματα (1 τετραγωνικό χιλιόμετρο). Στην Κάρυστο και τη Σκύρο, λόγω τουριστικού ενδιαφέροντος, μειώνονται οι εγκαταστάσεις Ανεμογεννητριών σε 0,53 τυπικής μονάδας (2 ΜW) ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο.

Με βάση αυτή την πρόβλεψη στην Εύβοια και τη Σκύρο μπορούν να εγκατασταθούν Αιολικά Πάρκα συνολικής ισχύος 4.087,6 ΜW, εκ των οποίων στο Δήμο Διρφύων 716,9 ΜW.

Είναι θετικό ότι ο Δήμος Διρφύων ασχολήθηκε άμεσα με το Ειδικό Χωροταξικό Πλαίσιο ΑΠΕ και τοποθετήθηκε ξεκάθαρα γύρω απ' το θέμα.

Χρειάζεται, όμως, να υπάρξουν αποφάσεις και των άλλων Δήμων και ευρύτερος συντονισμός, προκειμένου να πετύχουμε:

1. Την καθοριστική συμμετοχή των πρωτοβάθμιων ΟΤΑ (ΔΗΜΩΝ - ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ) και ευρύτερα των τοπικών κοινωνιών, στον καθορισμό των περιοχών εγκατάστασης των Αιολικών Πάρκων. Η σύμφωνη γνώμη τους, να αποτελεί προϋπόθεση για τη σημειακή χωροθέτησή τους, προκειμένου έτσι να διασφαλιστεί η πολύπλευρη ανάπτυξη (οικιστική - τουριστική κλπ.) και η αξιοποίηση όλων των δυνατοτήτων του κάθε Ο.Τ.Α..

2. Την Υπογειοποίηση των δικτύων μεταφοράς της ηλεκτρικής ενέργειας από τα Αιολικά Πάρκα μέχρι τους Υ/Σ Υψηλής Τάσης.

3. Η αξιοποίηση της Αιολικής Ενέργειας, που αποτελεί σημαντικό τοπικό ανανεώσιμο πόρο, να γίνεται πρωτίστως από μεικτά επενδυτικά σχήματα (Αναπτυξιακές Επιχειρήσεις ΟΤΑ + Δημότες + κάτοικοι ευρύτερης περιοχής κλπ.). Η παρέμβαση μας πρέπει να είναι δυναμική. Διαφορετικά, θα βλέπουμε τους επενδυτές να αξιοποιούν- εκμεταλλεύονται, με βάση το δικό τους σχεδιασμό, τον ανανεώσιμο πόρο του τόπου μας, σε βάρος, μάλιστα, άλλων αναπτυξιακών δυνατοτήτων. Σ' αυτή την περίπτωση αυτοί μεν θα καρπώνονται τον τοπικό πόρο με αποδόσεις στα ίδια κεφαλαία τους, που φτάνουν και ξεπερνούν το 30% το χρόνο, οι δε Ευβοείς, πέρα από το ανταποδοτικό τέλος, θα εισπράττουν και τις αρνητικές επιπτώσεις με ότι αυτό συνεπάγεται.