Λέξεις και φράσεις παροιμιώδεις

Έβαλε το κεφάλι του στον ντορβά
Ο ντορβάς είναι το «ταγάρι» όπως αλλιώς λέγεται το σακούλι, μέσα στο οποίο οι χωρικοί (στον καιρό μας έγινε μόδα να το κρεμάνε και οι γυναίκες των πόλεων στον ώμο τους), έβαζαν διάφορα πράγματα.

Στη βυζαντινή εποχή, όταν οι νησιώτες πιάνανε κανένα ληστή, εγκληματία, πειρατή, του κόβανε το κεφάλι, το βάζανε μέσα σ' ένα ντορβά, παστωμένο, για να μη βρομάει και το στέλνανε στην Κωνσταντινούπολη. Το έθιμο αυτό έμεινε αργότερα και επί Τουρκοκρατίας, αλλά και στα πρώτα ελληνικά μετά την επανάσταση χρόνια, τότε που υπήρχαν πολλοί ληστές. Όταν ο επικηρυγμένος σκοτωνότανε από άλλο άτομο, αυτός που του έκοβε το κεφάλι, τό βαζε σε ντορβά (και τορβά - τούρκικα. TORBA= μικρός σάκος), το παρέδιδε στις αρχές κι έπαιρνε την επικήρυξη, την αμνηστία, αν ήταν κι αυτός ληστής. Για να επικηρυχτεί, λοιπόν, κανείς σήμαινε πως εκτέθηκε πολύ απέναντι στις αρχές, τόσο, που να καταντήσει το κεφάλι του, αν τον πιάσουν, στο ντορβά.

Λέγεται για κάποιον που τα παίζει όλα για όλα.

****

Έχει μπάρμπα στην Κορώνη.
Η παροιμία αυτή βγήκε από τη γειτονική πολιτεία της Μεθώνης, την Κορώνη, που κι αυτή είχε μεγάλο πλούτο και δύναμη.

Είναι γνωστό, πως γενικός διοικητής του Μωριά, στα χρόνια της Τουρκοκρατίας, ήταν ο πασάς της Τριπολιτσάς. Όλοι οι τοπικοί διοικητές, οι μπέηδες των άλλων πόλεων, ήταν πιο κάτω απ' αυτόν. Ο μόνος που αποτελούσε εξαίρεση ήταν ο μπέης της Κορώνης, γιατί, σύμφωνα με απαράβατο έθιμο, στην Κορώνη έστελναν για μπέη πάντα ένα στενό συγγενή του Σουλτάνου.

Έτσι, ο μπέης της Κορώνης, διοικητικά, υπαγόταν βέβαια στον πασά της Τριπολιτσάς, ουσιαστικά όμως, τον επηρέαζε σημαντικά και δεν τολμούσε ο πασάς να του αρνηθεί κανένα ρουσφέτι.

Έτσι, όποιος είχε καμιά σοβαρή υπόθεση στην Τρίπολη ή είχε κανένα άλλο ζήτημα που επρόκειτο να λυθεί από τον πασά της Τριπολιτσάς και τύχαινε να συγγενεύει με κανένα Κορωναίο προύχοντα, κατέφευγε σ' αυτόν, εκείνος μεσίτευε στον μπέη της Κορώνης, με την προσφορά βέβαια πλούσιων δώρων.

Ο μπέης της Κορώνης, έδινε τότε ένα σημείωμα για τον πασά της Τριπολιτσάς και η δουλειά τις περισσότερες φορές τελείωνε.

Την έκφραση αυτή τη μεταχειριζόμαστε για εκείνον που έχει μεγάλα μέσα και καταφέρνει τις δουλίτσες του.