Γυναίκα και Τοπική Αυτοδιοίκηση

Η ανθρώπινη κοινωνία στη μακραίωνη ζωή της πέρασε από διάφορες μορφές διοίκησης και αυτοδιοικητικής οργάνωσης.

Η Τ.Α. είναι ένας αντιπροσωπευτικός θεσμός που οργανικά είναι ενταγμένος στο διοικητικό μηχανισμό του κράτους. Έχει όμως ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, όπως σχετική αυτοτέλεια, άμεση επαφή και επικοινωνία με τους δημότες, και κάτω από ορισμένες προϋποθέσεις μπορεί να παίξει ουσιαστικό ρόλο σε μια ανάπτυξη που επίκεντρο θα έχει τον άνθρωπο.

Δυστυχώς σήμερα η Τ.Α. λειτουργεί δήθεν "εν ονόματι της κοινωνίας" Λειτουργεί ως υπερφορέας, ως υπερσωματείο της Τοπικής κοινωνίας. Κάποιοι τη θέλουν κλειστό σύστημα διοίκησης τεχνοκρατών και άλλων που θεωρούν τους εαυτούς τους ικανούς να τα λύνουν όλα. Λειτουργεί ως δεκανίκι της εκάστοτε κυβέρνησης. Όμως οι οικονομικοί της πόροι από τον κρατικό προϋπολογισμό αποστραγγίζονται, τεράστια ποσά (μετρημένα σε τρις) χρωστάει η κυβέρνηση στους ΟΤΑ, που μεθοδευμένα επιβάλλουν επιπρόσθετη φορολογία στους δημότες (ανταποδοτικά τέλη, ΤΑΠ...). Μετατρέπουν τους Δήμους σε επιχειρήσεις με ανταπόδοση οικονομική σε όλες τις παρεχόμενες υπηρεσίες, με τις δυνατότητες οικονομικής συνεργασίας και με ιδιώτες.

Παράλληλα συνεχίζεται η προπαγάνδα για τη δυνατότητα επίλυσης κάθε ζητήματος της Τ.Α. με τα διάφορα προγράμματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η ανυπαρξία όμως προγραμματισμού, η απουσία συντονισμού των ΟΤΑ, η ανύπαρκτη κρατική βοήθεια "επιτρέπουν" στις διάφορες ιδιωτικές επιχειρήσεις να παίρνουν και να διαχειρίζονται αυτά τα προγράμματα, διευκολύνοντας και την αντίληψη ότι όποια ανάπτυξη θα έρθει, θα οφείλεται στην Ε.Ε.

Σ' αυτές λοιπόν τις συνθήκες καλείται η Τ.Α. να αναδείξει και να παλέψει προβλήματα της περιοχής της, που απασχολούν όλους τους δημότες αλλά και γενικότερα όλο τον κόσμο. Το ερώτημα είναι: Τι σχέση έχουν όλα αυτά με τη γυναίκα και τι ρόλο μπορεί να παίξει η ίδια σ' όλα αυτά;

Όλοι οι τομείς της Τ.Α. έχουν σχέση με τη γυναίκα και την ποιότητα της ζωής της: Το περιβάλλον, η πολεοδομία, το κυκλοφοριακό, η μόρφωση, η υγεία, ο πολιτισμός, ο αθλητισμός, η εργασία - ανεργία, κοινωνική πολιτική, ειρήνη. Οι γυναίκες βιώνουν πιο πιεστικά όλα αυτά τα προβλήματα. Η Τ.Α. είναι μια καθημερινή μικρογραφία των προβλημάτων που τις απασχολούν εδώ βρίσκεται και η αμφίδρομη σχέση "Τ.Α. - γυναίκα - Τ.Α.".

Μια Τ.Α. που θέλει να υπηρετεί τα συμφέροντα των δημοτών της πρέπει και μπορεί:

- Να διεκδικήσει κρατική επιχορήγηση για τη δημιουργία και λειτουργία

• βρεφονηπιακών σταθμών (για τους οποίους δε θα επιβαρύνονται οικονομικά οι γονείς)
• κέντρων δημιουργικής απασχόλησης των παιδιών
• κέντρων υπερηλίκων και ατόμων με ειδικές ανάγκες.

Η έλλειψη όλων αυτών τις γυναίκες επιβαρύνει περισσότερο, που άλλες από αυτές τις κλείνει στο σπίτι με συρρίκνωση του οικογενειακού εισοδήματος, άλλες τις ωθεί στην ημιαπασχόληση κι άλλες τις ρίχνει εντελώς στην ανεργία.

Η ανεργία των γυναικών είναι διπλάσια σε σχέση με αυτή των ανδρών. Η γυναίκα είναι πρώτη στη φτώχεια, στην ανεργία, στον αναλφαβητισμό, στις νέες μορφές εργασίας, χωρίς κοινωνική ασφάλιση και κοινωνικές παροχές. Παρόλο που οι γυναίκες αποτελούν το 51% της παγκόσμιας πηγής ανθρώπινου δυναμικού, ικανοτήτων και ταλέντων οδηγούνται σε κοινωνικό αποκλεισμό.

Μια Τ.Α. που θέλει να υπηρετεί τα συμφέροντα των δημοτών της πρέπει:

- Να αξιώνει την αναβάθμιση της Δημόσιας Παιδείας

- Να λειτουργεί

• Κέντρα οικογενειακού Προγραμματισμού για την ενημέρωση και στήριξη των νέων ζευγαριών (προσφέρουν βοήθεια γύρω από θέματα όπως πρόληψη κι αποφυγή ανεπιθύμητων κυήσεων - καθορισμός των παιδιών στην οικογένεια - γέννηση υγιών παιδιών - χρόνος γέννησης σε σχέση με την ηλικία των γονιών - στειρότητα - υιοθεσία - σεξουαλική αγωγή - άγαμη μητέρα κ.ά.).
• Δημοτικά ιατρεία πρόληψης ασθενειών (pap- έιτζ κ.λ.π.) πάντα με τις ανάλογες επιχορηγήσεις από το Υπ. Υγείας. Η πρόληψη εξάλλου κοστίζει λιγότερο από τη θεραπεία.

Οι γυναίκες που είναι ταγμένες για την αναπαραγωγή του είδους, χρειάζονται φροντίδα για τη σωματική και ψυχική τους υγεία, όχι γιατί είναι αδύναμες ή ασθενικές, αλλά γιατί πρέπει να έρθουν στον κόσμο γερά και επιθυμητά παιδιά από γερούς και κατά το δυνατόν ευτυχισμένους γονείς.

• Σχολές γονέων και εφήβων (σ' αυτή την πολυπλοκότητα επίδρασης από πολλούς παράγοντες ή "επικοινωνία" με τους νέους καθίστανται δύσκολη).

Ο καθένας αντιλαμβάνεται βέβαια ότι η έλλειψη όλων αυτών των μέτρων στις γυναίκες έχει τις μεγαλύτερες αρνητικές επιπτώσεις, γιατί αυτή ασχολείται περισσότερο με τα παιδιά και γιατί αυτή χρειάζεται βοήθεια για την ανάπτυξη της προσωπικότητας και της αυτοεκτίμησης.

- Να συνεργάζεται με τους αρμόδιους κρατικούς και κοινωνικούς φορείς (θεραπευτικές κοινότητες - ΕΣΥΝ) για τη βοήθεια στην πρόληψη των ναρκωτικών.

- Να συμβάλει στη διατήρηση και εξέλιξη του πολιτισμού μας (με βάση ανθρωπολογικές έρευνες οι γυναίκες δημιούργησαν την αρχή της ανθρώπινης κοινωνίας, δημιούργησαν τη γλώσσα δηλ. την προϋπόθεση για την εξέλιξη του πολιτισμού). Ο πολιτισμός δεν είναι απλά υπόθεση ψυχαγωγίας αλλά η ουσία, η ταυτότητα, ενός λαού.

Σε πολλούς δήμους δεν υπάρχει ούτε καν ένα πολιτιστικό κέντρο, όπως δεν υπάρχουν χώροι άθλησης της νεολαίας, γυμναστήριο νέων και γυναικών κ.ά.

Για όλα τα προαναφερθέντα προβλήματα λογικό είναι οι γυναίκες να θέλουν

- Τ.Α. διεκδικητική, αγωνιστική, που θα συμβάλλει στην καταπολέμηση των σύγχρονων φαινομένων της κοινωνικής αποξένωσης, της αδιαφορίας για την πολιτική, της κοινωνικής αποστράτευσης, της φυγής σε ατομικές λύσεις.

- Τ.Α. που σε συνεργασία με τις οργανωμένες κοινωνικές δυνάμεις της περιοχής (συλλόγους - κόμματα κ.λ.π.) θα στραφεί σε συλλογικές μορφές δράσης, θα δημιουργεί κοινωνικά αντισώματα στις ποικίλες ξενόφερτες αντιλήψεις και στα πρότυπα ζωής.

- Τ.Α. που δε θα στηρίζει κάθε άνωθεν επιταγή, αλλά με τη σωστή ενημέρωση θα αναδεικνύει την αγωνιστική διέξοδο με λαϊκή συμμετοχή.

- Τ.Α. που θα προασπίζεται την ΕΙΡΗΝΗ, γιατί πολιτισμός, ειρήνη κι ανθρωπιά είναι έννοιες συνυφασμένες.

Είναι αλήθεια πρόκληση ιδιαίτερα για τις γυναίκες που φέρνουν τη ζωή στον κόσμο να πληρώνουν, με δήθεν ειρηνευτικές διαδικασίες, το θάνατο, τον ξεριζωμό, την προσφυγιά, τους βιασμούς, την πορνεία, το χαμό των οικογενειών τους, το χαλασμό των σπιτιών τους και της πατρίδας τους (δυστυχώς η Ελληνίδα έχει πικρή ιστορική πείρα).

- Και τέλος Τ.Α. που θα βοηθήσει ν' απεγκλωβιστεί η γυναίκα από το μικρόκοσμο του σπιτιού τους και θα τη βοηθήσει ν' αντισταθεί στη νοοτροπία να ξαναγυρίσει πίσω στο σπίτι και στον παραδοσιακό της ρόλο.

Φυσικά δε χρειάζεται να καλλιεργεί κανείς αυταπάτες γιατί όποια και να είναι η Τ.Α. την επόμενη των εκλογών δε θα λυθούν αυτόματα και τα προβλήματα. Όμως οι γυναίκες έχουν όφελος στις συγκεκριμένες εκλογές να ψηφίσουν κινήσεις και συνδυασμούς που θα έχουν τη δύναμη και τη δυναμική να μπουν μπροστά σ' έναν αγώνα για την επίλυση όλο και περισσότερων τοπικών προβλημάτων και να προωθήσουν καλύτερα τα γυναικεία ζητήματα. Να ψηφίσουν κινήσεις που πλαισιώνονται από άτομα με κοινωνική δράση και συλλογική δουλειά. Οι γυναίκες οφείλουν να δουλέψουν μ' όλες τους τις δυνάμεις σε μια τέτοια κατεύθυνση. Δεν υποτιμά κανείς το γεγονός ότι είναι φορτωμένες με διπλούς και τριπλούς ρόλους (εργαζόμενη γυναίκα - μητέρα - νοσοκόμα) και καθημερνά όλο και αφαιρούνται εκείνες οι προϋποθέσεις που θα έδιναν ίσες ευκαιρίες στις γυναίκες να ασχοληθούν με τα κοινά και να χαράζουν πολιτικές. Η δυσκολία πρόσβασης σε πολιτικές και κοινωνικές δραστηριότητες κλείνει τη γυναίκα στο σπίτι της κι έτσι η ίδια αποτελεί "βορά" των ΜΜΕ με την υποκουλτούρα και τα πρότυπα που εργολαβικά αναλαμβάνουν να λανσάρουν.

Εδώ λοιπόν χρειάζονται οι γυναίκες να δείξουν δύναμη. Να ξεπεράσουν τον εαυτό τους, δεν αρκεί να διαμαρτύρονται και να γκρινιάζουν. Πρέπει κόντρα στα εμπόδια που τις στήνουν να αποφασίζουν μόνες τους για τις τύχες τους. Πρέπει να παλέψουν να αναδείξουν και να στείλουν όσο γίνεται περισσότερες γυναίκες στα δημοτικά και κοινοτικά Συμβούλια.

Οι γυναίκες μέσα από τα όργανα της Τ.Α. ως εκλεγμένες, ενεργοποιώντας κι άλλες γυναίκες, μπορούν να σχεδιάζουν και να προγραμματίζουν δράσεις που θα βελτιώνουν τη θέση και τη ζωή των γυναικών.

Πώς θα γίνουν άλλωστε τέτοιες βαθιές αλλαγές αν οι ίδιες οι γυναίκες δε συμμετέχουμε σε κοινωνικούς και πολιτικούς αγώνες; Ο Μπρεχτ γράφει για τις γυναίκες: "...το ζήτημα για το κράτος που σας λείπει στην κουζίνα, δεν πρόκειται μες στην κουζίνα να κριθεί...".

Ελένη Λάμπρου, φιλόλογος μέλος του Συλλόγου γυναικών Τούμπας