Γράφει ο Ιερομόναχος και ιστορικός, Ναθαναήλ Ιωάννου, στα απομνημονεύματά του για την επανάσταση του 1821 στην Εύβοια, όταν μετά το θάνατο του Αγγελή Γοβιού στα Βρυσάκια, ανέλαβε την αρχηγία των όπλων, ο Νικόλαος Κριεζώτης.

"Τον δε Κριεζώτην ανεκήρυξεν αρχηγόν, τα όπισθεν της Δίρφυος κείμενα χωρία, τα καλούμενα και βλαχοχώρια και δει οι Κουτουρλομετοχίται, οι πολεμικώτεροι απάντων των Ευβοέων".

Οι Κουτουρλομετοχιάτες λοιπόν, πρωτοστάτησαν στην εξέγερση για την εθνική ανεξαρτησία, αν και πάντα ήταν ελεύθεροι, αφού Τούρκος δεν πάταγε εύκολα στη Στενή, πόσο μάλλον στο Μετόχι.

Κι όταν ακόμη τους τελείωσαν τα βόλια, δεν υποχώρησαν. Πήραν από έναν μελισσώνα τις κυψέλες και τις πέταξαν στους Τούρκους και οι μέλισσες τους ανάγκασαν να τραπούν σε άτακτη φυγή.

Σ' αυτούς τους ανθρώπους, το ελληνικό κράτος, αντί ευγνωμοσύνης, τους έδειξε αχαριστία. Μπήκαμε στον 21ο αιώνα και 170 χρόνια μετά την απελευθέρωση της Ελλάδας και ακόμα δεν έχει ολοκληρωθεί ο δρόμος για το Μετόχι. Κι αν κάποτε δεν είχε επέμβει η Μ.Ο.Μ.Α. θα ήταν ακόμα αποκλεισμένοι και από την Κύμη. Και αναγκάζονται πολλές φορές οι Μετοχιάτες να μείνουν στη Χαλκίδα και την Αθήνα, να πάνε στο Μετόχι από την Κύμη, διανύοντας 60-70 χιλιόμετρα επί πλέον, για να αποφύγουν την λάσπη, τη σκόνη και την ταλαιπωρία.

Δεν υπάρχει καμία δικαιολογία για την απαράδεκτη αυτή κατάσταση. Σε όλη σχεδόν την Ελλάδα, σε μικρότερα και πιο άγονα χωριά, πολύ πιο απομακρυσμένα και δυσκολοδιάβαστα από το Μετόχι, έχει ολοκληρωθεί η κατασκευή των δρόμων.

Κι αυτό, γιατί έτυχε να έχουν πιο δυναμικούς πολιτικούς, που εξασφάλιζαν για τα μέρη τους πόρους, που είναι ο μόνος τρόπος χρηματοδότησης, αφού λείπει από το κράτος ο στοιχειώδης ορθολογικός τρόπος ιεράρχησης των έργων. Αλλά για το Μετόχι κατά καιρούς και ιδιαίτερα σε προεκλογικούς περιόδους, προαναγγέλλονταν αρκετές πιστώσεις. Στη συνέχεια όμως, μετά από πιέσεις, άλλαζαν πορεία για να καλύψουν άλλες ανάγκες, χωρίς να αποκλείεται και το ενδεχόμενο, ένα ποσοστό να κατέληγε σε τσέπες επιτηδείων. Φέτος πάλι έχουν προαναγγελθεί αρκετές πιστώσεις και ελπίζουμε να διατεθούν για την ολοκλήρωση του δρόμου και να σταματήσει πλέον αυτός ο εμπαιγμός.

Οι Κουτουρλομετοχιάτες, πάντα περήφανοι, δεν θέλησαν να παρακαλέσουν ή να το πούμε πιο λαϊκά να "φιλήσουν λερωμένες ποδιές" για να ζητήσουν αυτό που ήταν χρέος του κράτους να το είχε πραγματοποιήσει πριν από πολλά χρόνια.

Εύλογα όμως, νιώθουν πικραμένοι για την απαράδεκτη αυτή καθυστέρηση και καμία φορά εκφράζουν παράπονα και για τη Στενή, που δεν είναι δικαιολογημένα, γιατί δεν έχει καμιά αρμοδιότητα και με την ευκαιρία αυτή θα πρέπει να αναφερθούμε στο θέμα αυτό για να ξεκαθαριστούν ορισμένες ασάφειες και αμφιβολίες για τις σχέσεις των δυο χωριών.

Η Στενή, πάντα έτρεφε τα καλύτερα αισθήματα για το Κουτουρλομετόχι και αυτό το έδειχνε έμπρακτα, αφού για 200 και πλέον χρόνια φιλοξενούσε τους Κουτουρλομετοχιάτες, που διανυκτέρευαν κατά την μετάβαση και επιστροφή τους στη Χαλκίδα και συχνά για περισσότερες μέρες όταν τους έπιανε ο καιρός ή για να πουλήσουν τα κεράσια και τα άλλα προϊόντα στους εμπόρους. Και αν ενδεχόμενα είχαν παρατηρηθεί ορισμένα μεμονωμένα κρούσματα αφιλοξενίας, αυτό δεν μπορεί να αλλοιώσει την εικόνα της αμοιβαίας αγάπης και φιλίας μεταξύ των δύο χωριών και αναφέρουμε ενδεικτικά το σπίτι του αείμνηστου ταχυδρομικού Στεφανή Μπεληγιάννη, που είχε ουσιαστικά μετατραπεί σε κέντρο φιλοξενίας των "βορεινών". Επίσης αξίζει να αναφέρουμε, πόση μεγάλη συγκίνηση και λύπη είχε προξενήσει στη Στενή το τραγικό γεγονός, όταν χάθηκαν από σφοδρή χιονοθύελλα, ο Μετοχιάτης Κριτσιμάς με το γιο του, πηγαίνοντας για τη Χαλκίδα, λίγο πριν φτάσουν στου Ρόγκη το κοτρώνι και ακόμα το θυμούνται οι πιο πολλοί κι ας έχουν περάσει από τότε πάνω από εκατό χρόνια.

Αυτό όμως που στην πραγματικότητα έχει συμβεί και θα πρέπει να το αναφέρουμε είναι το εξής: Μετά την κατάργηση των Δήμων, το 1912 και τη δημιουργία των Κοινοτήτων, η Στενή, όπως και τα άλλα χωριά, κλείστηκε στα κοινοτικά της σύνορα και δεν έδωσε μεγάλη έμφαση στις υπερτοπικές ανάγκες και προοπτικές της περιοχής. Αντίθετα η Κύμη, τόσο στις συνεδριάσεις των Δημοτικών Συμβουλίων, όσο και στα πρωτοσέλιδα των τοπικών της εφημερίδων, είχε πάντα σαν θέμα προτεραιότητας την κατασκευή του δρόμου Κύμης - Μετοχίου. Κι αυτό είχε σαν αποτέλεσμα να προηγηθεί η κατασκευή του, παρ' όλο που ήταν δυσκολότερος και δαπανηρότερος και (χωρίς να αμφισβητούμε τη μεγάλη χρησιμότητά του) μικρότερης κυκλοφοριακής σημασίας από το δρόμο Στενής - Μετοχίου.

Βέβαια, δεν θα είχε και πολύ μεγάλη σημασία ποιος δρόμος θα έπρεπε να προηγηθεί αφού και οι δυο είναι απαραίτητοι, αν αυτό δεν οδηγούσε σε λανθασμένες εκτιμήσεις και αποφάσεις που είχαν σαν αποτέλεσμα το Μετόχι, ιστορικό χωριό του Δήμου Διρφύων, να υπαχθεί στο Δήμο Κυμαίων.

Όλα όμως τα στοιχεία συνηγορούν στην υπαγωγή του στο Δήμο Διρφύων και αναφέρουμε ενδεικτικά, μερικούς από τους λόγους που ενισχύουν την άποψη αυτή.

α. Γεωγραφικά: Το Μετόχι ανήκει στην ευρύτερη οροσειρά της Δίρφυς και συγκεκριμένα στην ορεινή της ενότητα και σ' αυτή τη γεωγραφική του θέση, οφείλεται και η επίσημη ονομασία του "Μετόχι Διρφύων".

β. Διοικητικά: Το Μετόχι ανήκει στην επαρχία Χαλκίδος, ενώ η περιοχή της Κύμης ανήκει στην επαρχία Καρυστίας. Και αποτελεί το μοναδικό πανελλήνιο διοικητικά παράδοξο, ένα χωριό που ανήκει σε μια επαρχία να υπάγεται σε Δήμο που ανήκει σε άλλη επαρχία.

γ. Ιστορικά: Από την απελευθέρωση της Ελλάδας και μέχρι την αντικατάσταση των Δήμων από τις Κοινότητες, το Μετόχι ανήκε στο Δήμο Ληλαντίων και μετά τη διάσπασή του, στο Δήμο Διρφύων, που είχαν έδρα τη Στενή.

δ. Ανθρωπολογικά: Οι Μετοχιάτες έχουν τα ίδια χαρακτηριστικά με τους κατοίκους της περιοχής μας, ως προς τη διάπλαση, το χαρακτήρα, τη νοοτροπία, την προφορά κ.λ.π. και μάλιστα θα μπορούσαμε να τους χαρακτηρίσουμε, σαν τους πιο αντιπροσωπευτικούς Δίρφυους, με κύρια χαρακτηριστικά την ευθύτητα, την τιμιότητα, την εργατικότητα κ.λ.π.

Αντίθετα, ο χαρακτήρας, η νοοτροπία, η προφορά κ.λ.π. των κατοίκων της περιοχής της Κύμης, διαφέρει από τους Δίρφυους και προσομοιάζουν με τα χαρακτηριστικά και τα ιδιώματα των νησιωτών.

ε. Ενωτικά: Η περιοχή της Κύμης, αποτελεί μια ομοιόμορφη ενότητα ως προς τα χαρακτηριστικά της, με τα οποία το Μετόχι δεν έχει σχέση και είναι απομονωμένο ως προς την ενότητα αυτή. Παράλληλα, όμως η υπαγωγή του στην Κύμη, διασπά και κατά κάποιο τρόπο απομονώνει και την υπόλοιπη ορεινή ενότητα της Δίρφυους, με την οποία έχει τα ίδια χαρακτηριστικά (σύσταση και εκμετάλλευση εδάφους, προϊόντα, κτηνοτροφία, δενδροκαλλιέργεια, πανίδα, τουρισμό κλπ.), που ενωμένη θα είχε πιο δυνατή εκπροσώπηση στο Δήμο Διρφύων και θα συνέβαλε καλύτερα στην αντιμετώπιση και επίλυση των προβλημάτων της.

στ. Υπηρεσιακά: Το Μετόχι διοικητικά, οικονομικά, φορολογικά, δικαστικά, εκπαιδευτικά, αστυνομικά, ταχυδρομικά, τηλεφωνικά, ιατρικά, δασολογικά, πολεοδομικά, αθλητικά κλπ. υπάγεται και εξυπηρετείται από αντίστοιχες υπηρεσίες της επαρχίας Χαλκίδας. Ακόμη και εκκλησιαστικά, ανήκει στην Μητρόπολη Χαλκίδας, παρ' όλο που η Κύμη, είναι η έδρα της Μητρόπολης Καρυστίας.

Εκτός από τους παραπάνω λόγους που αναφέρουμε, υπάρχουν και πολλοί άλλοι που συνηγορούν στην αναγκαιότητα υπαγωγής του Μετοχιού στο Δήμου Διρφύων. Για την πληρέστερη όμως και αντικειμενικότερη ενημέρωση, θα αναφέρουμε και τους λόγους που όπως τουλάχιστον ισχυρίζονται μερικοί δικαιολογείται η υπαγωγή του στο Δήμο Κυμαίων.

α. Επικοινωνία με την Κύμη: Σαν όμορες περιοχές, το Μετόχι και η Κύμη, όπως είναι εύλογο, είχαν πάντα επικοινωνία και γι' αυτό το λόγο, οι Μετοχιάτισσες ήταν πάντα ομορφοντυμένες και πιο εξελιγμένες όπως έλεγαν οι παλιοί. Η επικοινωνία όμως αυτή σε μεγάλο ποσοστό ήταν για τους Μετοχιάτες αναγκαστική και μερικές φορές πήγαιναν από τη θάλασσα με βάρκες, επειδή τους έκλεινε ο καιρός. Η επικοινωνία όμως με την περιοχή μας ήταν μεγαλύτερη, που εύκολα διαπιστώνεται από τις πολλές Μετοχιάτισσες νυφάδες της Στενής και των άλλων χωριών.

β. Απόσταση από την Κύμη: Οδικά το Μετόχι απέχει 30 χιλιόμετρα από τη Στενή και 25 από την Κύμη. Εδώ όμως υπάρχει μια αντίφαση σε σχέση με τα παλιά χρόνια, που με τα πόδια οι Μετοχιάτες έκαναν 4,5 ώρες για τη Στενή και 6 ώρες για την Κύμη που οφείλεται στους παρακάτω λόγους.

Όπως είναι γνωστό από τον παλιό δρόμο, οι Κουτουρλομετοχιάτες ακολουθούσαν τη διαδρομή από τον "Κούκο" προς του "Ρόγκη το κοτρώνι", πέρναγαν από του "Ρόγκη το ρέμα" δρασκέλιζαν τη "Ράχη" και έφταναν μέχρι την "Πλατανίτσα" και από κει οι Κουτουρλομετοχιάτες ανηφόριζαν για τον Κούτουρλα και οι Μετοχιάτες κατηφόριζαν για το Μετόχι. Η νέα όμως χάραξη δεν έλαβε υπ' όψη τον παλιό δρόμο και ακολούθησε την τεθλασμένη διαδρομή Μετόχι - Κούτουρλα - διασταύρωση δρόμου Στενή-Στρόπωνες, με συνέπεια η απόσταση Στενή-Μετόχι να αυξηθεί και να διαμορφωθεί στα 30 χιλιόμετρα.

Για την Κύμη όμως, οι Μετοχιάτες ακολουθούσαν τη διαδρομή κατά μήκος της κακοτράχαλης και γεμάτη σάρες βουνοπλαγιά Τραπέντζας μέχρι τη θέση Καρυά και από κει βάδιζαν αγνάντι στο Αιγαίο, μέχρι που κατηφόριζαν για το Βίταλο και την Κύμη. Η νέα χάραξη όμως ήταν πιο σωστή. Απέφυγε τις σάρες και την καρυά και συντόμεψε την απόσταση Μετόχι - Κύμη στα 25 χιλιόμετρα.

Συνεπώς η διαφορά αυτή είναι καθαρά τεχνική και με μια πιο σωστή χάραξη του δρόμου Μετόχι - Στενή, η απόσταση θα συντομευτεί κατά πολύ. Αλλά και με τη σημερινή διαδρομή, ο Κούτουρλας είναι 25 χιλιόμετρα από τη Στενή και 30 από την Κύμη. Και μαζί με τον Κούτουρλα υπάγονται στο Δήμο Κυμαίων και η τόσο συνδεδεμένη με την περιοχή μας ιστορική Μονή Παναγίας της Χιλιαδούς, μέχρι το ποτάμι που γεωγραφικά και ιστορικά είναι απαράδεκτο.

γ. Απόφαση Κοινοτικού Συμβουλίου. Σε μια συνεδρίαση του το κοινοτικό συμβούλιο Μετοχίου και με διαφορά μιας μόνο ψήφου, είχε ταχθεί υπέρ του Δήμου Κυμαίων. Η απόφαση όμως αυτή ήταν συγκυριακή και πάρθηκε εξαιτίας της φόρτισης από την κακή και προβληματική κατάσταση και πρόσβαση του δρόμου Μετόχι - Στενής και δεν εκφράζει τη βούληση των κατοίκων που στην πλειοψηφία τους επιθυμούν την ένταξή τους στο Δήμο Διρφύων. Αλλά και το επιχείρημα αυτό ήταν μάλλον προσχηματικό, αφού όπως ήταν γνωστό, σε άλλα μέρη υπήρξαν καθολικές και έντονες κινητοποιήσεις των κατοίκων με πολύ πιο εύλογα και δικαιολογημένα αιτήματα, που όμως δεν ικανοποιήθηκαν.

Κατά την εκτίμησή μας όμως, ο λόγος που βρέθηκε το Μετόχι στην Κύμη, πρέπει κατά πάσα πιθανότητα να είναι ο εξής: Στον αρχικό σχεδιασμό του Καποδίστρια, το Μετόχι είχε περιληφθεί στο Δήμο Διρφύων και ο Δήμος Κυμαίων περιελάμβανε όλη την περιοχή της Κύμης μέχρι τα χωριά του Αυλωναρίου. Μετά όμως από πιέσεις και αλλαγές, δημιουργήθηκε και ο Δήμος Κονιστρών, που πήρε τα περισσότερα και πιο παραγωγικά χωριά της Κύμης, περιορίζοντας κατά πολύ το Δήμο Κυμαίων και για να χρυσώσουν το χάπι έδωσαν στην Κύμη το Μετόχι.

- Από όλα όσα αναφέραμε διαπιστώνεται, ότι το Μετόχι αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα της Διρφυακής ενότητας και η υπαγωγή του στο Δήμο Κυμαίων, το οδηγεί στην απομόνωσή του και παράλληλα αλλοιώνεται η ενότητα και αδυνατίζει η στερεότητα του Δήμου Διρφύων, χωρίς το Μετόχι Διρφύων...

- Από ότι όμως διαπιστώνεται δεν εξετάστηκαν οι παράμετροι, ούτε έγινε καμιά σχετική μελέτη και θα κυριολεκτήσουμε, αν χρησιμοποιήσουμε την έκφραση ότι η απόφαση για να ενταχθεί το Μετόχι στο Δήμο Κυμαίων υπογράφτηκε "στο γόνατο".

- Όπως είναι γνωστό η αντικατάσταση των κοινοτήτων από τους καποδιστριακούς Δήμους ήταν ενδεδειγμένη και ο αρχικός τους σχεδιασμός εκτός μερικών εξαιρέσεων ήταν γενικά σωστός. Στη συνέχεια όμως, άρχισαν οι πιέσεις και τα μαγειρέματα, οι μικροπολιτικές σκοπιμότητες και οι τοπικές ίντριγκες, που οδήγησαν σε αρκετές περιπτώσεις στην ελάττωση και τον εκφυλισμό του θεσμού. Το Υπουργείο έμμεσα παραδέχτηκε την σχεδιαστική στρέβλωση και στην εισηγητική του έκθεση για την ψήφιση του νομοσχεδίου, άφησε ανοιχτό το θέμα αλλαγής των συνόρων σε περίπτωση που στην εφαρμογή διαπιστωθούν τέτοιες περιπτώσεις, που μια απ' τις πιο χαρακτηριστικές είναι και η περίπτωση του Μετοχίου Διρφύων.

- Τα "Διρφυακά Νέα" με αυτό το άρθρο, αποσκοπούν να ανακινήσουν και να φέρουν στην επιφάνεια το θέμα του Μετοχίου, προτίθενται μάλιστα να στείλουν και αναλυτικό υπόμνημα στην αρμόδια επιτροπή του Υπουργείου Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης, που επεξεργάζεται τις αλλαγές.

Για λόγους όμως αρχής, τέτοια ενέργεια θα ήταν αντιδεοντολογική, αν γίνει χωρίς τη σύμφωνη γνώμη και συγκατάθεση των κατοίκων και ο πιο ενδεδειγμένος τρόπος είναι να διενεργήσουν οι Κουτουρλομετοχιάτες ένα άτυπο δημοψήφισμα για να εκφράσουν τη βούλησή τους.

Από κει και πέρα, θα πρέπει η Νομαρχία, οι βουλευτές, τα κόμματα, οι κοινωνικοί φορείς αλλά και ο Δήμος Διρφύων, ανεπηρέαστος από το σύνδρομο της ψηφοθηρικής ισορροπίας, να στηρίξουν το δίκαιο αίτημά τους, για να επανενταχθούν στη Διρφυακή οικογένεια, γιατί όπως λέει και η λαϊκή παροιμία "το αίμα νερό δεν γίνεται".

Αλλά ακόμα και αυτοί που στο παρελθόν είχαν αντίθετη άποψη, θα έχουν πλέον καταλάβει, ότι το Μετόχι Διρφύων, ανήκει στο Δήμο Διρφύων...
Κώστας Γιαννούκος

«  Προηγούμενo άρθρo