Είναι πραγματικά δύσκολο για τους ιστορικούς ερευνητές, να φτάσουν σε μια ολοκληρωμένη χρονική συμφωνία, σχετικά με τους σταθμούς και την αλυσιδωτή φορά των γεγονότων της αποικιοκρατίας των Ελλήνων μέσα στα βάθη των αιώνων. Όλοι όμως συμφωνούν και αναγνωρίζουν την "Κούμα" (Κύμη) ως την πιο παλιά ελληνική αποικία στη νότιο Ιταλία.
Ιδρύθηκε περίπου στο μισό του VII αιώνα π.Χ. λίγα χιλιόμετρα βόρεια της σημερινής πόλης Νεάπολης (Νάπολη) στις ακτές του Τυρρηνικού πελάγους, σύμφωνα με την παράδοση ιδρυτές της πόλης ήταν ο Κυμιώτης Ιπποκλής και ο Χαλκιδαίος Μεγασθένης οι οποίοι αποφάσισαν να μεταναστεύσουν, μετά από τον καταστροφικό πόλεμο μεταξύ Ερέτριας και Χαλκίδας, για την κυριαρχία επί του γόνιμου κάμπου των Ληλαντίων στην κεντρική Εύβοια, με αποτέλεσμα την ολική καταστροφή της Ερέτριας αλλά και την οικονομική εξασθένιση της Χαλκίδας, φτάνοντας μετά από πολλές περιπέτειες, στην περιοχή του σημερινού νομού της Καμπάνιας, όπου με τη βοήθεια των ντόπιων κατοίκων - η παράδοση τους θέλει Πελασγικής καταγωγής - ίδρυσαν την "Κούμα" (δηλαδή Κύμη - έδωσαν το όνομα της ελληνικής μητρόπολης, κάτι συνηθισμένο την εποχή εκείνη - μην ξεχνάμε ότι ακόμα και σήμερα οι κάτοικοι της Κύμης ονομάζονται "Κουμιώτες"). Η ευημερία της πόλης, βασιζόταν κατά κύριο μέρος στο εμπόριο, λίγο αναπτύχθηκε η γεωργία, όπου το φυσικό λιμάνι της, χρησιμοποιήθηκε ως βάση από όλους τους Έλληνες για την προώθηση των εμπορευμάτων τους προς βορρά, με τον καιρό έγινε και κέντρο πολιτιστικής ακτινοβολίας, όλης της τότε Μεγάλης Ελλάδας (Magna Grecia). Τα προβλήματα άρχισαν όταν οι Ετρούσκοι, θέλοντας τον έλεγχο των εμπορικών δρόμων προς νότο, ίδρυσαν κοντά στην Ευβοϊκή "Κούμα" τη δική τους αποικία "Καπούα" και με συνεχείς επιδρομές λεηλατούσαν την περιοχή. Η "Κούμα" προνόησε φτιάχνοντας οχυρωματικά έργα - που αργότερα έγιναν πόλεις το "Ποτσουόλι" και την "Παρθενόπη" (από αυτή την πόλη οι σημερινοί κάτοικοι της Νάπολης ονομάζονται και "Παρτενοπέοι" κυρίως οι φίλαθλοι της τοπικής ομάδας) - αλλά και πάλι δεν μπόρεσε να σταματήσει τις επιδρομές.
Όταν εντελώς αναπάντεχα έφτασαν στην περιοχή μερικοί άποικοι από τη Σάμο, οι οποίοι μην αντέχοντας την τυραννία του Πολυκράτη και των αδελφών του, ίδρυσαν τη δική τους αποικία και την ονόμασαν "Δικαιαρχεία" (δηλαδή η πόλη της δικαιοσύνης). Με αυτούς τους αναπάντεχους συμμάχους η "Κούμα" νίκησε και απώθησε τους Ετρούσκους αλλά προσωρινά. - Η ολοκληρωτική νίκη θα 'ρθει υστερότερα μαζί με τη βοήθεια των Συρακουσίων, συγχρόνως θα ενωθούν όλες ελληνικές αποικίες της περιοχής και θα ιδρυθεί η Νάπολη (δηλαδή η Νέα-πόλη) περίπου το 470 π.Χ. - θέλοντας να προστατεύσει τους εμπορικούς δρόμους η "Κούμα" ιδρύει δύο νέες αποικίες νοτιότερα, η μία στη Σικελία το "Ρήγιο" (σημερινό Ρέτζιο Καλάμπρια) και την άλλη απέναντι ακριβώς τη "ΖΑΓΚΛΗ" (η οποία αργότερα ονομάσθηκε "Μεσσίνη" (η σημερινή "Μεσσίνα").
Η Νεάπολη κράτησε τους στενούς δεσμούς της με τη μητρόπολη της "Κύμη" μέχρι το 326 π.Χ., μην αντέχοντας πλέον τις έριδες και τους πολέμους μεταξύ των Ελληνικών αποικιών της Μεγάλης Ελλάδας, συνάπτει μυστική συμφωνία με τους Ρωμαίους (φερέγγυα δύναμη της εποχής) που έμεινε στην ιστορία με το όνομα "FOEDUS NAPOLITATUM" εν δυνάμη της οποίας η Νάπολη εκτός από την αυτονομία της κρατούσε τα ήθη και τα έθιμά της αλλά το κυριότερο και τη γλώσσα της δηλαδή την Ελληνική, με μόνη υποχρέωση σαν "Socia Navalis" που ήταν, να παρέχει κάθε είδους ναυτική βοήθεια στη Ρώμη όταν εκείνη της το ζητούσε, συγχρόνως έγινε και "Municipia" δηλαδή δήμος από αυτόνομη πόλη που ήταν. Σιγά σιγά όλες οι ελληνικές αποικίες ακολούθησαν το παράδειγμά της - για την ιστορία η τελευταία αποικία που αντιτάχθηκε ήταν η Δωρική "Τάρας" (σημερινό Τάραντο) αλλά για αυτήν θα μιλήσουμε υστερότερα. Από τότε η Νάπολη έμεινε η πιο πιστή σύμμαχος της Ρώμης και αργότερα σημαντικό πολιτιστικό, οικονομικό και ιστορικό κέντρο της Ιταλίας. Ανακεφαλαιώνοντας η Νάπολη (Ευβοϊκή αποικία) ήταν και είναι η πιο σημαντική πόλη της νότιας Ιταλίας την οποία θέση κρατά εδώ και πολλούς αιώνες. Είναι επίσης το πολιτιστικό, οικονομικό και ιστορικό σημείο αναφοράς όχι μόνο της Ιταλίας αλλά και ολόκληρου του Ευρωπαϊκού πολιτισμού.
Επόμενο: "Η Ευβοϊκή αποικία κατά τη Βυζαντινή εποχή και τον δυτικό Μεσαίωνα".
Φράνκο Τζιαμαρίνο
|