Οι κοινωνικές σχέσεις

Η επιβίωση και η ικανοποίηση στη ζωή του ανθρώπου εξαρτάται από φυσιολογικά και ψυχολογικά ελατήρια.

Οι σημερινές συνθήκες ζωής δημιουργούν καινούργιες ανάγκες.

Στο βαθμό ανάπτυξης του πολιτισμού προσδιορίζεται η εφαρμογή αρχών και μεθόδων κατάλληλης κοινωνικής μόρφωσης η συμπεριφοράς.

Ο σοφιστής ΠΡΩΤΑΓΟΡΑΣ του 5ου π.χ. αιώνα ανέπτυξε την σημασία των ανθρωπίνων σχέσεων με το αξίωμα "Πάντων χρημάτων μέτρον άνθρωπος".

Οι ανθρώπινες σχέσεις είναι το σύνολο των ενσυνείδητων και συστηματικών ενεργειών μεταξύ των πολιτισμένων ανθρώπων, προς αμοιβαία δημιουργία και διατήρηση ομαλής επικοινωνίας, με κοινότητα ιδεών, αξιών και συμφερόντων. Ανάλογα στον τομέα εκδήλωσης που αντιπροσωπεύουν, οι σχέσεις αυτές κατατάσσονται σε επαγγελματικές-κοινωνικές και οικογενειακές. Η κατάταξη των ανθρωπίνων αναγκών σε κατηγορίες γίνεται για λόγους έρευνας και κατανόησης της συμπεριφοράς του ανθρώπου.

Οι επιστήμες της συμπεριφοράς προσπαθούν να ορίσουν και να ερμηνεύσουν τη συμπεριφορά των ανθρώπων ως άτομα και ως μέλη ομάδων.

Ο άνθρωπος για να μπορέσει να ζήσει και να προοδεύσει είναι υποχρεωμένος να ικανοποιήσει πολλές ανάγκες του.

Ικανοποιεί πρώτα τις βασικές του ανάγκες: την τροφή, την ενδυμασία και τη προστασία, μετά την ασφάλειά του την φυσική και ψυχολογική, κατόπιν επιδιώκει τις κοινωνικές του ανάγκες, να έχει αγάπη και στοργή και αφού ικανοποιήσει την ανάγκη της εκτίμησης, της αναγνώρισης, του αυτοσεβασμού και της αξιοπρέπειας, προσπαθεί τελευταία να ικανοποιήσει την ανάγκη για την αυτοπραγμάτωση, την επιθυμία να είναι αυτό που πρέπει ή να δοκιμάσει να γίνει αυτό που νομίζει πως μπορεί να είναι.

Οι άνθρωποι ζουν με άλλους συνανθρώπους τους, γιατί έτσι κατορθώνουν να ικανοποιούν τις ανάγκες τους με τον καλύτερο και πιο αποτελεσματικό τρόπο. Οι σχέσεις αυτές μεταξύ τους, ανάλογα και με την συμπεριφορά τους και την προσωπικότητά τους, καταφέρνουν να κυριαρχήσουν και να δαμάσουν ακόμη τα ατίθασα στοιχεία της φύσεως, να προοδεύσουν και να δημιουργήσουν πολιτισμό. Ο πολιτισμός αυτός θέτει κανόνες που ρυθμίζουν την ζωή τους.

Οι κανόνες αυτοί λέγονται νόμοι ή αλλιώς κανόνες δικαίου.

Οι νόμοι δίνουν στους πολίτες διάφορες εντολές, τι να κάνουν και τι να αποφεύγουν.

Με τον καιρό οι κανόνες και οι νόμοι αλλάζουν και επιβάλλουν νέους τρόπους ζωής, καθώς και νέες σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων.

Αυτό οφείλεται στις αλλαγές που επέρχονται στην κοινωνία με τη μόρφωση των ανθρώπων, τις εξελίξεις της επιστήμης και της τεχνολογίας, καθώς και με τις αλλαγές στις αξίες που παραδέχονται οι άνθρωποι και με τους συνεχείς αγώνες για το καλύτερο.

Σε κάθε κοινωνία οι άνθρωποι είναι υποχρεωμένοι να συγκροτούν μικρές ή μεγάλες ομάδες. Μέσα από αυτές ενεργούν έτσι, ώστε να ικανοποιούν τις ανάγκες τους πιο αποτελεσματικά και να αντιμετωπίζουν τα προβλήματά τους με μεγαλύτερη επιτυχία.

Οι σχέσεις καλής γειτονιάς που δημιουργούνται μεταξύ των ανθρώπων μέσα στην ομάδα της κοινωνίας, η βασική αρχή τους είναι ότι τον γείτονα τον βρίσκεις ή σε βρίσκει, δεν τον διαλέγεις όπως τον φίλο και δεν στον επιβάλλει κανείς όπως η ζωή τον συγγενή.

Ο γείτονας είναι πιο χρήσιμος από τον συγγενή, σ' αυτόν θα αποταθείς σε μια στιγμή ανάγκης. Οι καλές σχέσεις είναι το κλειδί για μια επιτυχημένη και ευτυχισμένη συνύπαρξη.

Αντιθέτως, όταν ο γείτονας είναι κακός, όπως λέει ο λαός, "ο κακός καιρός περνάει, ο κακός γείτονας μένει", η συνύπαρξη είναι δυστυχής.

Υπάρχουν βασικοί κανόνες καλής συμπεριφοράς προς το γείτονα.

Πρώτα απ' όλα να σέβεσαι την προσωπικότητά του, να τηρείς τις ώρες κοινής ησυχίας, να μην εμπλέκεσαι στα οικογενειακά του προβλήματα και να μην αυτοδικείς απέναντί του.

Από όλα αυτά κατάλαβε ο άνθρωπος βαθύτερα ότι η οικογένειά του είναι ένα κύτταρο ενός ευρύτερου συνόλου. Το σύνολο αυτό στην αρχή περιοριζόταν στα στενά όρια του συνοικισμού και αργότερα επεκτάθηκε ως τα σύνορα του κράτους.

Το κράτος περιβάλλει τους νόμους με υποχρεωτική ισχύ για όλους.

Παρακολουθεί την εφαρμογή τους και τιμωρεί όσους τους παραβαίνουν. Έτσι εξασφαλίζει την κοινωνική γαλήνη, την εσωτερική ασφάλεια, ικανοποιεί ανάγκες του κοινωνικού συνόλου και συμβάλλει στην οικονομική ανάπτυξη της χώρας.

Οι πολίτες αυτής της χώρας απολαμβάνουν ορισμένα δικαιώματα, όπως το δικαίωμα της ζωής, της ελευθερίας, της εργασίας, παράλληλα έχουν καθήκον να σέβονται όλα τα δικαιώματα των συνανθρώπων τους.
Βλαχογιάννης Σεβαστός